SƏBİR1is. [ər.] 1. Xoşagəlməz, acı, haqsızlıq kimi üzücü hallar qarşısında səsini çıxarmadan onların keçib-getməsinə dözmə, təhəmmül etmə. Bir dərd var ki, yerə-göyə sığışmayan, ürək yandıran, insanı vərəmləndirən, səbir və təskinlik bilməyən; məsələn, birinin əziz bir övladı əlindən gedə C.Məmmədquluzadə. □ Səbir etmək (eləmək) - çətin iş, ağır vəziyyət və s. hallarda şikayətlənmədən dözmək, təhəmmül etmək. Bu söz-söhbətlərin, müamilə və rəftarın nə qədər Sürəyyaya acı təsiri olurdusa da, səbir eləyirdi. Çəmənzəminli. // Gələcək və olacaq bir şey üçün tələsməyib və təlaş göstərməyib gözləmə; hövsələ. □ Səbir etmək - dözmək, hövsələ etmək, tələsmədən gözləmək. Lakin səbrin də bir dərəcəsi vardır. M.S.Ordubadi. İskəndər səbir edib, yarım ilə qədər gözlədi. Canına qulluq eləyib əkinəbiçinə getdi. M.Hüseyn. Səbri kəsilmək (tükənmək) - artıq dözə bilməmək, təhəmmül edə bilməmək. Səbrim kəsilib, yar mənim canımı alsın; Ya şad eləsin vəsl ilə, didarə yetirsin. Heyran xanım. [Nofəl Zeydə:] Burax atların cilovunu, Zeyd, kəsdiyimiz çörəyə and içirəm ki, artıq mənim səbrim tükənmək üzrədir. Ə.Məmmədxanlı. Səbrini basmaq bax səbir etmək. [Bədircahan:] Səbrini bas, ağa, hesabına bax! N.Vəzirov. [Rəşid:] Mən birtəhər səbrimi basıb, xörəkdən yeməyə başladım. İ.Hüseynov. Səbirlə şəklində zərf - təmkinlə, ağırağır. Səbirlə nağıl etmək. - Səbirlə toplamışdır gücünü damla-damla; Danışıb öz diliylə hər kəslə, hər adamla. R.Rza. [Qoşqar Əmirliyə:] Düz bir ildir, mən bu aparatda işləyirəm, bir dəfə görməmişəm ki, mənimlə səbirlə, soyuqqanlı danışasınız. İ.Hüseynov.
□□ Səbir kasası daşmaq (dolmaq) - daha dözə bilməmək, təhəmmül edə bilməmək, hövsələdən çıxmaq, təmkinini itirmək. [Gövhər xanım:] Daha bəsdir! Səbir kasam dolub daşmış. S.S.Axundov. Molla Şirəlinin səbir kasası daşdı, onsuz da gərgin olan əsəbləri qırıldı. S.Rəhman. Paylaşın - Hamı bilsin
|