Söz birləşmələri
Təyini söz birləşmələri. Hissə 1.
Müəllif: afaqhuseynli
(Əlavə edilib: 25.02.2015)
Birinci növ təyini söz birləşməsinin düsturu?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Azərbaycan əsgəri bu torpağın üstündə məğrur gəzməlidir.
Ey həyat, sen nə qəribəsən?!
Aylar, illər səssiz-səmirsiz ötüb keçirdi.
Nə məsum baxırsan, dağlar gözəli?!
Qızılgül, ürəyindən nələr keçir?
Bu birləşmələrin tərəfləri eyni zamanda cəmlənə bilmir
Bu birləşmələr mənsubiyyət şəkilçilərinin köməyi ilə əmələ gəlir
Birləşmənin yaranması üçün birinci tərəfdə şəkilçi olmur
Birləşmənin ikinci tərəfi 3 – cü şəxsin mənsubiyyət şəkilçisini qəbul edir
Aytacın atası yaxşı diş həkimidir
Bu uşaqlar şəhərdəki on nömrəli orta məktəbdə oxuyurdular
Biz bu gün yola düşəcəyik
Ramil istədiyi universitetə qəbul olundu
Sənətkarı xalq yaşadır tabesizlik əlaqəli cümlədir
Tabe sözün şəxs və kəmiyyətə görə əsas sözlə uyğunlaşmasına tabesizlik əlaqəsi deyilir
Tabesizlik əlaqəsində olan sözlərdən biri o birinə tabe olur
Tabesizlik əlaqəsində olan sözlər ya intonasiya vasitəsi ilə, ya da tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnir
İkinci dərəcəli baş üzvlərlə bağlı olur və onları aydınlaşdırır
İkinci dərəcəli cümlə üzvüdür
İsmin adlıq halında işlənir
Quruluşca yalnız sadə olur
İsmin yiyəlik halında işlənir
İki növü var: vasitəli və vasitəsiz tamamlıq
Tabe sözün şəxs və kəmiyyətə görə əsas sözlə uyğunlaşmasına uzlaşma əlaqəsi deyilir
Bu əlaqə həm mübtəda ilə xəbər arasında, həm də II və III növ təyini birləşmələrinin tərəfləri arasında olur
Uzlaşma əlaqəsinin heç bir qrammatik göstəricisi yoxdur
Kəmiyyətə görə uzlaşma I və II şəxslərin tək və cəmində həmişə olduğu halda, III şəxsin cəmində bəzən pozulur
İş və hərəkətin məqsədini bildirir
Niyə? nədən ötrü? nə məqsədlə? suallarına cavab verir
Məqsəd zərfliyi səbəb zərfliyindən məna çalarına görə fərqlənmir
Üçün, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Cümlə intonasiyasının olması
Bitmiş fikir ifadə etməsi
Qrammatik cəhətdən formalaşmış xəbərə malik olması
Qeyri – müəyyən vasitəsiz tamamlığın cümlədə yeri sabitdir
Tərzi – hərəkət və kəmiyyət zərfliklərinin cümlədəki yeri sabitdir
Cümlədə cümlə üzvlərinin sırası heç bir qaydaya əsaslanmır
Cümlə sırası belədir: əvvəlcə mübtəda, sonra xəbər
Nəqli cümlələrdə sözlərin qrammatik sırası daha çox gözlənilir
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulur
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Nəqli cümlələrin xəbərlərinin ifadə vasitələri azdır
Ara sözlər cümlə üzvləri ilə tabesizlik əlaqəsində olur
Cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır
Ara sözlər cümlə üzvləri ilə heç bir əlaqədə olmur
Ara sözlər söz birləşməsi şəklində ola bilər
Verilən tapşırığa vaxtında əməl edərlər
Xəstəni sakitləşdirmək üçün xeyli əziyyət çəkdilər
Onlar bu sözləri Qacara çatdırdılar
İşləməyənə tənbəl deyirlər
Qaranlıq yerə daş atmazlar
Gecə saat ikidə bizi təcili oyatdılar
Əsas tərəfi adlarla ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Əsas tərəfi felin təsriflənməyən formaları ilə ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Əsas tərəfi saylara ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Feli birləşmələrin xüsusi tərifi yoxdur
feli birləşmələrin əsas tərəfi felin təsriflənən formaları ilə ifadə olunur
Bizim təbiəti ilə ürəkləri fəth edən torpaqlarimizi düşmən tapdağından azad olunacaqdır
Qoy həmişə ədalət hökm sürsün
Dərdini gizlədən dərmanını tapmaz
təyin ilə tərzi-hərəkət zərfliyini fərqləndirmək üçün onların aid olduğu üzvlərə diqqət yetirmək lazımdır
təyinə sual vermək lazımdır
tərzi-hərəkət zərfliyinə sual vermək lazımdır
təyinin aid olduğu üzvə diqqət yetirmək lazımdır
tərzi-hərəkət zərfliyinin məna növünə fikir vermək lazımdır
Mən sabah dərsə getməyəcəm
Sən bu gün mənimlə parka gələcəksənmi?
O-Səbuhi mənim qardaşımdır
Evdə çoxlu atılası əşyalar var idi
ədat, bağlayıcı, bağlayıcı, qoşma
bağlayıcı, bağlayıcı, qoşma, ədat
bağlayıcı, qoşma, qoşma, ədat
qoşma, ədat, bağlayıcı, bağlayıcı