Cümlə üzvləri
Cümlə üzvləri üzrə sintaktik təhlili. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 21.01.2012)
“ Əsmər xala İlyası burada – Tamamın evində gördükdə təəccübləndi ” cümləsinin sintaktik təhlili ilə bağlı fikirlərdən biri doğru deyil:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
ey, ay, a kimi nidalarla işlənir.
Həm sözlərlə, həm de söz birləşmələri ilə ifadə olunur.
Müraciət olunan şəxsi bildirir.
Xitab cümlədə xəbərlə uzlaşır.
Xitab cümlənin əvvəlində, ortasında, sonunda gələ bilər.
Leksik mənası olmadığına görə
Qrammatik mənası olmadığına görə
Azərbaycan dili leksikologiyasında olmadığına görə
mübtədası olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
xəbəri olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
tamamlığı olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
təyini olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
Bu birləşmələrin tərəfləri eyni zamanda cəmlənə bilmir
Bu birləşmələr mənsubiyyət şəkilçilərinin köməyi ilə əmələ gəlir
Birləşmənin yaranması üçün birinci tərəfdə şəkilçi olmur
Birləşmənin ikinci tərəfi 3 – cü şəxsin mənsubiyyət şəkilçisini qəbul edir
II və III növ təyini söz birləşmələri tərəflərinə ayrılmadan bütövlükdə cümlənin bir üzvü kimi çıxış etmir
I növ təyini söz birləşmələrinin tərəflərinin hər biri ayrı – ayrılıqda cümlə üzvü olur
Tərkibindəki sözlərin mənası ayrılmağa imkan vermədikdə I növ təyini söz birləşmələri bütövlükdə cümlənin bir üzvü olur
I növ təyini söz birləşməsində I tərəf təyin rolunda, II tərəf isə cümlənin müxtəlif üzvləri rolunda çıxış edir
Biz ekranda əvvəlcə xoşbəxt dəqiqələr keçirən gənclər görürük
Hadisələr hələ yumşaq şəkildə cərəyan edir
Xırdaca evlər duman kimi görünürdülər
Uzaqdan traktor səsi eşidilir
Nida cümlələrinin xüsusi forması var
Nida cümlələri, əsasən, üç yolla əmələ gəlir
Nida cümlələri başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Nida cümlələri, adətən, bədii əsərlərin dilində, xüsusi dram əsərlərində, şeirdə çox işlənir
Baş üzvlər əsasında əmələ gəlir
Cümlənin baş üzvlərinə aid olub, onları aydınlaşdırır
Tamamlıq cümlənin formalaşmasında mühüm rol oynayır
Bu üzvlərin rolları müxtəlifdir
Səbəb və məqsəd zərflikləri arasında oxşar və fərqli cəhətlər var
Səbəb və məqsəd zərfliklərinin ifadə etdiyi iş xəbərdəki işdən əvvələ aid olur
Səbəb və məqsəd zərflikləri birinci növbədə mənalarına görə fərqlənir
Səbəb və məqsəd zərfliklərinin ayrıca sualları da var
xurcunun bəzəkli naxışları
Yüksək hiss – həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə əmr cümləsi deyilir
Əmr cümləsinin xəbəri felin xəbər şəkli ilə ifadə olunur
Əmr cüməsinin üç növü var
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə var
Ağlamayın, ağlamayın, analar!
Elçin oxuyur, səbinə düşünür
Döşünə döymək, lovğalanmaq pis xasiyyətdir
Dağları, düzləri ağ qar bürüyüb
Uşaqlar həyətdə danışır və mübahisə edirlər
Qeyri müəyyən yiyəlik hal
Qeyri müəyyən təsirlik hal
Müəllim əlaçı şagirdləri təriflədi
Arif dərslərini yaxşı oxuyur
Uşaqlar həyətdə futbol oynayırdılar
Ceyhun siniflimizin əlaçısıdır
Əli dostu ilə səkidə söhbət edirdilər
Balaca otaqda kiçik bir məclis qurulmuşdu
M.P.Vaqif ağıllı, savadlı, hazırcavab və mərd bir şəxsiyyət idi
Uca dağlar məskənin olsun
birinci növ təyini söz birləşməsi
üçüncü növ təyini söz birləşməsi
Dünən dostum bizə gəlmişdi.
Bayaq mən sevincimdən uçurdum.
Bacım dünən dərslərindən beş almışdı.
Mən bu uşağı yoldan keçirdim.
Mən dünən məktəbə getməmişdim.
Onlar-yağı düşmənlər bizə hücum etdilər
Sevinc-dayım qızı dünən bizə qonaq gəlmişdi
Mehriban və səmimi olmalısan
O-bacım dərslərini sabah yazacaq
Leyla dərslərini yaxşı oxuyur
Uzun çəkişmə,davadan və mübarizədən sonra Əntərzadəni mərkəzdən ayırdılar.
Sözün yerini bilməyənin gərək dərsini verəsən
Aprelin axır günlərindən biri idi
Buraxılış imtahanlarından bir neçə gün sonra bizi mədəniyyət nazirliyinə çağırdılar.