I Bölmə. Fel
9. Felin təsriflənməyən formaları. Məsdər.. Hissə 1.
Müəllif: ayka_sweet
(Əlavə edilib: 19.01.2013)
Məsdər hansı cümlə üzvü vəzifəsində çıxış edə bilmir?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Kaman dilə gəldi, amma çaldığı romans kədərdən çox məhəbbət ifadə edirdi
Hərçənd Aslan da uşaq idi, ancaq böyük olduğu üçün hər zəhmətə qatlaşırdı
Bağça bağın qıydı, bağban salxımın qırmadı
Fel təfəkkürümüzdə canlandırdığımız hərəkətləri də bildirir
Bütün sadə fellər türk mənşəlidir
Felə aid şəkilçilər həm leksik, həm də qrammatik şəkilçilər ərəb mənşəlidir
Felin şərt şəkili müstəqil cümlənin xəbəri ola bilmir
Qar yağsa, hava təmizlənər
Onların dostları ilə dost, düşmənləri ilə düşmən olmalıdır
Uşaqlar qaçırlar ki, yoldaşlarına çatalar
İdi, imiş lüğəvi mənası olmayan sözlərdir
İdi, imiş köməkçi nitq hissələrinin heç birinə uyğun gəlmir
Tarixən feldən törədiklərinə görə, onlara şərti olaraq “ köməkçi fel ” deyilmişdir
İdi, imiş köməkçi felləri isimlə, sifətlə, sayla, əvəzliklə işlənə bilmir
Məsdər də isim kimi ad bildirir
Məsdər mənsubiyyətə görə dəyişmir
Məsdər hərəkətin adını bildirir
Məsdər – maq, - məq şəkilçisi ilə düzəlir
Sözlər və cümlələr arasında əlaqə yaradan köməkçi sözlərə bağlayıcı deyilir
Bağlayıcılar sözlər arasında əlaqə yaratdığı halda, cümlələr arasında əlaqə yaratmır
Və, ilə, amma, ancaq, lakin, çünki və s. bağlayıcıdır
Cümlədəki vəzifəsinə görə bağlayıcılar iki yerə bölünür
Şərt şəkli zaman şəkilçisi qəbul etmir və zamanlar üzrə dəyişmir
Felin şərt şəkli nitqdə ən az işlənən fel şəklidir
Şərt şəklinin mənasında gələcək zaman anlayışı yoxdur
Şərt şəkli zaman şəkilçiləri qəbul edir
Qaçıb gəlmək – birləşməsində qaçıb feli bağlaması gəlmək hərəkətinin necə icra edildiyini bildirir
Felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilmir
Azərbaycan dilində feli bağlama şəkilçiləri yoxdur
Feli bağlama cümlədə təyin olur
Tərzi hərəkət zərfləri felə aid olub, hərəkətin kəmiyyətini, miqdarını bildirir
Tərzi hərəkət zərfi hara? haraya? harada? suallarına cavab verir
Tərzi hərəkət zərfi hərəkətin necə, nə vəziyyətdə icra edildiyini bildirir
Zərfin bu növü hərəkətin icra olunduğu vaxtı bildirir
2 zamanı var: sühudi zaman, nəqli keçmiş zaman
3 zamanı var: keçmiş zaman, indiki zaman, gələcək zaman
4 zaman var:sühudi zaman, indiki zaman, gələcək zaman, keçmiş zaman
Allah dovşanı cəzalandırmaq istəyəndə ona cəsarət verir
Yaman günə səbr edən yaxşı günə tez çatar
Aygün sevinə-sevinə pilləkənləri cıxmağa başladı
Qabaqda gedən şad xəbər aparır
Onu tanıyan da danışır, tanımayan da
6 qrammatik məna növü var
Qrammatik şəkilçi vasitəsi ilə
Leksik şəkilçi vasitəsi ilə
Feldən fel düzəldən şəkilçi vasitəsi ilə
Ona yuxu kimi görünən gələcək indi reallığa çevrilə bilərdi
Oturacaqlar boş qalacaqdı
Nəriman onun gələcəyinə inanırdı
Şam yanmasa, başına pərvanə dolanmaz
yer zərfi və miqdar zərfi
tərz-hərəkət və yer zərfi
tərz-hərəkət və zaman zərfi
çünki, onun üçün ki, buna görə də
yeni ki, ya da ki, məsələn
madam ki, hərçənd ki, əgər
danışdırmaq, oxşamaq, burmaq
dincəlmək, barışmaq, seçilmək
tapdamaq, qoxlamaq, bəzəmək
sayrışmaq, bərkitmək, hürmək
axtarmaq, qarışmaq, çağırılmaq