Cümlə üzvləri
Məntiqi vurğu. Hissə 1.
Müəllif: soyxanli
(Əlavə edilib: 12.10.2013)
Cümlədə müəyyən sözün başqalarına nisbətən qüvvətli tələffüzü nə adlanır?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Cümlə yeganə nitq vahididir ki, fikir ifadə edir
Cümlə iki və daha artıq sözdən ibarətdirsə, onlardan biri xəbər kimi formalaşmış olmalıdır
Xəbər cümlənin formalaşmasında əsas rol oynamır
Cümlə nitqin əsas vahididir
Söz birləşmələrinin 2 növü var
Azərbaycan dilində söz birləşməsinin əsas sözü birləşmənin ikinci tərəfində olur
Asılı söz birinci tərəfdə işlənir
Azərbaycan dilində söz birləşməsinin əsas sözü birləşmənin birinci tərəfində olur
Cümlədəki vəzifəsinə görə
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında həm məna əlaqələri, həm də sintaktik əlaqələr olur
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
Sözlər məna və sintaktik cəhətdən əlaqələnməsə, nə söz birləşməsi, nə də cümlə əmələ gələr
Sintaktik əlaqələrin 2 növü var
Cümlə üzvünün quruluşu sözün quruluşundan asılıdır
Sadə cümlə üzvləri, ayrı – ayrı sözlərlə ifadə olunur
Mürəkkəb cümlə üzvləri söz birləşməsi ilə ifadə olunur
Cümlə üzvləri quruluşca iki növ olur
Cümlədə, əsasən, hərəkət bildirən sözlərə aid olur
Hərəkəti müxtəlif cəhətlərdən izah edir
Zərfin mənaca altı növü var
Cümlədə isimlə ifadə olunan hər hansı bir üzvü izah edir
Söz birləşməsini əmələ gətirən sözlərdən biri əsas, digəri ondan asılı olur
Asılı söz əsas sözə tabe olur və onu müxtəlif cəhətlərdən izah edir
Asılı söz əvəzinə daha çox birinci tərəf, əsas söz əvəzinə isə ikinci tərəf ifadələri işlənir
Dilimizdə bir qayda olaraq, əvvəl əsas söz, sonra isə asılı söz işlənir
Şair, heç aldanma dünya varına
Sən insan oğlunun taleyinə bax
Yol ver mənə, gül dərmişəm, sevdiyimçün aparım
Bu əhvalatı Buzbulaqda hamı bilirdi
O, dar cığırla yuxarı qalxırdı
Nə qədər? sualına cavab verir
İş və hərəkətin tərzini bildirir
Nə dərəcədə? sualına cavab verir
Yer zərfləri, yer mənalı isimlər və ismi birləşmələrlə ifadə olunur
Yaşamağı atalardan öyrənin
Nəqli cümlələrdə sözlərin qrammatik sırası daha çox gözlənilir
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha az işlənir
Sual cümlələrinin üç növü var
Felin əmr şəklinin mənaları əmr cümlələrində dəqiqləşir
İntonasiya cümlənin əsas göstəricilərindən deyil
Nida cümlələrinin xüsusi forması var
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulmur
Hər bir cümlə bitmiş fikir ifadə etməklə yanaşı, müəyyən münasibət də bildirir
Al - əlvan çiçəklərin xoş ətri ətrafa yayılmışdı
Nə ağac vardı, nə də kölgəlik
Sular göz yaşı kimi dumduru idi
Gah sulara baş vurub lap dərinliklərə enir, gah da süzüb suyun üzünə çıxır
Xeyirxahlığınız insanları sevindirəcək
Məni valeh edən sənin alicənablığındır
Dağ çayının səsi eşidilirdi
Bəzi nidalar da təklikdə söz – cümlə kimi işlənir
Söz – cümlələr bir sözdən ibarət olur
Söz – cümlələr əsasən cümlədə xəbər vəzifəsində işlənir
Bəzən ədatlar və modal sözlər dialoqda ayrılıqda işləndikdə söz – cümlə kimi formalaşır
2-ci tərəf mənsubiyyət şəkilçisi qəbul edir
Arasına istənilən qədər söz artırmaq olur
1-ci tərəf qeyri müəyyən təsirlik halda olur
3-cü növ təyini söz birləşməsinin tərəfləri arasında yanaşma əlaqəsi olur
Mən sabah dərsə getməyəcəm
Sən bu gün mənimlə parka gələcəksənmi?
O-Səbuhi mənim qardaşımdır
Evdə çoxlu atılası əşyalar var idi