Sadə cümlələr
Müxtəsər və geniş cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__8662511
(Əlavə edilib: 07.12.2015)
Müxtəsər cümləni seçin:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Yüksək hiss və həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə sual cümləsi deyilir
Bir iş hadisə əlamət haqqında məlumat verən adi təsvirə cümlələrə sual cümləsi deyilir
təkid, tələb məsləhət, nəsiyyət və s. ifadə edən cümlələrə sual cümləsi deyilir
sual məqsədilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir?
Əsas tərəfin tələbi ilə asılı tərəfin müəyyən hallara düşməsinə sual cümləsi deyilir
Dövlət himninin kim yazıb?
mübtədası olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
xəbəri olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
tamamlığı olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
təyini olan yaxud olmasa da asanlıqla bərpa edilə bilən cümlələrə deyilir
Cümlədəki vəzifəsinə görə
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında həm məna əlaqələri, həm də sintaktik əlaqələr olur
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
Sözlər məna və sintaktik cəhətdən əlaqələnməsə, nə söz birləşməsi, nə də cümlə əmələ gələr
Sintaktik əlaqələrin 2 növü var
II və III növ təyini söz birləşmələri tərəflərinə ayrılmadan bütövlükdə cümlənin bir üzvü kimi çıxış etmir
I növ təyini söz birləşmələrinin tərəflərinin hər biri ayrı – ayrılıqda cümlə üzvü olur
Tərkibindəki sözlərin mənası ayrılmağa imkan vermədikdə I növ təyini söz birləşmələri bütövlükdə cümlənin bir üzvü olur
I növ təyini söz birləşməsində I tərəf təyin rolunda, II tərəf isə cümlənin müxtəlif üzvləri rolunda çıxış edir
Nə qədər? sualına cavab verir
İş və hərəkətin tərzini bildirir
Nə dərəcədə? sualına cavab verir
Yer zərfləri, yer mənalı isimlər və ismi birləşmələrlə ifadə olunur
O, Vətəni qorumaq üçün bura gəlmişdi
Uşaq evdə tək qaldığı üçün darıxırdı
Anar xəstələndiyi üçün dərsə getməmişdi
Darıxdığı üçün kəndə getmək istəyirdi
Hər ikisinin ümumi ad bildirməsi
Həm söz birləşməsi, həm də söz ad bildirir
Söz ümumən ad bildirir, söz birləşməsi isə konkret
Söz səslərdən, söz birləşməsi isə sözlərdən əmələ gəlir
Ara sözlər cümlə üzvləri ilə tabesizlik əlaqəsində olur
Cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır
Ara sözlər cümlə üzvləri ilə heç bir əlaqədə olmur
Ara sözlər söz birləşməsi şəklində ola bilər
Dostlar hər dərdimizə şərik çıxdılar
Əsas tərəfi adlarla ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Əsas tərəfi felin təsriflənməyən formaları ilə ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Əsas tərəfi saylara ifadə olunan birləşmələrə feli birləşmələr deyilir
Feli birləşmələrin xüsusi tərifi yoxdur
feli birləşmələrin əsas tərəfi felin təsriflənən formaları ilə ifadə olunur
Cümlədə müəyyən sözün başqalarına nisbətən qüvvətli tələffüzünə məntiqi vurğu deyilir
Məntiqi vurğulu söz adətən xəbərin yanında gəlir
Məntiqi vurğulu söz cümlənin məqsəd və intonasiyaya görə növünü dəyişir
Xəbər özü də məntiqi vurğu altında deyilə bilər
İİİ növ təyini söz birləşməsi
İİ növ təyini söz birləşməsi
feli sifət və məsdər tərkibləri
sözdə 2 cingiltili və 1 kar samit var
deyilişi ilə yazılışı fərqlənmir
sözdəki o və a açıq saitdir
uzlaşma, tabesizlik əlaqəsi
Nə edir? nə olacaq? nə etsə? və s. suallarından birinə cavab verir
Frazeoloji birləşmələr təsriflənən şəkildə cümlənin ismi xəbəri olur
Feli bağlamalarla ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
Adlarla (isim, sifət, say, əvəzlik, zərflə) ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
İsmi xəbərlər təyinə aid olur
2 ci təyini söz birləşməsi
1 ci təyini söz birləşməsi
3 cü təyini söz birləşməsi
1ci və 2ci təyini söz birləşməsi
2ci və 3 cü təyini söz birləşməsi
Pəncərədən işıq görünürdü
Bakının küləkli günlərindən biri idi