III Bölmə. Köməkçi nitq hissələri
19. Qoşma. Hissə 1.
Müəllif: kuyt
(Əlavə edilib: 21.07.2013)
Hansı ancaq qoşma kimi işlənir
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Yazılmış sərhlər
Hərəkət bildirən sözlərə fel deyilir
Felin cümlədə əsas rolu xəbər olmaqdır
Felin quruluşca iki növü var
Qrammatik cəhətdən geniş mənalı termindir
təsirli və təsirsiz olmur
Felin təsriflənən formaları ilə eyni leksik mənanı bildirir.
Mənsubiyyətə görə dəyişir.
Təsirli və təsirsiz olur.
Felin müxtəlif qrammatik məna növlərində olur.
Düzəltmə felə malı-məli şəkilçisini artırılıb.
Sözün başlanğıc forması düzəltmə feldir
– malı2 felin vacib şəklinin şəkilçisidir
sağalt(maq), inandır(maq)
bitişdir(mək), qızartdır(maq)
yandır(maq), süpürtdür(mək)
tikdir(mək), xəstələndir(mək)
Felin xəbər şəkli hərəkətin müəyyən zaman daxilində icra olunduğunu bildirir
Felin xəbər şəklinin xüsusi qrammatik əlaməti yoxdur
Zaman şəkilçiləri qəbul edir
Zərfin bu növü hərəkətin necə, nə vəziyyətdə icra edildiyini bildirir
Zərfin bu növü necə? nə cür? suallarına cavab verir
Birdən, qəflətən, yanakı zərfləri tərzi – hərəkət zərfləridir
Zərfin bu növü hərəkətin icra olunduğu vaxtı bildirir
Tabelilik bağlayıcıları cümlənin əlaqələnməsinə kömək edir
Tabelilik bağlayıcılarının mənalarına görə 5 növü var
“ Yəni ” aydınlaşdırma bağlayıcısı tabelilik bağlayıcısıdır
Əgər, hərgah, hərçənd, madam və s. tabelilik bağlayıcısıdır
Əsas sözlərlə birlikdə tələffüz edilən və bitişik yazılan ədatlar ahəng qanununa tabe olmur
Ədatlar cümlədə başqa sözlərdən ayrı tələffüz edilir və tələffüzə uyğun olaraq ayrı yazılır
Dilimizdəki ədatların üçü aid olduqları sözlə birlikdə tələffüz olunur və sözə bitişik yazılır
Əsas sözlərlə birlikdə tələffüz edilən və bitişik yazılan ədatlar ahəng qanununa tabe olur
Başqa nitq hissələrinə aid sözlər cümlədə ara söz kimi işlənmir və modal məna vermir
Modal sözlərin cümlədə yeganə vəzifəsi ara söz olmaqdır
Köməkçi nitq hissələri arasında yalnız modal sözlərin müstəqil sintaktik vəzifəsi var
Modal sözlərin məna əsasını modallıq təşkil edir
Müstəqil suala cavab verməməsi
Ayrılıqda cümlə üzvü kimi işlənməməsi
Gərək, beləliklə, əlbəttə
Əlbəttə, doğrudan, həqiqətən
Cümlənin əvvəlində gələn nidalardan sonra vergül və ya nida işarəsi qoyulur
Çağırış bildirən a, ay, ey nidalarından sonra vergül qoyulur
Nidalar dildə söz yaradıcılığında da iştirak edir
Cümlənin sonunda gələn nidalardan əvvəl vergül, sonra isə nida və ya üç nöqtə qoyulur
Hərəkətin zamanını bildirir
Vuruşmaq, ağlaşmaq, yazışmaq
Döyüşmək, sözləşmək, yapışmaq
Gülüşmək, mələşmək, çalışmaq
Vidalaşmaq, halallaşmaq, fikirləşmək
Polislər Cəmilin qolundan bərk-bərk yapışmşıdılar
Mələşmir sürülərək kişnəmir atlar
Bəziləri vəziyyətdən istifadə edib aləmi qarışdırırlar
Ruhum təzələnir məst olur ürək
bütün şəkilçilər vasitəsi ilə
danışanın ifadə etdiyi fikrə münasibət bildirən köməkçi nitq hissəsinə
sözlərin və cümlələrin təsir gücünü artıran köməkçi nitq hissəsinə
sözlərin və cümlələrin bir-birinə bağlayan köməkçi nitq hissəsinə
Qoy mən tox olum, özgələr ilə nədir karım
Buyruq sizinkidir, adil hökmdar
Mən batırıb əllərimi şəhidlərin al qanına qızıl damğa vurmalıyam dar alnına
Feli sifət hərəkət bildirir, feldən düzələn sifət əlamət
Feli sifət əlamət bildirir, feldən düzələn sifət hərəkət
Feldən düzələn sifətə inkarlıq şəkilçisi artırmaq olar
Hər ikisinə inkarlıq şəkilçisi artırmaq olar