Mürəkkəb cümlələr
Tabeli mürəkkəb cümlədə baş və budaq cümlələrin yeri (sırası). Hissə 1.
Müəllif: Taclı
(Əlavə edilib: 02.03.2014)
Budaq cümlənin vəzifəsi nədir?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Uşaq həm çalışqandır, həm də intizamlıdır
Uzaqdan toplar guruldayır, pulemyotlar havaya od sovururdu
Göyərtədə adam çox idi, lakin kimsə dinmirdi
İmran həyətdən yenicə çıxmışdı ki, Badam xala gəldi
Nə vaxt əlaçı olsan, səni də təbrik edərlər
Nə qədər uzaq olsa, bir elə xoşdur
O gün ki, aləmə yayıldı şölən, Dağlar öz donunu lalədən biçdi
Oğlan o zaman kəndə çatdı ki, iş işdən keçmişdi
Səbəb budaq cümləsinin xəbəri əksərən felin xəbər şəklində, məqsəd budaq cümləsinin xəbəri isə əmr və ya arzu şəklində olur
Səbəb budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma, məqsəd budaq cümləsi isə məsdər tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Səbəb budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən əvvələ, məqsəd budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən sonraya aid olur
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra, məqsəd budaq cümləsi isə baş cümlədən əvvəl işlənir
Bağlayıcı sözlər köməkçi nitq hissəsidir
Bağlayıcı sözlər ədatlarla da işlənir
Bağlayıcı sözlər müxtəlif cümlə üzvləri olur
Bağlayıcı sözlərlə bağlanan budaq cümlələr baş cümlədən əvvəl gəlir
Kim ki yaxşı işləyir, onu qiymətləndirirlər
İnanmışam ki, bayrağımız yer üzünə yüksələcək
Kimə tapşırılıbsa, ondan da tələb edilməlidir
Onu inandırdılar ki, müridlik savab işdir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin səbəbini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin şərtini bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və ya əlamətin miqdarını bildirir
Gördülər ki, siz gəlirsiniz
Eşitdilər ki, siz gəlirsiniz
İnandıq ki, siz gələcəksiniz
Nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da,də, belə ədatları ilə
Əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları və -sa, sə şəkilçisi ilə
Ki, çünki, ona görə ki, ondan ötrü ki bağlayıcıları ilə
Nə qədər, hər nə qədər bağlayıcıları ilə
Budaq cümlənin bu növü baş cümlədən əvvəl işlənir
Qarşılaşdırma budaq cümləsi baş cümlənin məzmunu ilə bağlı olmur
Baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da, də, belə ədatları ilə bağlanır
Qarşılaşdırma budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdə baş və budaq cümlənin məzmunu bir – biri ilə qarşılaşdırılır
Dil desə də, ürək razı olmur, ayaqları sözünə baxmayıb sürünürdü
Düzdür, mən orada olmuşam, amma siz deyən əhvalatı eşitməmişəm
Hərçənd mən sizin işlərinizə qarışmıram, amma zərərinizə də razı ola bilmərəm
Aydın oldu ki, qrupun yarıdan çoxu əlaçıdır
hər kəs, hər şey, kim isə
I tərəf baş, II tərəf budaq cümlədir
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir
Budaq cümlə baş cümləyə çünki bağlayıcısı ilə bağlanmışdır
Hər iki tərəf nəqli, sadə, müəyyən şəxsli, müxtəsər cümlədir
Elem bu isə qol qoyub, Veled isə tərs öküz kimi yola gəlmir
Qışda o dağ kimsəsiz, sahibsiz qalmır; o dağda Yaşılxan dədənin ruhu gəzir
Partlayışlar olur, su fəvvarə vurub göyə qalxır
Günəş batdı, lampalar yandı
Dərslər qurtarır, uşaqlar yay tətilinə buraxılır
bitisik yazilan mürəkkəb feldir
felin birgelik növüdur düzəltmedir