|
Mürəkkəb cümlələr
Mürəkkəb cümlələrin növləri. Hissə 1.
|
Test ID - 78601
Müəllif: Qonaq__1380661
(Əlavə edilib: 05.08.2014)
M.F. Axundzadə Azərbaycan ədəbiyyatına nə yenilik gətirmişdir?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Hər ikisi nənə və nəvə dərhal evdən çıxdılar. Cümlədə ümumiləşdirici sözdən sonra yazılmalı idi?
qoşa nöqtə
vergül
tire
defis
nöqtəli vergül
Hansı sxemə görə demək olar ki, müəllifin sözləri vasitəsiz nitqdən əvvəl işlənmişdir?
V,-m,-V
M:"V".
V,-m ?
V,-m!
V
“ ya ”, “ ya da ” bağlayıcılarının köməyi ilə hansı məna əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr yaranır:
İştirak
Qarşılaşdırma
Bölüşdürmə
Zaman
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissədəki iş səbəb, ikincidəki isə onun nəticəsi olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri də intonasiya və tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnib
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr ancaq iki tərkib hissədən ibarət olur
Səbəb – nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə birinci tərkib hissə nəticəni, ikinci tərkib hissə isə səbəb bildirir
“ Müəllim nə qədər tapşırmışdı, mən də o qədər yazdım ” tabeli mürəkkəb cümlənin növünü göstərin:
Kəmiyyət
Şərt
Səbəb
Qarşılaşdırma
Tərzi – hərəkət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri düzgündür:
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlmir
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlənin yalnız feli xəbərinə aid olur
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi ismi xəbərlə də əlaqələnir
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi baş cümlənin isimlə ifadə olunmuş hər hansı bir üzvünü təyin edir
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:
Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın
Bağlayıcılardan biri tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələrini bağlaya bilmir:
Yəni
Lakin
Hərçənd
Və
Mürəkkəb cümlənin hər iki növü üçün ortaq əlamət hansıdır?
Bərabərhüquqlu sadə cümlələrdən təşkil olunmaq
Baş və budaq cümlələrdən ibarət olmaq
Bağlayıcı sözlərin iştirakı
Əsasən, tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnmək
“ Ancaq indi yadıma düşdü ki, Cəfər dünən axşam kino göstərəcəkdi ” mürəkkəb cümləsində budaq cümlənin növünü müəyyənləşdirin:
Mübtəda
Tamamlıq
Məqsəd
Qarşılıqlı – güzəşt
“ Bu il havaların soyuq keçməsinə baxmayaraq, əkin yaxşı oldu ” cümləsi tabeli mürəkkəb cümlənin hansı növünə aiddir?
Qarşılıq – güzəşt budaq cümləsi
Şərt budaq cümləsi
Təyin budaq cümləsi
Xəbər budaq cümləsi
Zərflik budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlənin hansı növündə bəzi məqamda baş cümlədə tabesizlik bağlayıcısı da işlənir?
Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Mədsəq budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Qarşılıq – güzəşt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Cümlələrdən biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:
Əli danışır, yazır
Əli danışsa, yazar
Əli danışdımı, yazacaq
Əli danışdı, danışmadım
O, başını qaldırıb: « Yox, olmaz, - dedi, - sən bu işə qarışma » Cümlə hansı sxemə uyğun gəlir?
M: « V, - m, -v »
M: “ V ”
M: “ V? ”
M: « V, - m, - V? »
“ Sən kəkliyi nə qədər sevsən də, onun xasiyyətini hələ yaxşı bilmirsən ” tabeli mürəkkəb cümlə hansı növə aiddir?
Qarşılaşdırma
Şərt
Məqsəd
Səbəb
Biri tabeli mürəkkəb cümlə deyil:
Dəhlizin qapısı açıldı, ancaq orada heç kim görünmədi
Uşaq elə sevinirdi, sanki dünyanı ona bağışlamışdılar
Şərtim budur ki, atamı da mənim qədər sev
Gəlin sapsarı saralsa da, özünü sındırmadı
Tabeli mürəkkəb cümləni seçin:
Payız gəlir, ağacların yarpaqları saralır
Natiq çox danışdı, ancaq qulaq asan olmadı
Otağın pəncərələri taybatay açıldı və içəriyə sərin hava axdı
Əsas məsələ budur ki, qonaqlar yaxşı qarşılansınlar
Təyini əvəzliklərdən ibarət cərgəni göstərin.
hər kəs, hər şey, kim isə
elə, belə, həmin, bu
hər, bütün, filan, öz
biri, o, filan, elə
mən, o, siz, belə
M.Qorki demişdir: ’Gələcək uşaqlara məxsusdur’. Cümlə hansı sxemə uyğun gəlir?
M:’v’
‘V, -m-, v’
M:’v, -m-, V?’
V-, m
M:’v, -m’
Mən otaqdan çıxmaq istəyəndə bir nəfər içəri girdi-cümləsini mürəkkəb cümləyə çevirsək, nə budaq cümləsi yaranar?
xəbər budaq cümləsi
tamamlıq budaq cümləsi
zaman budaq cümləsi
yer budaq cümləsi
Hansı budaq cümlə ki bağlayıcısı ilə işləndikdə budaq cümlə birinci gəlir?
yer
zaman
mübtəda
təyin
qarşılıq-güzəşt
Budaq cümlənin vəzifəsi nədir?
Baş cümləni özünə tabe etmək
Cümlələr arasında əlaqə yaratmaq
Modallıq yaratmaq
Baş cümləyə tabe olmaq, onu izah etmək
Biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:
Hamıya məlum oldu ki, bu işdə Oqtayın heç bir günahı yoxdur
Əgər sən müəllimi dinləsəydin, bu suala asanlıqla cavab verə bilərdin
Elə qışqıraram ki, qulağın batar
Şiddətli külək əsir, güclü yağış yağırdı
Nə qədər demişdim, o qədər yaz!
Yağış yağdı, hər tərəfdə gölməçələr yarandı. Cümləsində hansı məna əlaqəsi işlənmişdir?
zaman əlaqəsi
ardıcıllıq əlaqəsi
səbəb-nəticə əlaqəsi
bölüşdürmə əlaqəsi
birləşdirmə əlaqəsi
Üç cümlədən ibarət olan cümlə tabesiz mürəkkəb cümlədir. Niyə?
cümlələrin sayı birdən çoxdur
üç qrammatik əsası var
cümlələr bərabər hüquqludur
tərkibində tabelilik bağlayıcısı işlənməmişdir
bitkinlik intonasiyasına aiddir
"Müəllim danışır, ətrafdakılar isə sakitcə qulaq asırlar." Bu hansı növ cümlədir?
ardıcıllıq əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə
zaman əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə
aydınlasdırma əlaqəli tabaşir mürəkkəb cümlə
qarşılasdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə
bölüşdürmə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlə
Rus dili kursu
Tam məlumat...
LANGUAGEDOM-DA ŞAHMAT DƏRSLƏRİNƏ 10% ENDİRİM
Tam məlumat...
Riyaziyyat hazırlığı (online və kursda)
Tam məlumat...
......