Bölmə II
§10. Fonetika. Fonem anlayışı. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__205527
(Əlavə edilib: 09.02.2015)
1072-ci ildə yazılmış lüğət?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
-lov, -sov, -ey, -gər, -daş, -gil
-lov, -sov, -ey, -liq, -dan
Həm iltisaqi, həm kök dillər
Həm kök dillər, həm flektiv
Qazax, qırğız, tatar, başqırd, qumuq
Qırğız, türkmən, özbək, uyğur
Uyğur, salur, qırğız, tatar
Qaqauz, türkmən, qumuq, salur
Qohum dillərin hamısına birlikdə bir dil ailəsi deyilir
Dil şaxələrinə dil qrupları da deyilir
Bu gün dünyada 3.500 – dən çox dil var
Azərbaycan dili, qaqauz dili, Türkiyə türkcəsi qıpçaq qrupunu təşkil edir
Azərbaycan dilində vurğunun 3 növü var
Azərbaycan dilində söz kökünə şəkilçi artırılarkən, bir qayda olaraq vurğu sözün əvvəlinə doğru istiqamətlənir
Sözdəki hecalardan birinin digərinə nisbətən qüvvətli tələffüz olunması heca vurğusu adlanır
Dilimizdə elə şəkilçilər var ki, onlar vurğu qəbul etmir
Dil insanı əhatə edən əşya və hadisələrin adlarını bildirir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsidir
Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti, ədəbi dilin normalarına əməl etməkdir
Nitq mədəniyyəti dilçiliyin nəzəri yox, praktik sahəsi sayılır
Nitqin dəqiqliyi dedikdə üslub baxımından ən uğurlu bədii dil vahidinin işlədilməsi nəzərdə tutulur
Nitq mədəniyyəti nitqin ortaya çıxması üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji proseslərin toplusudur
Sözün fonetik tərkibinin, leksik mənasının və cümlənin qrammatik quruluşunun hamı tərəfindən qəbul olunan şəkildə fəaliyyətinə
Ədəbi dilin tabe olduğu qayda – qanunlar sisteminə
Milli dilin müəyyən qayda – qanunlara tabe olan nitq formasıdır
Xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Nitqin ifadəliliyi dedikdə ən müvafiq, üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işlətmək başa düşülür
Nitq mədəniyyətinin biri şərti nitqin dəqiqliyidir
Ədəbi dil bütün üslubların sistemidir
Şifahi ədəbi dil ilkindir
Orfoepik və orfoqrafik normalar dilimizin fonetik və qrammatik normaları əsasında yaranır
Türk dillərinin iltisaqi quruluşa malik olması onların ədəbi normalarının xarakterini, tipologiyasını müəyyən edir
İltisaqilik ədəbi dildə əsas şərt kimi gözlənilir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi yoxdur
Azərbaycan türkcəsində söz sonunda o, ö, e saitləri gəlməz
Fellərin hamısı türk mənşəli sözlərdir
Azərbaycan türkcəsində o, ö, e saitləri ilə şəkilçilər işlənməz
Daxilində təkrar olunan qoşa samitli sözlər alınmadır
Hər hansı bir zonada yaşayan bir qrup əhalinin dilində işlənən söz və ifadələr
Müəyyən elm sahələrinə aid olan sözlər
Mənası hamı tərəfindən anlaşılan sözlərə
Hamı tərəfindən istifadə olunmayan və anlaşılmayan sözlər
Ədəbi dil xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Ədəbi dil xalq dilinin cilalanmış təzahürüdür
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Şifahi ədəbi dilin ilk nümunələri dövlət sənədlərinin, dövlət başçılarının məktublarının dili olmuşdur
Həm fonetik, həm qrammatik
Fikrin ifadəsi üçün birbaşa tələb olunan sözün, ifadənin və ya cümlənin seçilməsi
Mücərrəd anlayışlardan istifadə edilməsi
Qrammatik normalara əməl olunması
Orfoqrafiya qaydalarına düzgün əməl edilməsi
Terminlərlə zənginləşdirilən
Neologizmlərdən ibarət olan
Dialekt və şivə elementləri olmayan
Şifahi ədəbi dil orfoepik normalara tabe olub, səslənən dildir
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Ədəbi dil həm fonetik, həm leksik, həm də qrammatik normalara əsaslanır
Nitqlər, çıxışlar, mühazirələr və s. yazılı ədəbi dilə aiddir
Gələnlər birazdan kor - peşman dağılışdılar
İşi dayandırmağı əmr buyurublar
Bilənlər bilməyənlərə desinnər
Daldan atılan daş topuğa dəyər
İnzibati – idarə natiqliyi
Cümlədə söz sırası pozulduqda
Mübtəda və xəbər arasında uzlaşma pozulduqda
Orfoqrafik, yaxud orfoepik norma pozulduqda
Məntiqi vurğunun yeri dəyişdikdə
bu yalnız şəfəq sözü üçün doğrudur
vurğu həmişə son hecaya düşdüyünə görə