Cümlə üzvləri
Mübtəda. Hissə 1.
Müəllif: kitab55555
(Əlavə edilib: 04.03.2013)
Mübtəda nə ilə ifadə olunur?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Söz birləşməsi və söz arasında 2 oxşar cəhət var
söz sintaktik, söz birləşməsi leksik vahiddir
hər ikisinin müəyyən sıralama qaydası var
söz ümumi hal bildirdiyi halda, söz birləşmasində konkretlik var
1-ci növ təyini söz birləşməsi ilə
3-cü növ təyini söz birləşməsi ilə
2-ci növ təyini söz birləşməsi ilə
Məna və qrammatik əlaqələrin müxtəlif olması
Sözlərin birləşməsindən əmələ gəlməsi
Hər ikisində sözlərin sırası eyni olur
İntonasiya bitkinliyinin olması
Şair, heç aldanma dünya varına
Sən insan oğlunun taleyinə bax
Yol ver mənə, gül dərmişəm, sevdiyimçün aparım
Tabelilik əlaqəsində olan sözlər ya intonasiya vasitəsilə, ya da tabesizlik bağlayıcıları ilə əlaqələnir
Tabelilik əlaqəsi tabe sözdən tabeedici sözə doğru yönəlmiş oxla göstərilir
Bu əlaqədə olan sözlərdən biri o birinə tabe olur
Tabe sözün şəxs və kəmiyyətə görə əsas sözlə uyğunlaşmasına uzlaşma əlaqəsi deyilir
Bu əlaqə həm mübtəda ilə xəbər arasında, həm də II və III növ təyini birləşmələrinin tərəfləri arasında olur
Uzlaşma əlaqəsinin heç bir qrammatik göstəricisi yoxdur
Kəmiyyətə görə uzlaşma I və II şəxslərin tək və cəmində həmişə olduğu halda, III şəxsin cəmində bəzən pozulur
Tərzi – hərəkət zərflikləri
Yer zərflikləri ismin bu və ya başqa halında olan isimlərlə və zərflərlə ifadə olunmur
Yer zərflikləri cümlədə ifadə olunan hərəkətin, hadisənin yerini bildirir
Hara? haraya? harada? haradan? suallarına cavab verir
Yer zərfliyinin ifadə olunduğu söz ismin yönlük halındadırsa, ona hara? və haraya? sualını vermək olur
Cümlə üzvündən sonra gələrək cümlə üzvünün mənasını izah edən, konkretləşdirən sözlərdir
Təyindən başqa, hər bir cümlə üzvünün əlavəsi ola bilər
Yazılı nitqdə əlavə ilə onun aid olduğu cümlə üzvü arasında tire, bəzən vergül qoyulur
Mübtəda üçüncü şəxsə aid sözlə ifadə olunursa, əlavə şəxs və kəmiyyətə görə onunla uyğun olmur
İş və hərəkətin məqsədini bildirir
Niyə? nədən ötrü? nə məqsədlə? suallarına cavab verir
Məqsəd zərfliyi səbəb zərfliyindən məna çalarına görə fərqlənmir
Üçün, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Ayın sonunda məzuniyyətə çıxırıq
Baharın xoş bir vaxtı idi
Verilən tapşırığı vaxtında yerinə yetirərlər
İdarədə sənədlərin qəbul ediləcəyinə söz verildi
Onlardan sonra, elə bil ki, onun yenidən tərpənməyə qoymurdular
Gələcəyi bu gündən düşünüb, ona görə hərəkət edərlər
Çeşmək "eynək" sözü ilə sinonimdir
Vətənini sevmək hər bir insanın borcudur
Öyrənmək heç zaman gec deyil
Danışmaq üçün icazə istədilər
Qaymaq satan kişinin səsi hər səhər küçəni bürüyərdi
2 uzlaşma, 1 yanaşma, 3 idarə
1 uzlaşma, 3 idarə, 1 yanaşma
Vaxtsız olum nə tez keçdi qapını
Uca dağlar heç vaxt qarsız olmur
Ürək döyünmürsə, yaşamır, demək
Bu adamı yaxşı tanımıram.
Ey gözəl insan qana susama!
Məlikməmməd qardaşlarının ucbatından quyuda qalmalı oldu.
Sakit-sakit bulanıb axan Araz çayı idi.
Dağlar oğlu, dağlar sənə yar olsun.