I Bölmə. Fel
4. Təsdiq və inkar fellər. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 02.05.2011)
Cümlələrdən birində - ma, - mə şəkilçisi qəbul etmiş sözlərdən biri felin inkar formasındadır:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Men yıxıldım ,yuva isə uçub töküldü.
Ovcunun atdığı ox maralın ayağına sancıldı.
Siz haradan göndərilibsiniz?
O, yavaşdan yoldaşının qulağına pıçıldadı.
Felin əmr şəkli xahiş, istək, göstəriş, təklif kimi mənalar da bildirir
Felin əmr şəkli zaman üzrə dəyişə bilir
Felin əmr şəklinin xüsusi qrammatik əlaməti yoxdur
Felin əmr şəklinin əsas mənası əmr bildirməkdir
Fellər öz – özlüklərində təsdiq formasında olmur
Bəzən felin inkar şəkilçisinin saiti düşür
İnkar şəkilçisi –ma, - mə vurğu qəbul etmir
Felin inkar şəkilçisi qrammatik şəkilçidir
Şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişməsi
Modal sözlər cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır və cümlənin əvvəlində, ortasında və sonunda işlənə bilir
Modal sözlər quruluşca sadə, düzəltmə və mürəkkəb olur
«Xülasə » sözü həm isim, həm də modal söz kimi işlənir
Əlbəttə, bəlkə də, doğrudan da sözləri quruluşca sadə modal sözlərdir
İrəliləmək, dillənmək, evlənmək
Ağarmaq, göyərmək, yaşarmaq
Bəzənib – düzənmək, oturub – durmaq
Dostlar bir yerdə işlədilər
Zaldakı bütün tamaşaçılar gülüşdü
Qoşunlar şəhərdən çıxan kimi hər kəs bir – birinə qarışdı
Çeynədilər, didişdilər, diddilər Bir – birini al qana qərq etdilər
Şagirdlər üçün kitab gətirdilər
Seyid Hüseynin hekayələrinin gücü onun sadə və səmimi bir üsulla əks etdirdiyi həyat həqiqətlərindəndir
Uşaqlar kitab və dəftərlərini yığışdırıb getdilər
Qaçıb gəlmək – birləşməsində qaçıb feli bağlaması gəlmək hərəkətinin necə icra edildiyini bildirir
Felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilmir
Azərbaycan dilində feli bağlama şəkilçiləri yoxdur
Feli bağlama cümlədə təyin olur
Vuruşmaq, ağlaşmaq, yazışmaq
Döyüşmək, sözləşmək, yapışmaq
Gülüşmək, mələşmək, çalışmaq
Vidalaşmaq, halallaşmaq, fikirləşmək
Az danış, az din, qoy az sözlərinlə dünya bəzənsin
Tərzi hərəkət zərfləri felə aid olub, hərəkətin kəmiyyətini, miqdarını bildirir
Tərzi hərəkət zərfi hara? haraya? harada? suallarına cavab verir
Tərzi hərəkət zərfi hərəkətin necə, nə vəziyyətdə icra edildiyini bildirir
Zərfin bu növü hərəkətin icra olunduğu vaxtı bildirir
Alim də, şair də, dağda çoban da Deyir mahnısını ana dilində
Bilirik ki, Azərbaycanın böyük gələcəyi var
Bilirsiniz ki, dünyada heç şey yox olmur
hansı? sualına cavab verməsi
həm sadə, həm düzəltmə, həm də mürəkkəb olur
Həm felin həm ismin əsas qrammatik əlamətlərini daşıyır
Cümlədə əsasən mübtəda, tamamlıq kimi işlənən məsdər bəzən təyin kimi çıxış edir
Felin təsriflənməyən formalarından biridir, şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişmir
Qoşmalarla işləndikdə əsasən məqsəd zərfliyi olur
İsimlər kimi hallanır, mənsubiyyətə görə dəyişir
leksik şəkilçinin köməyi ilə düzəlir
iki və daha artıq kökdən ibarət olur
araq ərəq şəkilçisi ilə düzəlir
morfologiyadan bəhs edən elmdir
Nəhayət, mənə də söz verildi
Bu söz məni yaman qorxutdu
Sən onu kiməsə oxşadırsan
Gördüyünüz bu möhtəşəm bina XIX əsrdə yaradılıb
Geyinməyində təhri var, bacım!
Isim sifət düzəldən ma-mə vurğu qəbul edir, inkar düzəldən ma-mə etmir
Isim sifət düzəldən şəkilçisi qrammatik, inkar düzəldən leksikdir
Felin ma-mə şəkilçisi sözə qoşularken sözün hərəkətini bildirmir, inkarlığını bildirir
Isimdən düzələn şəkilçi sözün inkarlığını bildirir
Stolun orada olduğunu deyildi
Baba nəvəsinə məktubu oxutdu
Asif məktəbə gedəndə pozan aldı