Cümlə üzvləri
Cümlənin baş üzvləri. Hissə 1.
Müəllif: galatsaray
(Əlavə edilib: 03.02.2016)
"Kitabları aparan Muradın özü idi" mübtəda nə ilə ifadə olunub?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
ey, ay, a kimi nidalarla işlənir.
Həm sözlərlə, həm de söz birləşmələri ilə ifadə olunur.
Müraciət olunan şəxsi bildirir.
Xitab cümlədə xəbərlə uzlaşır.
Xitab cümlənin əvvəlində, ortasında, sonunda gələ bilər.
Sinif nümayəndəmizi diplomla təltif etdilər
Sinif yoldaşlarımız-oğlanlar və qızlar hərbiyə hazırlaşır
Biz birgə kitabxanaya yollandıq
Asılı söz və əsas söz əvəzinə çox vaxt birinci tərəf, ikinci tərəf ifadələrindən istifadə edilir
Söz birləşmələrinin 3 növü var
Azərbaycan dilində ismi birləşmələrin növləri azdır
Əsas söz asılı sözə tabe olur
Cümlədəki vəzifəsinə görə
Quruluşca sadə və mürəkkəb olur
Zərflik daha çox zərflərlə ifadə olunur
Zərfliklər, əsasən, cümlənin ismi xəbərlərinə aid olur
Hərəkəti müxtəlif cəhətdən izah edir
Cümlənin növlərinə aid intonasiya cümlələrin özlərini bir – birindən fərqləndirmir
İntonasiya da cümlənin əsas əlamətlərindəndir
Cümlənin bir – biri ilə əlaqədar olan iki cəhəti var
Cümləyə məxsus intonasiya şifahi nitqdə özünü göstərir
Əmr, istək, arzu, xahiş, öyüd, məsləhət və s. kimi mənalar ifadə edir
Əmr cümləsinin xəbəri felin əmr şəkli ilə ifadə olunur
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə yoxdur
Felin əmr şəklinin mənaları əmr cümlələrində dəqiqləşir
İsmin yönlük, yerlik, çıxışlıq halında olan sözlərlə ifadə olunur
Kimə? kimdə? nədən? nə üçün? və s. suallara cavab verir
Vasitəli tamamlıqlar qoşma ilə işlənən adlıq və yiyəlik hallarla ifadə olunmur
Bəzən ismi xəbərlə də bağlı olur
İş ,hərəkət və ya əlamətin səbəbini bildirir
Niyə? nə üçün? nə səbəbə? suallarına cavab verir
Üçün, görə, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Səbəb zərfliyindəki iş xəbərdəki işdən sonra baş verir
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gəlir
Quruluşuna görə iki cür olur
Əsas və asılı tərəfi olur
Həm ayrı, həm defislə yazılır
Cümlədə cümlə üzvlərinin sırası müəyyən qaydalara əsaslanır
Təyin daim xəbərdən əvvəl işlənir
Aid olduğu cümlə üzvü ilə əlaqədə təyinin yeri sabitdir
Təyin hansı cümlə üzvünə aiddirsə, onun əvvəlində işlənir
Yalançının şahidi yanında olar
Onlar bu yaxşılığı unutmazlar
Oğlunun dedikləri ananın qəlbinə toxunmuşdu
Gəl, ey qoca Təbriz, ey ana torpaq, Səninlə yaxından biz qucaqlaşaq
Aytac kitabını, mənə ver!
Ay ellər bir sevda, nəğməsidir o
Cümlənin 2 ci dərəcəli üzvləri
1-ci növ təyini söz birləşməsi
2-ci növ təyini söz birləşməsi
Həmcins üzvlərə aid olur və onları izah edir
Əlavələrlə birlikdə işlənir
mübtəda ismin adlıq halında olur
kim nə hara suallarından birinə cavab verir