Sadə cümlələr
Ümumi şəxsli cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 08.01.2012)
Biri ümumi şəxsli cümlə deyil:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Yüksək hiss və həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə sual cümləsi deyilir
Bir iş hadisə əlamət haqqında məlumat verən adi təsvirə cümlələrə sual cümləsi deyilir
təkid, tələb məsləhət, nəsiyyət və s. ifadə edən cümlələrə sual cümləsi deyilir
sual məqsədilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir?
Əsas tərəfin tələbi ilə asılı tərəfin müəyyən hallara düşməsinə sual cümləsi deyilir
Xitab cümlə üzvü ola bilmir
mürəkkəb söz birləşməsi 3 və daha artıq sözün, sadə söz birləşməsi isə 2 sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gəlir.
Onlar arasında fərq yoxdur!
Mürəkkəb söz birləşməsi, məcazi mənada işlənir, sadə söz birləşməsi isə məcazi mənada işlənmir.
Sadə söz birləşməsi yalnız isimdən və saydan, mürəkkəb söz birləşməsi isə sifətdən və feldən ibarət olur.
Sadə söz birləşmələrində köməkçi nitq hissəsi istifadə olunur, mürəkkəb söz birləşməsində isə istifadə olunmur.
Formasına və məna xüsusiyyətlərinə görə təyini söz birləşmələri üç növə ayrılır
Birinci növ təyini söz birləşmələrin əmələ gəlməsində heç bir formal əlamət iştirak etmir
Birinci növ təyini söz birləşməsinin ikinci tərəfi əsasən sifətlə ifadə olunur
Birinci növ təyini söz birləşmələrinin tərəfləri arasında məna əlaqələri olur
Söz birləşməsi daxilində sözlərin mənası bir qədər konkretləşir
Söz birləşməsi səslərdən əmələ gəlir
Söz birləşməsi də sözlər kimi ad bildirir
Söz birləşməsi sözlərdən əmələ gəlir
Hər bir cümlə müəyyən məqsədlə deyilir
İntonasiya şifahi nitqdə cümlələri fərqləndirən vasitələrdəndir
Cümlələri intonasiyanın köməyi ilə həm nəqli, həm də sual cümləsi kimi işlətmək olar
Cümləyə məxsus bitkinlik intonasiyası cümlələrin hamısına aid olmur
Yüksək hiss – həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə əmr cümləsi deyilir
Əmr cümləsinin xəbəri felin xəbər şəkli ilə ifadə olunur
Əmr cüməsinin üç növü var
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə var
Var olsun şeirimiz, şairlərimiz
Qızlar ilə oğlanlar yanaşı oturmuşdular
Acılı, şirinli günlər görmüşük
Vurğun qarlı dağları, əngillikləri sevirdi
İşləməyənə tənbəl deyərlər
Suda batan saman çöpündən yapışar
Ayın sonunda məzuniyyətə çıxırıq
Baharın xoş bir vaxtı idi
sadə düzəltmə və mürəkkəb olur
sözlərə nisbətən konkretdir
iki müstəqil sözün məna və məzmunca birləşməsindən əmələ gəlir
tərəfləri əsas və asılı olur
əsas tərəfinə görə söz birləşmələri iki yerə bölünür
birinci növ təyini söz birlşməsinin tərəfləri birlikdə bir sintaktik vəzifə daşıyır
söz birləşmələri bir sözdən ibarət ola bilmir
Balaca otaqda kiçik bir məclis quruldu
Bu gün dilara məktəbdən tez gəlmişdi
Onlar dəniz kənarında gəzişirdilər
Mən indi uşaqlıq illərimi tez-tez xatırlayıram
Işdən qayıdanda hava qaralırdı
tərkibində yalnız mübtəda olan sözlər
tərkibində yalnız xəbər olan
mübtəda və xəbər olan cümlələr
tərkibində ikinci dərəcəli üzvlər olan
Uca dağlar məskənin olsun
M.P.Vaqif ağıllı, savadlı, hazırcavab və mərd bir şəxsiyyət idi
Ağam-ağam yağan qar yolları bürüdü
Ürəyin hər zaman döyünməlidir
Mənim yaxşı dostlarım var
Mənim dostlarım hamısı yaxşıdır
Mən dostlarımı çox sevirəm
İnsan gərək yaxşı dost olsun
II növ təyini söz birləşməsi ilə
II növ təyini söz birləşməsi ilə
qeyri təyini söz birləşməsi ilə
III növ təyini söz birləşməsi ilə
Danışanın ifadə etdiyi fikrə münasibətini bildirən sözlərə və ya söz birləşməsinə
Cümlənin müraciət olunan şəxsi əşyanı bildirən sözlərə və ya söz birləşməsinə
Cümlənin mənasının aydınlaşmasına kömək edən söz və ya söz birləşməsinə
Cümlənin düzgün olub olmamasını bildirən söz və ya söz birləşməsinə