Mürəkkəb cümlələr
Mübtəda budaq cümləsi. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 12.07.2011)
“ Məktubda o da yazılmışdı ki, Çingizi xaricə göndərmək istəyirlər ” cümləsində budaq cümlənin hansı növü işlənmişdir?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
İki və daha artıq sadə cümlənin birləşməsindən ibarət olan cümlələrə mürəkkəb cümlə deyilir
Mürəkkəb cümlələr iki növə ayrılır
Mürəkkəb cümləni əmələ gətirən sadə cümlələr bir – birilə sintaktik cəhətdən iki cür bağlanır
İki sözün birləşməsi ilə yaranan yeni mənalı sözlər mürəkkəb cümlə adlanır
Uşaq həm çalışqandır, həm də intizamlıdır
Uzaqdan toplar guruldayır, pulemyotlar havaya od sovururdu
Göyərtədə adam çox idi, lakin kimsə dinmirdi
İmran həyətdən yenicə çıxmışdı ki, Badam xala gəldi
Arabir göy guruldayır, yağış güclənirdi
Hamı üşüyürdü, lakin heç kəs səsini çıxarmırdı
Elə özü deyir, özü də eşidirdi
Ön sırada şagirdlər, arxa sırada isə müəllimlər oturmuşdular
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri əksərən informasiya ilə bir – birinə bağlanır
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə tərkib hissələrdən biri ümumilik bildirir, o biri onu aydınlaşdırır
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrin tərkib hissələri arasında ziddiyyət olur
Aydınlaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələrdə adətən ümumilik bildirən hissə əvvəl, aydınlaşdıran hissə sonra işlənir
Yağış yağdı, havaya bir sərinlik gəldi
Ya sən məktub yazmamısan, ya da məktub yolda itib
Qapını itələdim, ancaq açılmadı
Nə o bunu dindirir, nə də bu onu danışdırır
Bayırda yağan qar ağarır, xoş mənzərə yaradırdı
Qəflətən güclü külək başladı, yetişmiş meyvələr yerə səpələndi
Birdən motor susdu, çarxlar dayandı
Lampalar söndü, kino verilişi başlandı
Nə vaxt əlaçı olsan, səni də təbrik edərlər
Nə qədər uzaq olsa, bir elə xoşdur
O gün ki, aləmə yayıldı şölən, Dağlar öz donunu lalədən biçdi
Oğlan o zaman kəndə çatdı ki, iş işdən keçmişdi
Mübtəda budaq cümləsi baş cümlənin buraxılmış mübtədası əvəzində işlənir
Bəzən mübtəda budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir və ona bağlayıcı sözlə bağlanır
Mübtəda budaq cümləsi baş cümlədə işarə əvəzliyi ilə ifadə olunan mübtədanı izah edir
Səndən nə soruşurlar, cavab ver – cümləsi mübtəda budaq cümləsidir
Bağlayıcı sözlər köməkçi nitq hissəsidir
Bağlayıcı sözlər ədatlarla da işlənir
Bağlayıcı sözlər müxtəlif cümlə üzvləri olur
Bağlayıcı sözlərlə bağlanan budaq cümlələr baş cümlədən əvvəl gəlir
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi
Anam, atam bizim üçün aldıqları hədiyyələri gətirdilər, sonra bizə verdilər.
Anam və atam bizim üçün aldıqları hədiyyələri gətirdilər, sonra biz onları götürdük.
Anam və atam bizə hədiyyə aldı, atam onları bizə payladı
Anam atamın aldığı hədiyyələri gətirdi və biz onları sevinclə açdıq
Atam anamla aldığı hədiyyələri açdı, biz onlarla oynadıq
Əgər Viktor Hüqo yeni bir əsər yazsa, mən onu mütləq oxuyacağam.
Anam fikirləşirdi ki, bu güllər çox gözəl deyil.
Dünənki hadisələrdə mən ki günahkar deyiləm.
Bizim internetimiz o qədər sürətlidir ki, mən kifayət qədər sual göndərə bilirəm.
Sən elə adam olmalısan ki, hamı səni bəyənsin.
Beş-on dəqiqə keçməmişdi ki, külək güclənməyə başladı
O nə qədər bacarırdı, yedi
Kəndə gedə bilmədim, yollar xarabadır
Adam var, heç nəyi bəyənmir
Qurban elə gəlirdi ki, elə bil heç kimi görmürdü
“ İnsanın ürəyindən nə keçirsə, o gizlində qalmamalıdır ”
“ Kim ki intizamlıdır, döyüşü də o udur ”
“ Hamıya məlumdur ki, payızda meyvə bol olur ”
Mənə elə gəldi ki, bizə kimsə göz qoyur.
Elə gecələr də var idi ki, sevincdən səhərə kimi yata bilmirdim.
Biz qərara aldıq ki, sabah iməcilik keçirilsin.
Kim sualın cavabını bilirsə, o cavab versin.