Söz birləşmələri
Sintaktik əlaqələr. Hissə 1.
Müəllif: nezrin
(Əlavə edilib: 05.05.2015)
Cümlələrdən hansı uzlaşma əlaqəsidir?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Sevdim meyvələrin yeyilənini Almanı, heyvani narı çox sevdim
Evə gələn qonaqlar bizdən razı getdilər
Yaralılara kömək etməliyəm
Bizim evimizdə qiymətli kitablar var
Adam böyüyə cavab qaytarmaz
Yüksək hiss və həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə sual cümləsi deyilir
Bir iş hadisə əlamət haqqında məlumat verən adi təsvirə cümlələrə sual cümləsi deyilir
təkid, tələb məsləhət, nəsiyyət və s. ifadə edən cümlələrə sual cümləsi deyilir
sual məqsədilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir?
Əsas tərəfin tələbi ilə asılı tərəfin müəyyən hallara düşməsinə sual cümləsi deyilir
I növ təyini söz birləşməsi ilə
III növ təyini söz birləşməsi ilə
II növ təyini söz birləşməsi ilə
O, ağıllı və savadlı qızdır.
Mehman ilə Mahmud mağazaya getdi.
Onlar hündür binada yaşayırlar
Şagirdlər və müəllimlər həyətdə toplaşmışdılar.
Qonaqlar onun xalası, dayısı, əmisi və bibisi idi
Əvvəla, sən danışmalı idin.
Rastlaşdığımız andan sonra zəng et.
Günortayacan kəndə çatdıq.
Ayın sonuna qədər tələblər yerinə yetiriləcək.
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
“ Sintaksis ” sözü yunan sözü olub, “ lüğət, təlim ” deməkdir
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında sintaktik əlaqələr olur
“ Şeir yazmaq ” birləşməsində şeir sözü mənaca yazmaq hərəkətinin obyektini bildirir, sintaktik cəhətdən də ona tabe olur
Azərbaycan dilində ismi birləşmələrin növləri çoxdur
III növ təyini söz birləşməsinin I tərəfi və II şəxs əvəzliklərinin cəmi ilə ifadə olunanda bəzən II tərəflərdə bunlara uyğun mənsubiyyət şəkilçiləri işlədilmir
Gözləri dolğun, fikri aydın və s. “ qeyri – təyini ” ismi birləşmələrdir
“ Qeyri – təyini ismi birləşmələr ” ismi birləşmələrin nisbətən çox işlənən növləridir
Quruluşca sadə və mürəkkəb olur
Zərflik daha çox zərflərlə ifadə olunur
Zərfliklər, əsasən, cümlənin ismi xəbərlərinə aid olur
Hərəkəti müxtəlif cəhətdən izah edir
O şərəfli günlər unudularmı?
Ana oğlunu məktəbə gətirdi
Balaş kişi Hürünü anasına tapşırdı
Tərzi – hərəkət zərflikləri
Miqdar zərfləri və ismi birləşmələrlə ifadə olunmur
İş və hərəkətin nə qədər icra olunduğunu bildirir
Nə qədər? sualına cavab verir
Miqdar zərfləri və ismi birləşmələrlə ifadə olunur
Dilimizdə zərfliklərin cümlənin əvvəlində işləndikləri halları yoxdur
Yalnız baş üzvlərdən ibarət olan cümlələrdə əvvəl mübtəda, sonra xəbər işlənir
Mübtəda ilə xəbər yerini dəyişdikdə cümlə üzvlərinin sırası pozulur
Cümlə üzvləri müəyyən qanunauyğunluqla sıralanır
xurcunun bəzəkli naxışları
cümləni genişləndirmək üçün
fikrimizi dəqiq şəkildə ifadə etmək üçün
hiss-həyəcan ifadə etmək üçün
Xərc üstə çoxları dusdu kəməndə
Gözəllər seyrəngahisan görüm səni var ol yaylaq
Hər şey sənin düşündüyün qədər asan deyil
İnsaflar azalıb mürvət gödəlib
Namərd dar gündə aradan çıxandır
Mən yazını qələmlə yazdım
Biz geniş vestibülə çıxdıq
Uca dağlar məskənin olsun
M.P.Vaqif ağıllı, savadlı, hazırcavab və mərd bir şəxsiyyət idi
Ağam-ağam yağan qar yolları bürüdü
Ürəyin hər zaman döyünməlidir