I bolmə
Təyini söz birləşmələri. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 22.10.2011)
İkinci və üçüncü növ təyini söz birləşmələri üçün fərqli xüsusiyyətlərdən biri yanlışdır:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
1 ci nov ismi birləşmə birlik də cümlənin bir üzvü olur
1 ci nov ismi birləşmə ayrılıq da cümlənin bir üzvü olur
1 ci nov ismi birləşmə cümlənin bir üzvü olur Lakin tərəflər arasına istənilən qədər söz daxil ola bilər
1 ci nov ismi birləşmə asılı tərəf ismin adlıq, yönlük, yerlik və çıxışlıq halda olur
mübtədası olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
xəbəri olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
tamamlığı olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
təyini olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
Heç bir cümlə üzvləri arasında olmur
Cümlə yeganə nitq vahididir ki, fikir ifadə edir
Cümlə iki və daha artıq sözdən ibarətdirsə, onlardan biri xəbər kimi formalaşmış olmalıdır
Xəbər cümlənin formalaşmasında əsas rol oynamır
Cümlə nitqin əsas vahididir
Asılı söz və əsas söz əvəzinə çox vaxt birinci tərəf, ikinci tərəf ifadələrindən istifadə edilir
Söz birləşmələrinin 3 növü var
Azərbaycan dilində ismi birləşmələrin növləri azdır
Əsas söz asılı sözə tabe olur
Biz ekranda əvvəlcə xoşbəxt dəqiqələr keçirən gənclər görürük
Hadisələr hələ yumşaq şəkildə cərəyan edir
Xırdaca evlər duman kimi görünürdülər
Uzaqdan traktor səsi eşidilir
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Sual məqsədi ilə işlədilən cümləyə nida cümləsi deyilir
Nida cümlələrinin üç növü var
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulmur
O, təbii olduğu qədər səmimi, səmimi olduğu qədər doğru bir insandır
Sizədir sözüm mənim, eloğlu, doğma qardaş
Sənətkarı xalq yaşadır tabesizlik əlaqəli cümlədir
Tabe sözün şəxs və kəmiyyətə görə əsas sözlə uyğunlaşmasına tabesizlik əlaqəsi deyilir
Tabesizlik əlaqəsində olan sözlərdən biri o birinə tabe olur
Tabesizlik əlaqəsində olan sözlər ya intonasiya vasitəsi ilə, ya da tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnir
Hərəkətin tərzini bildirir
Əsas qrammatik sualı necə? sualıdır
Zərfliyin bu növü tərzi – hərəkət zərfləri ilə, sifətlə, feli bağlama ilə, qoşma qəbul etmiş isimlə ifadə olunmur
Cümlədə hərəkət bildirən cümlə üzvünə aid olur
İş ,hərəkət və ya əlamətin səbəbini bildirir
Niyə? nə üçün? nə səbəbə? suallarına cavab verir
Üçün, görə, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Səbəb zərfliyindəki iş xəbərdəki işdən sonra baş verir
Şuşa, Laçın, Kəlbəcər azad olunmalıdır
Qızıl və gümüş saatlar aldılar
Kitab, dəftər və qələm satırlar
Aytən, Nadir, Kitabları gətirin
Onlar bu sözləri Qacara çatdırdılar
İşləməyənə tənbəl deyirlər
Qaranlıq yerə daş atmazlar
Gecə saat ikidə bizi təcili oyatdılar
Bu sözlərlə, elə bil, yarasına duz basdılar
Onun bu vəziyyətinə ürəyim ağrıdı
Milli ordunun gücləndirilməsinə diqqət yetirirlər
Cümlənin bütün üzvləri həmcins ola bilər
Həmcins üzvlər arasında tabesizlik əlaqəsi olur
“ ki ” bağlayıcısı həmcins üzvlər arasında işlənə bilir
Həmcins üzvlərdə zaman şəkilçiləri ixtisar oluna bilər
Muradın özünün də başı bəlalı idi
O zaman bütün Qafqazda qarışıqlıq idi
Səlim ağanın dişi bağırsaqlarını kəsirdi
Rüfət, sən axır ki, pis işlərindən əl çəkməyi bacardın
Sevil bu işi ilə hamının gözündə yüksəldi
Yaşasın Azərbaycanın mərd oğul və qızları!
Yurdum, yuvam, məskənimsən Azərbaycanım!
Daha sənə inanmıram, çünki sən yalan danışmağı hələ də tərgitməmisən!
bu cümlələrin xəbərləri ancaq üçüncü şəxsin cəmindən olur
bu cümlələrin xəbərləri feli xəbər olur yəni ya tək fellə ya da ikinci tərəfi fel olan birləşmələrlə ifadə olunur
bunlar qeyri muəyyən şəxsli cümlələrin formul cəhətləridir
bu cümlələrdə xəbərin ifadə etdiyi hərəkət qeyri muəyyən şəxslərə aid olur
Anam Bakıya gedəndə mən yatmışdım
Ayselin kitabının üzü itib
İlham kitablarını evdə qoyub
Bu gün bizə gəlməyəcəksən?
Vaxtsız olum nə tez keçdi qapını
Uca dağlar heç vaxt qarsız olmur
Ürək döyünmürsə, yaşamır, demək