|
Bölmə III
§31. Nitq istisnaları. Hissə 1.
|
Test ID - 53045
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 20.12.2011)
1. Öz dövrünü keçmiş nitq vahidləri bu və ya digər üslubda “ ilişib ” qalır
|
| Nitq etiketlərinə | |
| Nitq istisnalarına | |
| Ədəbi dilin normalarına | |
| Natiqlik sənətinə |
CAVAB DÜZDÜR!
Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
CAVAB SƏHVDİR
Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Əşyəvi yazı dedikdə nə başa düşürsünüz?
fikrin şəkillərdə ifadəsi
fikrin əşyalarda ifadəsi
fikrin səslərlə ifadəsi
fikrin sözlə ifadəsi
yazının bütün növlərinin ifadəsi
“ Götürmür bizzəri qəbir Koroğlu ” misrasında ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Leksik
Qrammatik
Həm fonetik, həm qrammatik
Fonetik
Vurğusu birinci hecaya düşən sözlər hansıdır?
Gözəl, sonra, yazıçı
Yazıçılıq, ana, nabələd
Kamera, lakin, Dante
Bəzi, gövdə, yamyaşıl
Dil haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dil bioloji hadisədir
Dili bioloji hadisə sayanlar da var
Dilin birinci funksiyası fikir ifadə etməkdir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
Dilin birinci funksiyası nədir?
Dil insanı əhatə edən əşya və hadisələrin adlarını bildirir
Dil fikri ifadə edir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsidir
Dil ünsiyyət prosesidir
Bu nitq normalarından hansında dəyişkənlik daha tez olur?
Qrammatik
Leksik
Fonetik
Həm fonetik, həm leksik
Bu fikirlərdən hansı səhvdir?
Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti, ədəbi dilin normalarına əməl etməkdir
Nitq mədəniyyəti dilçiliyin nəzəri yox, praktik sahəsi sayılır
Nitqin dəqiqliyi dedikdə üslub baxımından ən uğurlu bədii dil vahidinin işlədilməsi nəzərdə tutulur
Nitq mədəniyyəti nitqin ortaya çıxması üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji proseslərin toplusudur
Nitq mədəniyyətinin hamı üçün məcburi olan şərti:
Nitqin dəqiqliyi
Nitqin düzgünlüyü
Nitqin ifadəliliyi
Nitqin sərbəstliyi
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları haqqında deyilənlərdən biri səhvdir:
Orfoepik və orfoqrafik normalar dilimizin fonetik və qrammatik normaları əsasında yaranır
Türk dillərinin iltisaqi quruluşa malik olması onların ədəbi normalarının xarakterini, tipologiyasını müəyyən edir
İltisaqilik ədəbi dildə əsas şərt kimi gözlənilir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi yoxdur
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dilin xarici quruluşunu onun fonetikası, leksikası və qrammatikası təşkil edir
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları bu dilin dialekt, yaxud şivələrinə məxsus normalardan və xalq danışıq dilindəki qeyri – sabit normalardan fərqlənmir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi də vardır
Fonetik normada dəyişmə tez olur
Özləşmə meyli haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir
Özləşmə üç yolla gedir
Azərbaycanda milli türk sözlərinin yaranması prosesi əvvəllər baş verməmişdir
Son zamanlar da bir sıra leksik vahidlər meydana çıxmışdır
Dialekt sözlər nəyə deyilir?
Hər hansı bir zonada yaşayan bir qrup əhalinin dilində işlənən söz və ifadələr
Müəyyən elm sahələrinə aid olan sözlər
Mənası hamı tərəfindən anlaşılan sözlərə
Hamı tərəfindən istifadə olunmayan və anlaşılmayan sözlər
Özləşmə meyli haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Müasir Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində 60 – cı illərdən başlayaraq özləşmə meylləri müşahidə olunur
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir
Özləşmə dedikdə hər cür söz yaradıcılığı başa düşülür
Özləşmə üç yolla gedir
Aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir:
Ədəbi dil xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Ədəbi dil xalq dilinin cilalanmış təzahürüdür
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Şifahi ədəbi dilin ilk nümunələri dövlət sənədlərinin, dövlət başçılarının məktublarının dili olmuşdur
Azərbaycan dilindən sayca daha çox insanın istifadə etdiyi yer haradır?
Cənubi Azərbaycan
Türkiyə
Azərbaycan Respublikası
Zaqafqaziya
Azərbaycan dili haqqında verilən fikirlərdən biri səhvdir:
Azərbaycan dili Azərbaycanda millətlərarası ünsiyyət vasitəsidir
Morfoloji quruluşuna görə Azərbaycan dili aqqlütinativ ( iltisaqi ) dil tipinə aiddir
Dünyada ən çox Azərbaycan dilində danışan insanların yaşadığı ölkə Azərbaycan Respublikasıdır
Azərbaycan dilinin fonetik sistemi, əsas lüğət fondu, qrammatik quruluşu ilk orta əsrlərdə təşəkkül tapmışdır
Nitqdə zərb – məsəllərdən, frazeoloji vahidlərdən istifadə edilməsi nə ilə bağlıdır?
Nitqin elmiliyi ilə
Nitqin zənginliyi ilə
Nitqin ardıcıllığı ilə
Nitqin konkretliyi ilə
Natiqlik sənətinin əsas tələbləri sırasında verilənlərdən biri səhvdir:
Mövzu haqqında geniş danışmaq
Dinləyicilər üçün anlaşıqlı şəkildə danışmaq
Nitqin intonasiyasına uyğun əl – qol, baş və bədən hərəkətləri etmək
Nitqə əvvəldən hazırlaşmaq
Dilin lüğət fonduna daxil olan sözlərin hamısı sayılır:
Fəal leksika
Qeyri – fəal leksika
Köhnəlmiş sözlər
Neologizmlər
Sözün ədəbi dildəki yazılış qaydası adlanır:
Orfoqrafik norma
Orfoepik norma
Qrammatik norma
Leksik norma
Nitq istisnaları hansı şəraitdə meydana çıxır?
Öz dövrünü keçirmiş nitq vahidləri bu və ya digər üslubda “ ilişib ” qalanda
Cümlədə durğu işarələri düzgün qoyulmadıqda
Orfoepiya qaydalarına əməl edilmədikdə
Qrammatik normalara etinasızlıq göstərildikdə
Nitq istisnaları nədir?
Ədəbi dil normasının pozulması
Ədəbi dildəki qeyri – normativ hallar
Müəyyən ədəbi dil normasının qeyri – məhdud işlənməsi
Ayrı – ayrı müəlliflərin nitqində köhnəlmiş sözlərdən istifadə
Terminlər nəyə deyilir?
Müxtəlif bölgələrdə işlənən sözlərə deyilir
Müxtəlif peşə sahələri aid olan sözlərə deyilir
İsimdir
Fonetikaya deyilir
sözbirləşmələrinə deyilir
Mahmud kaşğari hansı əsəri ilə məşhurlaşıb
Divanü lüğa-tit-türk
Türk dili
Türkcə ərəbcə
Divan
Türkiyəli
Söz və ya söz birləşmələri bitmiş bir fikri ifadə edə bilərmi?
Bəli. Hər ikisi bitmiş fikir ifadə edə bilər
Xeyir. Heç biri bitmiş fikir ifadə edə bilməz
Söz bitmiş fikri ifadə edə bilər, söz birləşməsi isə yox
Söz birləşməsi bitmiş fikri ifadə edə bilər, söz isə yox
Söz birləşməsi yoxdur
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
LANGUAGEDOM-DA ŞAHMAT DƏRSLƏRİNƏ 10% ENDİRİM
Tam məlumat...
Tarix dərsləri
Tam məlumat...
......