I Bölmə. Fel
Keçmiş zaman. Hissə 1.
Müəllif: adilalisoy
(Əlavə edilib: 20.04.2013)
Hansı biri şühudi keçmiş zamandadır?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Hərəkət bildirən sözlərə fel deyilir
Felin cümlədə əsas rolu xəbər olmaqdır
Felin quruluşca iki növü var
Qrammatik cəhətdən geniş mənalı termindir
ağarmaq, gülüşmək, çoxalmaq
tərpənmək, çığırmaq, sarsılmaq
alışmaq, küsüşmək, isinmək
qızarmaq, düzəlmək, qorumaq
Xüsusi qrammatik əlaməti yoxdur
Felin lazım şəkli hərəkətin icrasının lazım olduğunu bildirir
Felin lazım şəkli zaman şəkilçisi qəbul etmir
Məzmununda gələcək zaman anlayışı var
İdi, imiş köməkçi felləri felin indiki, nəqli keçmiş və gələcək zamanlarında işlənir
İdi, imiş köməkçi felləri felin vacib, arzu, şərt şəkillərində olan fellərlə işlənmir
İdi, imiş köməkçi felləri fellərlə iki cür tələffüz edilir və iki cür yazılır
İdi, imiş lüğəvi mənası olmayan sözlərdir
Qoşmalar, əsasən, isimlərə qoşulur və həmin isimlərlə başqa sözlər arasında əlaqə yaradır
Qoşma ismin bütün hallarında olan sözlərə qoşulur
Qoşmalar ismi əvəz edən əvəzliklərlə, məsdərlə, bəzi zərflərlə, eləcə də substantivləşən başqa sözlərlə də işlənə bilir
Qoşmaların aid olduğu sözlər, hansı nitq hissəsindən olur – olsun, ismin hallarından birində işlənir
Başqa nitq hissələrinə aid sözlər cümlədə ara söz kimi işlənmir və modal məna vermir
Modal sözlərin cümlədə yeganə vəzifəsi ara söz olmaqdır
Köməkçi nitq hissələri arasında yalnız modal sözlərin müstəqil sintaktik vəzifəsi var
Modal sözlərin məna əsasını modallıq təşkil edir
Müstəqil suala cavab verməsi
Şərt şəkli zaman şəkilçisi qəbul etmir və zamanlar üzrə dəyişmir
Felin şərt şəkli nitqdə ən az işlənən fel şəklidir
Şərt şəklinin mənasında gələcək zaman anlayışı yoxdur
Şərt şəkli zaman şəkilçiləri qəbul edir
İdi, imiş tarixən feldən törədiklərinə görə, onlara şərti olaraq “ köməkçi fel ” deyilmişdir
Lüğəvi mənası olan sözlərdir
İdi, imiş köməkçi felləri isimlə, sifətlə, sayla, əvəzliklə, eləcə də zərflə işlənir
İdi, imiş köməkçi felləri felin vacib, lazım, arzu, şərt şəkillərində olan fellərlə işlənir
Çəkildi, şumlandı, yoxlandı
Hazırlaşır, yoxlayır, gəlir
Qızdırmaq, sevindirmək, güldürmək
Geyinmək, soyunmaq, qızınmaq
Hərgah bina tikilib başa çatsa, fəhlələr müəyyən qədər istirahət edə bilərlər
Madam ki, gəlibsən, sözünü de
Səs – səmir gəlmirdi, sanki bütün kənd yatmışdı
Onlar çox çalışdılar, ancaq ciddi bir nəticə əldə olunmadı
Axşamkı hadisə çoxlarının marağına səbəb oldu
Yavaş – yavaş axşam düşür
Ordumuz gecə hücuma keçdi
Məktəblilərin hazırladıqları gecə çoxlarının marağına səbəb oldu
Bəh – bəh, quşlar nə gözəl oxuyur
2 zamanı var: sühudi zaman, nəqli keçmiş zaman
3 zamanı var: keçmiş zaman, indiki zaman, gələcək zaman
4 zaman var:sühudi zaman, indiki zaman, gələcək zaman, keçmiş zaman
qarşılasdırma bağlayıcısı
Yaz ki, Abdulla da burdadır
Sevən ölsünmü, sultanım, nə dersən?
yer zərfi və miqdar zərfi
tərz-hərəkət və yer zərfi
tərz-hərəkət və zaman zərfi
Rəşid qardaşımın əsgərlikdən qayıtdığını eşidib çox sevindi
Ələsgər bu dəfə də bir şey deməyərək susdu
Ağsaqqal söz deyəndə qulaq asarlar
Namiq hami ilə bir-bir görüşüb sonra oğluna yaxınlaşdı
mən sözümü bitirməmiş sen çıxıb getdin