Mürəkkəb cümlələr
Tabesiz mürəkkəb cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 02.12.2011)
Cümlələrdən biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Səlmanın qorxusundan gözləri hədəqəsindən çıxmış, rəngi saralmışdı
Yaz gəldi, hər tərəfdə torpaq onun ilıq nəfəsi ilə qızınmağa başladı
Həm uşaqları çağırmışıq, həm də onların valideyinlərini
O, qapıdan içəri girəndə ayağa durduq, keçib əyləşəndən sonra biz də oturduq
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissədəki iş səbəb, ikincidəki isə onun nəticəsi olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri də intonasiya və tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnib
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr ancaq iki tərkib hissədən ibarət olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissə nəticəni, ikinci tərkib hissə isə səbəb bildirir
Niyə? nə üçün? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?
Nöqsan var ki, yüzlərlə adama zərər vurur
Elə ki dörd divar canını sıxdı, Qış günəşi kimi göründü tək – tək
O yerə ki, insan ayağı dəyməzdi, indi oradan traktor səsi gəlir
Əminəm ki, hər şey yaxşı olacaq
Bərabərhüquqlu sadə cümlələrdən təşkil olunmaq
Baş və budaq cümlələrdən ibarət olmaq
Bağlayıcı sözlərin iştirakı
Əsasən, tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnmək
Rəis əmr etmişdi ki, ikinci qurğudakı işlər müvəqqəti dayandırılsın
Kənd tanıyıram ki, hələ də asfalt yolu yoxdur
Yağış təzəcə kəsmişdi ki, ana qaranquş yuvadan uçub yem axtarışına çıxdı
İlk dəfə idi ki, Elçin qonaqları qarşılayırdı
Nədir? necədir? nə cürdür?
Aytən evə bir balaca gec gəldimi, anası ağır intizara düşürdü
Bütün bunlar onun üçündür ki, sən rahat oxuya biləsən
Zəhmət olsa da, gərək gözləyəsiniz
Məlumdur ki, düşmən asanlıqla yenilməz
Ardıcıllıq əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə sadə cümlələrin yerini dəyişsək, məna dəyişməz
Bölüşdürmə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr bağlayıcısız işlənmir
Zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə eyni zamanda baş verən hadisələr sadalanır
Tabesiz mürəkkəb cümlələri təşkil edən cümlələr həm şəxsli, həm də şəxssiz ola bilər
Nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da,də, belə ədatları ilə
Əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları və -sa, sə şəkilçisi ilə
Ki, çünki, ona görə ki, ondan ötrü ki bağlayıcıları ilə
Nə qədər, hər nə qədər bağlayıcıları ilə
Dil desə də, ürək razı olmur, ayaqları sözünə baxmayıb sürünürdü
Düzdür, mən orada olmuşam, amma siz deyən əhvalatı eşitməmişəm
Hərçənd mən sizin işlərinizə qarışmıram, amma zərərinizə də razı ola bilmərəm
Aydın oldu ki, qrupun yarıdan çoxu əlaçıdır
I tərəf baş, II tərəf budaq cümlədir
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədir
Budaq cümlə baş cümləyə çünki bağlayıcısı ilə bağlanmışdır
Hər iki tərəf nəqli, sadə, müəyyən şəxsli, müxtəsər cümlədir
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən əvvəl gəlir
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən sonra gəlir
Məna cəhətdən eyni mənanı bildirirlər
İkisinin də xəbəri felin xəbər şəklində olur
İkisində də budaq cümlə baş cümləyə intonasiya ilə bağlanır
Sərbəst şeir nümunəsini yazmışdır
Faciə janrını gətirmişdir
Dramaturgiyanın əsasını qoymuşdur
Tapşırıqlar həll edilməlidir
Xəbərlər ona çatdırılasıdır
Bu gəlişi bizi təəcübləndirdi
Cümlədəki feili müxtəlif cəhətdən izah edir
Feilin təsriflənməyən formasıdır
hal və hərəkətin tərzini hərəkətini
hal və hərəkətin səbəbini
hal və hərəkətin hansı tərzdə olduğunu
tərzi-hərəkət budaq cümləsi