Cümlə üzvləri
Vasitəsiz və vasitəli tamamlıqlar. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq_375655
(Əlavə edilib: 03.01.2013)
Hansı sözlər və birləşmələr cümlədə tamamlıq olur?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Sözün duzunu zarafatla deyərlər.
Duzu bu işdən mənim gözüm su içmir.
Duz danışsan başın ağrımaz.
Sinif nümayəndəmizi diplomla təltif etdilər
Sinif yoldaşlarımız-oğlanlar və qızlar hərbiyə hazırlaşır
Biz birgə kitabxanaya yollandıq
Dildə nə qədər söz varsa, hamısından nitqdə istifadə olunur
Dilin heç bir sözü cümlədə kənarda qala bilməz
Cümlədə olan sözlər rollarına görə 3 qrupa bölünür
Dildə nə qədər söz varsa, hamısından nitqdə istifadə olunmur
Quruluşca sadə və mürəkkəb olur
Zərflik daha çox zərflərlə ifadə olunur
Zərfliklər, əsasən, cümlənin ismi xəbərlərinə aid olur
Hərəkəti müxtəlif cəhətdən izah edir
Bu əlaqə eyni hüquqlu sözlər arasında olur
Bu əlaqədə olan sözlərdən biri o birinə tabe olur
Bu əlaqədə olan sözlərdən biri o birinə tabe olmur
Bu əlaqədə olan sözlərin hər ikisi eyni qrammatik formada olur
İsmin yönlük, yerlik, çıxışlıq halında olan sözlərlə ifadə olunur
Kimə? kimdə? nədən? nə üçün? və s. suallara cavab verir
Vasitəli tamamlıqlar qoşma ilə işlənən adlıq və yiyəlik hallarla ifadə olunmur
Bəzən ismi xəbərlə də bağlı olur
Nitq hissələri ilə ifadə olunan təyinlər quruluşca mürəkkəb olur
Təyin hərəkətin icrasını müxtəlif cəhətdən izah edən ikinci dərəcəli üzvdür
Təyin cümlədə isimlə ifadə olunan hər hansı üzvü izah edən ikinci dərəcəli üzvdür
Təyin quruluşca iki cür olur
Bu birləşmələrin əmələ gəlməsində heç bir formal əlamət iştirak etmir
İkinci tərəfi, adətən, isimlə ifadə olunur
Tərəfləri arasında bir sıra məna əlaqələri olmur
Birinci tərəfi müxtəlif nitq hissələri ilə ifadə olunur
Hər ikisinin ümumi ad bildirməsi
Həm söz birləşməsi, həm də söz ad bildirir
Söz ümumən ad bildirir, söz birləşməsi isə konkret
Söz səslərdən, söz birləşməsi isə sözlərdən əmələ gəlir
Dilimizdə zərfliklərin cümlənin əvvəlində işləndikləri halları yoxdur
Yalnız baş üzvlərdən ibarət olan cümlələrdə əvvəl mübtəda, sonra xəbər işlənir
Mübtəda ilə xəbər yerini dəyişdikdə cümlə üzvlərinin sırası pozulur
Cümlə üzvləri müəyyən qanunauyğunluqla sıralanır
Bəzən ədatlar və modal sözlər dialoqda ayrılıqda işləndikdə söz – cümlə kimi formalaşır
Cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır
Söz – cümlələr əsasən cümlədə xəbər vəzifəsində işlənir
Həm müxtəsər , həm də geniş ola bilər
Adlıq cümlənin xəbəri həm feli xəbər, həm də ismi xəbər ola bilər
Adlıq cümlə həm müxtəsər, həm də sadə ola bilər
Adlıq cümlənin xəbəri yalnız feli xəbərlərlə ifadə olunur
Adlıq cümlənin xəbəri III şəxsin təkində olur
Balaca otaqda kiçik bir məclis quruldu
Bu gün dilara məktəbdən tez gəlmişdi
Onlar dəniz kənarında gəzişirdilər
Mən indi uşaqlıq illərimi tez-tez xatırlayıram
Işdən qayıdanda hava qaralırdı
Xərc üstə çoxları dusdu kəməndə
Gözəllər seyrəngahisan görüm səni var ol yaylaq
Hər şey sənin düşündüyün qədər asan deyil
İnsaflar azalıb mürvət gödəlib
Namərd dar gündə aradan çıxandır
sadə, düzəltmə və mürəkkəb olur
sözlərə nisbətən konkretdir
2 və ya daha artıq xəbəri olan cümlələrdən