III Bölmə. Köməkçi nitq hissələri
Bağlayıcıların mənaca növləri. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 28.12.2011)
Cümlədə işlənmiş bağlayıcının növünü təyin edin: Alim də, şair də sənə baş əyir.
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Məsdər, feli sifət, feli bağlama felin təsriflənməyən formalarıdır
Qarşılaşdırma bağlayıcısı
Modal sözlər cümlədə başqa sözlərdən ayrı tələffüz edilir və ayrı yazılır
Cümlənin əvvəlində işlənən modal sözlərdən sonra vergül qoyulur
Modal sözlər şifahi nitqdə xüsusi fasilə ilə cümlənin başqa hissələrindən ayrılır
Modal sözlər heç bir köməkçi vasitə olmadan cümlədə işlənə bilmir
Çox çalışdılar, ancaq heç nə alınmadı
Zaldakı bütün tamaşaçılar gülüşdü
Çox şükür var, yenə gəldux, görüşdux, Ötənlərdən, keçənlərdən soruşdux
Qoşunlar şəhərdən çıxan kimi hər kəs bir – birinə qarışdı
İdi, imiş tarixən feldən törədiklərinə görə, onlara şərti olaraq “ köməkçi fel ” deyilmişdir
Lüğəvi mənası olan sözlərdir
İdi, imiş köməkçi felləri isimlə, sifətlə, sayla, əvəzliklə, eləcə də zərflə işlənir
İdi, imiş köməkçi felləri felin vacib, lazım, arzu, şərt şəkillərində olan fellərlə işlənir
Yeməyini yalqız yeyən, yükünü özü qaldırar
Kəndə çatar – çatmaz qarşısına bir it çıxdı
Duman dağların üstündən çəkiləndə yamacda bir kənd gördüm
Cümlədəki vəzifəsinə görə bağlayıcılar iki növə bölünür
Tabesizlik bağlayıcıları cümlənin həmcins üzvlərini, eləcə də tabesiz mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələri bir – biri ilə bağlayır
Bu bağlayıcılar eyni hüquqlu sözlərin və eyni hüquqlu cümlələrin əlaqələnməsinə kömək edir
Tabesizlik bağlayıcıları yalnız tabeli mürəkkəb cümlələrdə işlənir
Köməkçi nitq hissələrinə aid sözlər əsas nitq hissələrinə aid sözlərə kömək edir
Köməkçi nitq hissələrinin əsas nitq hissələrindən fərqli cəhətləri yoxdur
Köməkçi nitq hissələrinin yalnız qrammatik mənası olur
Köməkçi nitq hissələri müstəqil işlənə bilmir
Ehey, səsimə səs verin hardasınız
Ay can, ay can mənə mane olanlar özləri bəlaya düşdülər
Ah, dost – düşmən içində başımı necə qaldıracağam?
Nə etibarsız adammışsan, Arif, pəh - pəh - pəh!
Vəzir xanın dediklərini gətirdi
Ətrafdakı yamaclar göyərmişdi
O, bu hadisəni yalnız bircə dəfə xatırladı
Təsriflənən və təsriflənməyən olur
Mənsubiyyətə görə dəyişir
dostlar dünən axşam görüşdülər
-dıq şəkilçisi özündən sonra fel tələb edir
-malı və ası şəkil şəkil şəkilçiləridir
-dıq şəkilçisinin -dığı və -diyi formaları var
Feli bağlamanın tərkib yaratması onun felə aid olan əlamətidir
Anam ilə mən mağazaya getdim
Mənim ilə zarafat etməyin!
Bacım dərslərini yaxşı oxuyur
Hər kəsin dediyinə kor-koranə inanmaq cahillikdir
Axşamdan başlayan yağış səhər kəsdi
Bir xeyli getmişdilər ki, Rövşən Qıratın başını çəkdi
Qaranquşlar alçaqdan uçaraq ora-bura vurnuxurdular
Şimal tərəfdən qəflətən güclü külək başladı