Mürəkkəb cümlələr
Səbəb-nəticə əlaqəsi. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__52433
(Əlavə edilib: 06.09.2012)
"Külək əsdi,ağacın yarpaqları yerə töküldü" - tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissləri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Yazılmış sərhlər
Səlmanın qorxusundan gözləri hədəqəsindən çıxmış, rəngi saralmışdı
Yaz gəldi, hər tərəfdə torpaq onun ilıq nəfəsi ilə qızınmağa başladı
Həm uşaqları çağırmışıq, həm də onların valideyinlərini
O, qapıdan içəri girəndə ayağa durduq, keçib əyləşəndən sonra biz də oturduq
Arabir göy guruldayır, yağış güclənirdi
Hamı üşüyürdü, lakin heç kəs səsini çıxarmırdı
Elə özü deyir, özü də eşidirdi
Ön sırada şagirdlər, arxa sırada isə müəllimlər oturmuşdular
Amma, ancaq bağlayıcılarının köməyi ilə
İstər, istərsə də bağlayıcılarının köməyi ilə
Lakin bağlayıcısının köməyi ilə
Yəni bağlayıcısının köməyi ilə
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissədəki iş səbəb, ikincidəki isə onun nəticəsi olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri də intonasiya və tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnib
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr ancaq iki tərkib hissədən ibarət olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissə nəticəni, ikinci tərkib hissə isə səbəb bildirir
Nöqsan var ki, yüzlərlə adama zərər vurur
Elə ki dörd divar canını sıxdı, Qış günəşi kimi göründü tək – tək
O yerə ki, insan ayağı dəyməzdi, indi oradan traktor səsi gəlir
Əminəm ki, hər şey yaxşı olacaq
Yer budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin yerini bildirir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən sonra gəlir
Yer budaq cümləsi haraya? harada? haradan? suallarına cavab verir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsində budaq cümlə əvvəl gəlir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsi niyə? nə üçün? nəyə görə? Suallarından birinə cavab
Şəhərdə işlərini tez qurtarsaydın, hava qaralmamış kəndə yola düşərdik
Rəşid işdən saat 7 – də gəlməli idi, ancaq gəlmədi
Oqtay dərslərini oxudu, yoldaşları ilə gəzməyə getdi
O, əl – üzünü yuyub, saçlarını daradı
Qonaq ayaqqabısını çıxarmaq istədi, ev sahibi icazə vermədi
Mən belə bir qərara gəlmişəm ki, onları götürüb yaylağa aparım
Güclü qar yağdı, yollar buz bağladı
Yaşatmaq çətindir, unutmaq asan
Bağlayıcı sözlər köməkçi nitq hissəsidir
Bağlayıcı sözlər ədatlarla da işlənir
Bağlayıcı sözlər müxtəlif cümlə üzvləri olur
Bağlayıcı sözlərlə bağlanan budaq cümlələr baş cümlədən əvvəl gəlir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədən sonra işlənir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin və əlamətin miqdarını bildirir
Kəmiyyət budaq cümləsi baş cümləyə nə qədər, hər nə qədər bağlayıcı sözləri ilə bağlanır
Baş cümlədə qarşılıq bildirən o qədər sözü işlənmədikdə onu təsəvvür və bərpa etmək mümkündür
Nə qədər fikirləşirdisə də, onunla danışmaq üçün bir qərara gələ bilmirdi
Əvvəldən hazırlıq görülsə, qışın soyuğundan qorunmaq asandır
Arif çalışırdı ki, övladları xoşbəxt olsun
Gəldim ki, səni bir də görüm
Payız gəlir, ağacların yarpaqları saralır
Natiq çox danışdı, ancaq qulaq asan olmadı
Otağın pəncərələri taybatay açıldı və içəriyə sərin hava axdı
Əsas məsələ budur ki, qonaqlar yaxşı qarşılansınlar
Anam, atam bizim üçün aldıqları hədiyyələri gətirdilər, sonra bizə verdilər.
Anam və atam bizim üçün aldıqları hədiyyələri gətirdilər, sonra biz onları götürdük.
Anam və atam bizə hədiyyə aldı, atam onları bizə payladı
Anam atamın aldığı hədiyyələri gətirdi və biz onları sevinclə açdıq
Atam anamla aldığı hədiyyələri açdı, biz onlarla oynadıq
Günəş öz işığını çoxaldır, ətrafda xoş mənzərə yaranırdı
Mən səni səslədim ki, kömək edəsən
Müəllim sinfə daxil oldu və dərs başladı
Əhməd əlindəki kitabı yoldaşına uzatdı
Mənim ən böyük arzum budur ki, torpaqlarımızı azad görüm
vətəni məhəbbətlə sevənlərdir
tərzi-hərəkət budaq cümləsi