Bölmə I
§1. Dil nədir?. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__161865
(Əlavə edilib: 09.08.2014)
Fəal danışıq üzvləri hansılardır?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Azərbaycan dilindəki leksik şəkilçilər işlənmə yerinə görə ön və son şəkilçilər qrupuna bölünür
Bəzən bir sözə bir deyil, iki və daha artıq şəkilçi artırıla bilir
Morfoloji yolla söz yaratmaq prosesi söz köklərinə qrammatik şəkilçilər yaratmaqla yaranır
Dildə sözlərin öz əvvəlki mənasından fərqli olan yeni məna kəsb etməsinə leksik yolla söz yaratmaq deyilir
Leksik şəkilçilər qoşulduqları sözlərin formasını dəyişir
Dildəki ayrı – ayrı sözlər kimi şəkilçi morfemlər omonim ola bilmir
Dilin mənalı hissələri, yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı – ayrılıqda fonem adlanır
Morfemika dilçiliyin sözlərin tərkibindən, onların quruluşundan bəhs edən bölməsidir
Dil sırf bioloji hadisədir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsi kimi işlənir
Dil orqanizmdə ikinci siqnal sisteminin nəticəsidir ki, bu da canlılardan ancaq insana aiddir
Dili bioloji hadisə sayanlar da var
Dilin birinci funksiyası fikir ifadə etməkdir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
Dil insanı əhatə edən əşya və hadisələrin adlarını bildirir
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsidir
Natiqliklə nitq mədəniyyətini eyniləşdirmək olmaz
Hər kəs nitqini tərbiyə edə bilər
Ədəbi dilə yiyələnməyin özü nitq mədəniyyətinə sahib olmağa çalışmaqdır
Nitqin gözəlliyi normalara formal əməl olunmasında da deyil
Nitqin məzmunu gözəl olmalı, dinləyənlərin səviyyəsinə uyğun gəlməli, anlaşılmalıdır
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Hər kəsin cəmiyyətdə ümumi davranış normalarına tabe olan hərəkət mədəniyyəti olduğu kimi, ünsiyyət səliqəsi, danışıq mədəniyyəti də olmalıdır
Üslubi kateqoriyadır, nitqin keyfiyyətidir
Nitqdə işlənən dil ünsürlərinin müxtəlifliyi, rəngarəngliyi və çoxluğudur
Heç bir çətinlik çəkmədən izah və şərhə, əlavə vasitələrə tələb yaranmadan başa düşülməsidir
Nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Dil əsasdır, nitq ondan törəmədir
Dil tarixən az dəyişkəndir, nitq isə çox dəyişkəndir
Dil və nitq ünsiyyət vasitələridir
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Norma tarixi kateqoriyadır
Ədəbi dilin normasında sabitlik həmişə olmur
Nitq normalarının tarixiliyi ədəbi dilin inkişafının təkmilləşməsinin nəticəsidir
Dövr keçdikcə ədəbi dilin normasında əvvəlkindən fərqli müəyyən keyfiyyətlər meydana çıxır
Orfoepik və orfoqrafik normalar dilimizin fonetik və qrammatik normaları əsasında yaranır
Türk dillərinin iltisaqi quruluşa malik olması onların ədəbi normalarının xarakterini, tipologiyasını müəyyən edir
İltisaqilik ədəbi dildə əsas şərt kimi gözlənilir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi yoxdur
Azərbaycan dili Azərbaycanda millətlərarası ünsiyyət vasitəsidir
Morfoloji quruluşuna görə Azərbaycan dili aqqlütinativ ( iltisaqi ) dil tipinə aiddir
Dünyada ən çox Azərbaycan dilində danışan insanların yaşadığı ölkə Azərbaycan Respublikasıdır
Azərbaycan dilinin fonetik sistemi, əsas lüğət fondu, qrammatik quruluşu ilk orta əsrlərdə təşəkkül tapmışdır
Dil tarixən çox dəyişkəndir
Dil yalnız insana məxsusdur, heyvanlarda səs dili olmur
Fikrin ifadəsi üçün birbaşa tələb olunan sözün, ifadənin və ya cümlənin seçilməsi
Mücərrəd anlayışlardan istifadə edilməsi
Qrammatik normalara əməl olunması
Orfoqrafiya qaydalarına düzgün əməl edilməsi
Tərcümə yolu ilə çatdırılan nitq
Azərbaycan dilində olan nitq
Əlavə vasitələr olmadan başa düşülən nitq
Dildə olan uzunömürlü sözlər
Dildə olan sözlərin hamısı