|
Mürəkkəb cümlələr
Qarşılaşdırma əlaqəsi. Hissə 1.
|
Test ID - 48019
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 18.04.2011)
“ Axşam düşhadüş idi, amma hava hələ də bürkülü idi ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqəsini göstərin:
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Səbəb -nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümləni ardıcıllıq əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlədən fərqləndirən cəhətlər nədir?
səbəb-nəticə əlaqəli mürəkkəb cümlə iki tərkib hissədən ibarət olmur.
ardıcıllıq əlaqəli mürəkkəb cümlələr isə iki sayda tərkib hissədən ibarət olur.
səbəb-nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlədə tərəflərdən biri görülmüş işin səbəbini, digəri isə nəticəsini bildirir.
ardıcıllıq əlaqəli mürəkkəb cümlədə işin ardıcıl icrası baş vermir.
heç biri düzgün variant deyil.
"Külək əsdi,ağacın yarpaqları yerə töküldü" - tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissləri arasında hansı məna əlaqəsi var?
qarşılaşdırma
zaman
səbəb-nəticə
ardıcıllıq
bölüşdürmə
Mürəkkəb cümlə haqqında deyilənlərdən hansı yanlışdır?
İki və daha artıq sadə cümlənin birləşməsindən ibarət olan cümlələrə mürəkkəb cümlə deyilir
Mürəkkəb cümlələr iki növə ayrılır
Mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələr bir – birilə sintaktik cəhətdən iki cür bağlanır
İki sözün birləşməsi ilə yaranan yeni mənalı sözlər mürəkkəb cümlə adlanır
Bu cümlələrdən hansı mürəkkəb cümlə deyil:
Uşaq həm çalışqandır, həm də intizamlıdır
Uzaqdan toplar guruldayır, pulemyotlar havaya od sovururdu
Göyərtədə adam çox idi, lakin kimsə dinmirdi
İmran həyətdən yenicə çıxmışdı ki, Badam xala gəldi
“ Uzun qış axşamı idi: külək dəhşətli bir sızıltı ilə qanadlarını divara çırpır, üzü qılınc kimi kəsirdi ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Aydınlaşdırma
Zaman
Ardıcıllıq
Səbəb – nəticə
“ Ağız deyəni qulaq eşitmirdi: iyirmi – otuz adam üz – üzə çiyin – çiyinə oynayırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Ardıcıllıq
Zaman
Səbəb – nəticə
Aydınlaşdırma
Cümlələrdən biri zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə deyil:
Mən kəndə çatanda külək davam edir və küçələrdən sel axırdı
Evdəki uşaqlardan biri dərsini yazır, biri kitab oxuyur, biri şəkil çəkirdi
Elektrik naqilləri qırıldı, işıq söndü
Qarmon çalınır, nəğmə oxunur, rəqs edilir
“ Bunlara ya iş verilməli, ya da yer göstərilməlidir ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Aydınlaşdırma
Bölüşdürmə
Səbəb – nəticə
Ardıcıllıq
Yer budaq cümləsi hansı suallara cavab verir?
Nə qədər?
Haraya? harada? haradan?
Niyə? nə üçün? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?
Yer budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Yer budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin yerini bildirir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir
Yer budaq cümləsi baş cümləyə bəzən haraya, harada, haradan bağlayıcı sözlərlə bağlanır
Yer budaq cümləsində baş cümlədə yönlük, yerlik və çıxışlıq hallarda oraya, orada, oradan sözləri olmadıqda, onları bərpa etmək mümkün olmur
Tərzi – hərəkət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri düzgündür:
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlmir
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlənin yalnız feli xəbərinə aid olur
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi ismi xəbərlə də əlaqələnir
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlənin isimlə ifadə olunmuş hər hansı bir üzvünü təyin edir
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:
Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın
Zaman, ardıcıllıq, qarşılaşdırma məna əlaqələri hansı cümlənin tərkib hissələri arasında olur?
Söz – cümlələrin
Sadə geniş cümlələrin
Tabesiz mürəkkəb cümlələrin
Həmcins üzvlü sadə cümlələrin
“ Ancaq indi yadıma düşdü ki, Cəfər dünən axşam kino göstərəcəkdi ” mürəkkəb cümləsində budaq cümlənin növünü müəyyənləşdirin:
Mübtəda
Tamamlıq
Məqsəd
Qarşılıqlı – güzəşt
Vasitəsiz tamamlıq budaq cümlələrinin sualları:
Nə? nəyi? kimi?
Kimdə? nədə? nədən?
Kimin? nəyin? haranın?
Nədir? necədir? nə cürdür?
Zərflik budaq cümləsində budaq cümlənin baş cümlədə ifadə olunan hal və hərəkətlərin məqsədini bildirdiyi cümləni seçin:
Ayna arvad buzovu Qızıl inəyin altından dartıb çıxartdı ki, kəndin buzovlarına qatsın
Şagird suallara yaxşı cavab verdi, ona görə ki, ciddi hazırlaşmışdı
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər də sadə və səmimidir
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr:
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin səbəbini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin şərtini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin miqdarını bildirir
Tabesiz mürəkkəb cümlənin xüsusiyyətlərindən biri deyil:
Tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən cümlələr arasında məna əlaqələri olmur
Tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən cümlələr arasında tabesizlik əlaqəsi olur
Tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən cümlələr, nisbətən müstəqil olur, bir – birinə tabe olmur
Tabesiz mürəkkəb cümlələr bir – biri ilə intonasiya ilə və ya tabesizlik bağlayıcıları ilə bağlanırlar
Vasitəli tamamlıq budaq cümləsi olan bəndi qeyd edin:
Gördülər ki, siz gəlirsiniz
Eşitdilər ki, siz gəlirsiniz
İnandıq ki, siz gələcəksiniz
Yazdıq ki, oxuyasınız
Tabeli mürəkkəb cümləni seçin:
Payız gəlir, ağacların yarpaqları saralır
Natiq çox danışdı, ancaq qulaq asan olmadı
Otağın pəncərələri taybatay açıldı və içəriyə sərin hava axdı
Əsas məsələ budur ki, qonaqlar yaxşı qarşılansınlar
Fikirlərdən biri səhvdir:
Ardıcıllıq əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə sadə cümlələrin yerini dəyişsək, məna dəyişməz
Bölüşdürmə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr bağlayıcısız işlənmir
Zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə eyni zamanda baş verən hadisələr sadalanır
Tabesiz mürəkkəb cümlələri təşkil edən cümlələr həm şəxsli, həm də şəxssiz ola bilər
Aşağıdakılardan hansı budaq cümlənin növlərinə aid deyil?
Təyin budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi
Nəticə budaq cümləsi
Xəbər budaq cümləsi
Aşağıdakı cümlələrdən hansı tabeli mürəkkəb cümlə hesab edilə bilməz?
Əgər Viktor Hüqo yeni bir əsər yazsa, mən onu mütləq oxuyacağam.
Anam fikirləşirdi ki, bu güllər çox gözəl deyil.
Dünənki hadisələrdə mən ki günahkar deyiləm.
Bizim internetimiz o qədər sürətlidir ki, mən kifayət qədər sual göndərə bilirəm.
Sən elə adam olmalısan ki, hamı səni bəyənsin.
Tabesiz mürəkkəb cümləni seçin:
Səkinə lampa işığında oturub qızına corab toxuyur və yavaş-yavaş danışan ərinə qulaq asırdı
Qalxıb ocaq qalamalı, inəkləri sağmalı, nehrə çalxalamalı idi, fəqət heç qalxmaq istəmirdi
Şahnigar ağzını açıb qışqırmaq istədi, amma nəfəsini çəkə bilmədi
İsanın gəldiyini Suad hamıdan qabaq görmüşdü, bir müddət sonra yavaşca onu çağırmağa başladı
Gözüm Yaşardı, lakin özümü sındırmamaq üçün gülümsədim
Tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqələrindən biri yanlışdır?
Birləşdirmə əlaqəsi
Bölüşdürmə Əlaqəsi
Zaman əlaqəsi
Aydınlaşdırma əlaqəsi
Hansı məna əlaqəsinə ortaq zaman zərfliyi var?
səbəb nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
qarşılaşdırma əlaqəsi
zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi
Hansı bitişik yazılan mürəkkəb feldir?
A)istiotlamaq
B)yazismaq
C)guldurmek
D)naxoslamq
E)geyinmek
bitisik yazilan mürəkkəb feldir
felin birgelik növüdur düzəltmedir
felin məlum növdədir
düzəltmedir
felin qaydis növündedir
''Gah gün çıxır gah da buludlar göyün üzünü bürüyürdü'' cümləsində gah, gah da hansı məna əlaqəsinə aiddir?
səbəb nəticə
aydınlasdırma
bölüşdürmə
qarşılaşdırma
ardıcıllıq
Danışanın fikrə münasibətini bildirən söz və ya söz birləşməsi nə adlanır?
xitab
xüsusiləşmə
ara söz
nida
əlavə
Ofis Proqramları üzrə kurslar
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Sürətli hesablama. Mental arifmetika.
Tam məlumat...
......