III Bölmə. Köməkçi nitq hissələri
19. Qoşma. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__7540752
(Əlavə edilib: 12.05.2016)
İlə qoşması hansı mənanı bildirir?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Bəri, sonra qoşmaları yalnız cümlə daxilində sinonim olur.
Felin təsriflənən formaları ilə eyni leksik mənanı bildirir.
Mənsubiyyətə görə dəyişir.
Təsirli və təsirsiz olur.
Felin müxtəlif qrammatik məna növlərində olur.
Təsirli fellərin hamısı felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilir
Felin qrammatik cəhətdən beş məna növü var
Felin növləri təsirli fellərdən düzəlir
Təsirsiz fellər bu növlər üzrə dəyişilə bilmir
Şəkilçilər vasitəsilə ilə təsirli fellər təsirsiz fellərə çevrilə bilmir
Təsirli olub – olmamağa görə fellər iki növ olur
İsmin təsirlik halını tələb edən fellərə təsirli fellər deyilir
İsmin təsirlik halını tələb etməyən fellərə təsirsiz fellər deyilir
Köməkçi nitq hissələrinə aid sözlərin lüğəvi mənaları olmur
Köməkçi nitq hissələrinə aid olan sözlər müstəqil işlənə bilir
Ayrılıqda cümlə üzvü olur
Ayrılıqda suala cavab verir
Sən ki bu işləri yaxşı bilirsən
Biz ki belə danışmamışdıq
Təbiidir ki, hər şey bədii əsərin materialı olmayacaqdır
Sən ki mənə söz vermişdin
Mənsubiyyətə görə dəyişmir
Felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilmir
Məsdər şəxsə, kəmiyyətə, zamana görə dəyişmir
Fellər lüğətlərdə feli bağlama formasında olur
Məsdər cümlənin mübtədası, tamamlığı ola bilir
Məsdər şəxs şəkilçisi qəbul edərək cümlədə ismi xəbər olur
Az danış, az din, qoy az sözlərinlə dünya bəzənsin
Bağlayıcılar sözlər arasında əlaqə yaratdığı kimi, cümlələr arasında da əlaqə yaradır
Nitqdə yerindən asılı olaraq “ ilə ” sözü həm ədat, həm də bağlayıcı kimi işlənir
Bağlayıcılar sözlərdən ayrı yazılır və ayrı tələffüz edilir
Bağlayıcıların işlənməsində və yazılışında fərqlər var
Xəbəri şəxssiz növ fel olan cümlənin mübtədası olmur.
Şəxssiz növ -ıl, məchul növ -ın şəkilçisi ilə düzəlir
Məchul növ təsirli, şəxssiz növ isə təsirsiz feldən düzəlir
Şəxssiz növ fellərin obyekti əsasən yönlük və çıxışlıq halda olur
Məchul növ hər üç şəxsdə, şəxssiz növ isə əsasən üçüncü şəxsdə olur
-dıq şəkilçisi özündən sonra fel tələb edir
-malı və ası şəkil şəkil şəkilçiləridir
-dıq şəkilçisinin -dığı və -diyi formaları var
Feli bağlamanın tərkib yaratması onun felə aid olan əlamətidir
Amma, ancaq, lakin, fəqət
Həm, o cümlədən, hətta, habelə
Yanağın Ay kimi göz oxşayır
Kosmonavtlar Ayda su tapıb
Orxan bu gün məktəbə gəlmədi
Bilməmək eyib deyil, soruşmamaq eyibdir
Akif müəlliməsinə bu sualı verməkdən çəkinmədi
Bu gün nədənsə qonaqlar bizə gəlmədi
Stolun orada olduğunu deyildi
Baba nəvəsinə məktubu oxutdu
Asif məktəbə gedəndə pozan aldı
Aynur dərslərini etdi ancaq hamısı səhv idi
Bu söhbətdən ancaq Seymur xəbərdardır
Onlar zooparka gedəcəkdi ancaq heç kim razı olmadı
Ceyhun çox fikirləşdi ancaq çıxış yolu tapmadı
O fikirləşirdi ki, gəzintiyə çıxacaq ancaq vaxtı qalmadı