Söz birləşmələri
Söz birləşməsi və cümlə. Hissə 1.
Müəllif: kövsər
(Əlavə edilib: 08.05.2013)
Cümlə üzvləri neçə qrupa bölünür
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Azər, sən yaman dərslərində geriləmisən!
Atam, anam və mən sabah kəndə gedəcəyik.
Əlbəttə ki, bu işi yalnız sən görə bilərdin.
Mən və dostlarım sabah Aygünün evinə qonaq gedəcəyik.
Sizi, ailəniz bu xoş xəbər münasibətilə təbrik edirəm.
Söz birləşmələri quruluşuna görə sadə və mürəkkəb olur
Sadə söz birləşməsi üç və daha artıq müstəqil sözdən ibarət olur
Söz birləşməsi iki sözdən ibarətdirsə onların hər biri müstəqil mənalı söz olmalıdır
Mürəkkəb söz birləşməsi üç və daha artıq müstəqil sözdən ibarət olur
Sözlərlə söz birləşmələri arasında yaxınlıq var
Söz birləşməsi həm formasına, həm də mənasına görə sözdən fərqlənir
Söz səslərdən, söz birləşməsi isə sözlərdən əmələ gəlir
Həm söz, həm də söz birləşməsi konkret ad bildirir
Quruluşca sadə və mürəkkəb olur
Zərflik daha çox zərflərlə ifadə olunur
Zərfliklər, əsasən, cümlənin ismi xəbərlərinə aid olur
Hərəkəti müxtəlif cəhətdən izah edir
Cümlənin növlərinə aid intonasiya cümlələrin özlərini bir – birindən fərqləndirmir
İntonasiya da cümlənin əsas əlamətlərindəndir
Cümlənin bir – biri ilə əlaqədar olan iki cəhəti var
Cümləyə məxsus intonasiya şifahi nitqdə özünü göstərir
Yüksək hiss – həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə əmr cümləsi deyilir
Əmr cümləsinin xəbəri felin xəbər şəkli ilə ifadə olunur
Əmr cüməsinin üç növü var
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə var
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gəlir
Quruluşuna görə iki cür olur
Əsas və asılı tərəfi olur
Həm ayrı, həm defislə yazılır
İkinci tərəfin hər üç şəxsin mənsubiyyət şəkilçisini qəbul etməsi
Tərəfləri arasına istənilən qədər söz artırılması
Tərəflərinin həm ayrı – ayrılıqda, həm də eyni zamanda cəmlənə bilməsi
Tərəflərinin, əsasən, isimlərlə ifadə olunması
Cümlə üzvləri müəyyən qanunauyğunluqla sıralanır
Mübtəda ilə xəbər heç vaxt yerini dəyişmir
Bəzən cümlə üzvlərinin qanunauyğunluqla sırası pozulur
Şeirlərdə cümlə üzvlərinin sıralanmasının nisbi sərbəstliyi təbiidir
Söz birləşmələrinin 2 növü var.
Azərbaycan dilində söz birləşməsinin əsas sözü birləşmənin ikinci tərəfində olur.
Asılı söz birinci tərəfdə işlənir.
Azərbaycan dilində söz birləşməsinin əsas sözü birləşmənin birinci tərəfində olur.
Səməd vurğun xalqımızın görkəmli şairidir
Qonşuya ümid olan şamsız qalar
Çox yemək adamı az yeməkdən də qoyar
Ağlamayın, ağlamayın, analar!
Elçin oxuyur, səbinə düşünür
Döşünə döymək, lovğalanmaq pis xasiyyətdir
Dağları, düzləri ağ qar bürüyüb
Uşaqlar həyətdə danışır və mübahisə edirlər
mübtəda ismin adlıq halında olur
kim nə hara suallarından birinə cavab verir
Canişinlikdə qəbul olunmaq bu gün çətin məsələ idi
Qızlar, görünür, Həmidə xanım dünəndən yuxusuz qalıb
Camaat yaylağa köçəndə el yolunda iynə atsan, yerə düşməzdi
Şərqi gəzib dolanmaq onun ən böyük arzusu idi
Uzun çəkişmə,davadan və mübarizədən sonra Əntərzadəni mərkəzdən ayırdılar.
Sözün yerini bilməyənin gərək dərsini verəsən
Aprelin axır günlərindən biri idi
Buraxılış imtahanlarından bir neçə gün sonra bizi mədəniyyət nazirliyinə çağırdılar.