Mürəkkəb cümlələr
Mübtəda budaq cümləsi. Hissə 1.
Müəllif: teci
(Əlavə edilib: 27.12.2015)
Birinci növ təyini söz birləşməsinin ikinci tərəfi isimlə işləndikdə birinci tərəf hansı cümlə üzvü olur?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Məlumdur ki, Azərbaycanda 9 milyon əhali yaşayır.
Naməni elə yazmışam ki, Mirzə Valeh təpəsi üstə gələr.
Istəyirəm ki,hamınız əlacı olasınız.
Elə xatirələr var ki, yaddan çıxmır
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır.
Mürəkkəb cümlə 2 və daha artıq sadə cümlənin birləşmişindən yaranır
Sadə cümlə 2 və daha artıq sadə sözün birləşməsindən yaranır
Sadə cümlə mürəkkəb cümlədən yaranır
Mürəkkəb cümlə sadə sözdən yaranır
Mürəkkəb cümlə sadə cümlədən fərqlənmir
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri əksərən informasiya ilə bir – birinə bağlanır
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə tərkib hissələrdən biri ümumilik bildirir, o biri onu aydınlaşdırır
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri arasında ziddiyyət olur
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə adətən ümumilik bildirən hissə əvvəl, aydınlaşdıran hissə sonra işlənir
Mən kəndə çatanda külək davam edir və küçələrdən sel axırdı
Evdəki uşaqlardan biri dərsini yazır, biri kitab oxuyur, biri şəkil çəkirdi
Elektrik naqilləri qırıldı, işıq söndü
Qarmon çalınır, nəğmə oxunur, rəqs edilir
Bayırda yağan qar ağarır, xoş mənzərə yaradırdı
Qəflətən güclü külək başladı, yetişmiş meyvələr yerə səpələndi
Birdən motor susdu, çarxlar dayandı
Lampalar söndü, kino verilişi başlandı
Niyə? Nəyə görə? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?
Nə vaxt? nə zaman? haçan?
Yer budaq cümləsi baş cümlədən sonra gəlir
Yer budaq cümləsində baş cümlədə yönlük, yerlik və çıxışlıq hallarda oraya, orada, oradan sözləri olmadıqda, onları bərpa etmək mümkündür
Baş cümlənin xəbəri odur, budur, oradadır, buradadır sözləri ilə ifadə olunur
Yer budaq cümləsi baş cümlədən həm sonra, həm də əvvəl işlənə bilir
Yer budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin yerini bildirir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən sonra gəlir
Yer budaq cümləsi haraya? harada? haradan? suallarına cavab verir
Ayna arvad buzovu Qızıl inəyin altından dartıb çıxartdı ki, kəndin buzovlarına qatsın
Şagird suallara yaxşı cavab verdi, ona görə ki, ciddi hazırlaşmışdı
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər də sadə və səmimidir
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Elə oxu ki, mən də eşidim
Elə danışmalısan ki, sözlərini hamı eşitsin
Aytən evə bir balaca gec gəldimi, anası ağır intizara düşürdü
Bütün bunlar onun üçündür ki, sən rahat oxuya biləsən
Zəhmət olsa da, gərək gözləyəsiniz
Məlumdur ki, düşmən asanlıqla yenilməz
Ata nə edirdisə, uşaq da təkara edirdi
Gecə yarıdan keçmişdi, hamı yatırdı
Gecə yarıdan keçsə də, heç kəs yatmamışdı
Hara getdisə, heç kəsin xəbəri olmadı
Budaq cümlənin bu növü baş cümlədən əvvəl işlənir
Qarşılaşdırma budaq cümləsi baş cümlənin məzmunu ilə bağlı olmur
Baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da, də, belə ədatları ilə bağlanır
Qarşılaşdırma budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdə baş və budaq cümlənin məzmunu bir – biri ilə qarşılaşdırılır
Bahar gəldiyi üçün təbiət canlandı
Əgər bahar gəlsə, təbiət canlanar
Bahar gəlmək istəyəndə təbiət canlanır
Təbiət canlanır, çünki bahar gəlir
Bahar gələndə təbiət canlanır
Tabesiz mürəkkəb cümlədir
Tərəfləri intonasiya ilə əlaqələnmişdir
Tərəfləri arasında səbəb-nəticə əlaqəsi var
Bağlayıcılı tabesiz mürəkkəb cümlədir
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən əvvəl gəlir
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən sonra gəlir
Məna cəhətdən eyni mənanı bildirirlər
İkisinin də xəbəri felin xəbər şəklində olur
İkisində də budaq cümlə baş cümləyə intonasiya ilə bağlanır
Elem bu isə qol qoyub, Veled isə tərs öküz kimi yola gəlmir
Qışda o dağ kimsəsiz, sahibsiz qalmır; o dağda Yaşılxan dədənin ruhu gəzir
Partlayışlar olur, su fəvvarə vurub göyə qalxır
Günəş batdı, lampalar yandı
Dərslər qurtarır, uşaqlar yay tətilinə buraxılır
Avtobus dayandı, sərnişinlər mindilər
Akif yazır, Ruslan oxuyur
Dondurma qurtardı, uşaq ağladı
Havalar soyudu, insanlar isti paltar geyindilər
Işıq gözümüzə düşür, gözlərimiz qamaşırdı
Tapşırıqlar həll edilməlidir
Xəbərlər ona çatdırılasıdır
Bu gəlişi bizi təəcübləndirdi