Azərbaycan dili
|
Azərbaycan dili - IX sinif

Mürəkkəb cümlələr

Aydınlaşdırma əlaqəsi. Hissə 1.

Test ID - 47865
Müəllif: Admin (Əlavə edilib: 13.04.2011)

“ Ağız deyəni qulaq eşitmirdi: iyirmi – otuz adam üz – üzə çiyin – çiyinə oynayırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?

Ardıcıllıq
Zaman
Səbəb – nəticə
Aydınlaşdırma

CAVAB DÜZDÜR!

Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.

CAVAB SƏHVDİR

Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə 1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Testin cavabını göstər
Testdə səhv var?

Testin izahını yazın

Zəhmət olmasa testin izahını maksimum detaylı yazın.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı "Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.

Hansı əlaqə növü bütün tabeli mürəkkəb cümlələrdə olur?

Ardıcıllıq
Səbəb- nəticə
Qarşılaşdırma
Zaman
Heç biri

Cümlələrdən biri aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:

Ağız deyəni qulaq eşitmirdi: iyirmi – otuz adam üz – üzə, çiyin – çiyinə oynayırdı
Ot öz kökünün üstündə bitir: adam ya ağılda, ya da vücudda öz nəslinə çəkməlidir
Səlim başını tərpətdi, yəni o razı idi
Ağacdakı quşlar səs saldı, uşaq diksindi

Qarşılaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə hansıdır?

Onun bədənini  gah hərarət bürüyür, gah da soyuq tər basırdı.
Torpağı duz basmış, kəndlilər isə köçüb getmişdilər
Evlər yanmış, var – yox talanmış, camaat qırılmışdı
Uşaq anasının qucağından dartınıb düşmək istəyir, ana buraxmırdı

Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümləni göstərin:

Yağış yağdı, havaya bir sərinlik gəldi
Ya sən məktub yazmamısan, ya da məktub yolda itib
Qapını itələdim, ancaq açılmadı
Nə o bunu dindirir, nə də bu onu danışdırır

Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdən hansı səhvdir?

Arxa nə qədər möhkəm olsa, qohumlar özlərini o qədər arxayın sanar, asudə yaşayarlar
Öz evindir, nə qədər istəyirsən o qədər qal
Belə bir mənzərəni görmək Nəriman üçün nə qədər ağır olsa da, nəzərini çəkə bilmirdi
Sən nə qədər demişdin, mən də bir o qədər aldım

Tamamlıq budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlə hansıdır?

Nöqsan var ki, yüzlərlə adama zərər vurur
Elə ki dörd divar canını sıxdı, Qış günəşi kimi göründü tək – tək
O yerə ki, insan ayağı dəyməzdi, indi oradan traktor səsi gəlir
Əminəm ki, hər şey yaxşı olacaq

Tərzi – hərəkət budaq cümləsi hansı suallara cavab verir?

Necə? nə cür?
Necə? nə cür? hansı?
Harada? haradan?
Nə qədər?

Mürəkkəb cümlənin hər iki növü üçün ortaq əlamət hansıdır?

Bərabərhüquqlu sadə cümlələrdən təşkil olunmaq
Baş və budaq cümlələrdən ibarət olmaq
Bağlayıcı sözlərin iştirakı
Əsasən, tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnmək

Verilənlərdən biri vasitəsiz tamamlıq budaq cümləsidir:

Kim ki yaxşı işləyir, onu qiymətləndirirlər
İnanmışam ki, bayrağımız yer üzünə yüksələcək
Kimə tapşırılıbsa, ondan da tələb edilməlidir
Onu inandırdılar ki, müridlik savab işdir

Zərflik budaq cümləsində budaq cümlənin baş cümlədə ifadə olunan hal və hərəkətlərin məqsədini bildirdiyi cümləni seçin:

Ayna arvad buzovu Qızıl inəyin altından dartıb çıxartdı ki, kəndin buzovlarına qatsın
Şagird suallara yaxşı cavab verdi, ona görə ki, ciddi hazırlaşmışdı
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər də sadə və səmimidir
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır

Vasitəli tamamlıq budaq cümləsi hansıdır?

Kim tez gəlsə, tapşırığı ona verərik
Gördüm ki, həyatın çətin yolları var
Bilirəm, ellərin düz vəfası var
Qəşəm kişi bunu da hiss etdi ki, həmin hadisə cavanlıqla bağlıdır

Hansı sıradakı tabeli mürəkkəb cümlənin tərkibindəki budaq cümləni ayrılıqda işlətmək olmur?

Danılmaz həqiqətdir ki, Azərbaycan müstəqillik yollarında inamla irəliləyir
Düz deyiblər ki, ata olmayan adam bala qədrini bilməz
Qədimdə ruslar uşağa Volk(canavar)adı verərmişlər ki, güclü olsun
Dağların qarı əriməyə başlasa, çaylarda suyun səviyyəsi qalxacaqdır

Hansı budaq cümlə baş cümlədəki  hal və hərəkətin zamanını bildirir?

Beş-on dəqiqə keçməmişdi ki, külək güclənməyə başladı
Hara deyirsən, gedək
O nə qədər bacarırdı, yedi
Kəndə gedə bilmədim, yollar xarabadır

Biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:

Hamıya məlum oldu ki, bu işdə Oqtayın heç bir günahı yoxdur
Əgər sən müəllimi dinləsəydin, bu suala asanlıqla cavab verə bilərdin
Elə qışqıraram ki, qulağın batar
Şiddətli külək əsir, güclü yağış yağırdı
Nə qədər demişdim, o qədər yaz!

Tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqələrindən biri yanlışdır?

Birləşdirmə əlaqəsi
Bölüşdürmə Əlaqəsi
Zaman əlaqəsi
Aydınlaşdırma əlaqəsi

Yağış yağdı, hər tərəfdə gölməçələr yarandı. Cümləsində hansı məna əlaqəsi işlənmişdir?

zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi
səbəb-nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
birləşdirmə əlaqəsi

Hansı məna əlaqəsinə ortaq zaman zərfliyi var?

səbəb nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
qarşılaşdırma əlaqəsi
zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi

Yer budaq cümləsi olan bəndi seçin:

Haranı desələr, oranı da abad edərik
Haranı desələr, ora da abad olar
Bu yerlər min xəyal eylər, təbiət şeirə layiqdir
Haradan gəlmişdisə, ora da getdi
Hər şeyi oradan başlamaq lazımdır
İnformatika hazırlığı ()
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
İngilis dili danışıq ()
İngilis dili danışıq
Tam məlumat...
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda) ()
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda)
Tam məlumat...
......