Azərbaycan dili
|
Azərbaycan dili - IX sinif

Mürəkkəb cümlələr

Zaman əlaqəsi. Hissə 1.

Test ID - 48096
Müəllif: Admin (Əlavə edilib: 20.04.2011)

“ Körpələr gözümdən aralanmır, Məsumə yadımdan çıxmırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?

Qarşılaşdırma
Səbəb – nəticə
Ardıcıllıq
Zaman

CAVAB DÜZDÜR!

Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.

CAVAB SƏHVDİR

Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə 1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Testin cavabını göstər
Testdə səhv var?

Testin izahını yazın

Zəhmət olmasa testin izahını maksimum detaylı yazın.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı "Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.

Mürəkkəb cümlə haqqında deyilənlərdən hansı yanlışdır?

İki və daha artıq sadə cümlənin birləşməsindən ibarət olan cümlələrə mürəkkəb cümlə deyilir
Mürəkkəb cümlələr iki növə ayrılır
Mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələr bir – birilə sintaktik cəhətdən iki cür bağlanır
İki sözün birləşməsi ilə yaranan yeni mənalı sözlər mürəkkəb cümlə adlanır

Tərzi – hərəkət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni tapın:

Koroğlu elə gəlirdi ki, elə bil, heç kimi görmürdü
Adam var heç nəyi bəyənmir
Cəfər paşa Telli xanımın mənzilinə o zaman yetişdi ki, aşıq Cünun Koroğlunu tərifləyirdi
O yerə ki, insan ayağı dəymirdi, indi oradan traktor səsi gəlir

Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:

Şərt budaq cümləsi baş cümləyə əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə intonasiya ilə bağlanmır
Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrin elə tipi də var ki, baş cümlə əvvəl işlənir
Şərt budaq cümləsində bu şərtlə, o şərtlə, bir şərtlə qəlib sözlərindən biri iştirak edir

Məqsəd və səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələri bir – birindən fərqləndirən əlamətlərdən biri səhvdir:

Səbəb budaq cümləsinin xəbəri əksərən felin xəbər şəklində, məqsəd budaq cümləsinin xəbəri isə əmr və ya arzu şəklində olur
Səbəb budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma, məqsəd budaq cümləsi isə məsdər tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Səbəb budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən əvvələ, məqsəd budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən sonraya aid olur
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra, məqsəd budaq cümləsi isə baş cümlədən əvvəl işlənir

Biri tabeli mürəkkəb cümlə deyil:

Dəhlizin qapısı açıldı, ancaq orada heç kim görünmədi
Uşaq elə sevinirdi, sanki dünyanı ona bağışlamışdılar
Şərtim budur ki, atamı da mənim qədər sev
Gəlin sapsarı saralsa da, özünü sındırmadı

Fikirlərdən biri səhvdir:

Ardıcıllıq əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə sadə cümlələrin yerini dəyişsək, məna dəyişməz
Bölüşdürmə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr bağlayıcısız işlənmir
Zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə eyni zamanda baş verən hadisələr sadalanır
Tabesiz mürəkkəb cümlələri təşkil edən cümlələr həm şəxsli, həm də şəxssiz ola bilər

Qarşılıq – güzəşt budaq cümləsini seçin:

Ata nə edirdisə, uşaq da təkara edirdi
Gecə yarıdan keçmişdi, hamı yatırdı
Gecə yarıdan keçsə də, heç kəs yatmamışdı
Hara getdisə, heç kəsin xəbəri olmadı

Hansı sıradakı tabeli mürəkkəb cümlənin tərkibindəki budaq cümləni ayrılıqda işlətmək olmur?

Danılmaz həqiqətdir ki, Azərbaycan müstəqillik yollarında inamla irəliləyir
Düz deyiblər ki, ata olmayan adam bala qədrini bilməz
Qədimdə ruslar uşağa Volk(canavar)adı verərmişlər ki, güclü olsun
Dağların qarı əriməyə başlasa, çaylarda suyun səviyyəsi qalxacaqdır

Hansı budaq cümlə baş cümlədəki  hal və hərəkətin zamanını bildirir?

Beş-on dəqiqə keçməmişdi ki, külək güclənməyə başladı
Hara deyirsən, gedək
O nə qədər bacarırdı, yedi
Kəndə gedə bilmədim, yollar xarabadır

Tabesiz mürəkkəb cümləni seçin:

Səkinə lampa işığında oturub qızına corab toxuyur və yavaş-yavaş danışan ərinə qulaq asırdı
Qalxıb ocaq qalamalı, inəkləri sağmalı, nehrə çalxalamalı idi, fəqət heç qalxmaq istəmirdi
Şahnigar ağzını açıb qışqırmaq istədi, amma nəfəsini çəkə bilmədi
İsanın gəldiyini Suad hamıdan qabaq görmüşdü, bir müddət sonra yavaşca onu çağırmağa başladı
Gözüm Yaşardı, lakin özümü sındırmamaq üçün gülümsədim

Biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:

Hamıya məlum oldu ki, bu işdə Oqtayın heç bir günahı yoxdur
Əgər sən müəllimi dinləsəydin, bu suala asanlıqla cavab verə bilərdin
Elə qışqıraram ki, qulağın batar
Şiddətli külək əsir, güclü yağış yağırdı
Nə qədər demişdim, o qədər yaz!

"Yağış yağır narın-narın, islanır torpaq." hansı məna əlaqəsinə uyğun gəlir?

Zaman əlaqəsi
Səbəb-nəticə əlaqəsi
Qarşılaşdırma əlaqəsi
Aydınlaşdırma əlaqəsi
Heç biri

Cümlələrdən biri mürəkkəb cümlə deyil?

Günəş öz işığını çoxaldır, ətrafda xoş mənzərə yaranırdı
Mən səni səslədim ki, kömək edəsən
Müəllim sinfə daxil oldu və dərs başladı
Əhməd əlindəki kitabı yoldaşına uzatdı
Mənim ən böyük arzum budur ki, torpaqlarımızı azad görüm

Biri mürəkkəb söz deyil

addımbaşı
kitabxana
hazırcavab
ayaqqabı
qaragilə

Hansı məna əlaqəsinə ortaq zaman zərfliyi var?

səbəb nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
qarşılaşdırma əlaqəsi
zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi

Hansı cümlədə durğu işarəsinin yeri yanlışdır?

Kimə ki məktub gəlirdi, o, hədsiz dərəcədə sevinirdi
O haraya ki, gedir uşağı da özü ilə aparir
Nə zaman demişdiniz, o zaman da gəlmişəm
Bir halda ki gəlmişəm, sözünü de
Üzünə baxmaram, əgər sözümdən çıxsan

Hansı bitişik yazılan mürəkkəb feldir?
A)istiotlamaq
B)yazismaq
C)guldurmek
D)naxoslamq
E)geyinmek

bitisik yazilan mürəkkəb feldir
felin birgelik növüdur düzəltmedir
felin məlum növdədir
düzəltmedir
felin qaydis növündedir
İnformatika hazırlığı ()
İnformatika hazırlığı
Tam məlumat...
Tibb bacısı kursu ()
Tibb bacısı kursu
Tam məlumat...
Coğrafiya hazırlığı (online - kursda) ()
Coğrafiya hazırlığı (online - kursda)
Tam məlumat...
......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed