III Bölmə. Köməkçi nitq hissələri
Bağlayıcıların quruluşca növləri. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 24.02.2012)
“ Nə sən, nə mən şad görmədik dostu, yarı ” cümləsində bağlayıcının məna növünü göstərin:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Fellər öz – özlüklərində təsdiq formasında olmur
Bəzən felin inkar şəkilçisinin saiti düşür
İnkar şəkilçisi –ma, - mə vurğu qəbul etmir
Felin inkar şəkilçisi qrammatik şəkilçidir
Müstəqil leksik mənasının olmaması
Qrammatik mənasının olmaması
Ayrılıqda cümlə üzvü olmaması
Heç bir suala cavab verməməsi
Cümlənin ifadə etdiyi fikirdə müxtəlif məna çalarları əmələ gətirən köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir
Dilimizdə həm bağlayıcı, həm də ədat kimi işlənən söz yoxdur
Ancaq sözü ədat kimi işlənəndə fərqləndirmə, ayırma, məhdudlaşdırma mənası verir
“ ki ” köməkçi sözü yerinə görə həm bağlayıcı, həm də ədat olur
“ da - də” sözünün cümlədə təkrarı yoxdursa, o, bir dəfə işlənərək fərqləndirici məna daşıyırsa ədat hesab olunur
Ancaq sözü ədat kimi işlənəndə fərqləndirmə, ayırma mənası vermir
Ancaq sözü cümlələr arasında işlənərək, cümlələri bir – birinə bağlayırsa, nitq hissəsi kimi ədat olur
Danışanın ifadə etdiyi fikrə münasibətini bildirən sözlərə ədat deyilir
Hərəkətin kəmiyyətini bildirir
Feli bağlama da zərf kimi, felə aid olub hərəkəti izah edir
Feli bağlama cümlədə zərflik olur
Zaman şəkilçiləri qəbul edir və şəxsə görə dəyişir
Hazırlamaq üçün, axşama kimi
Zaman zərfləri felə aid olub, hərəkətin kəmiyyətini bildirir
Zaman zərfi hara? haraya? harada? suallarına cavab verir
Zərfin bu növü hərəkətin necə, nə vəziyyətdə icra edildiyini bildirir
Zərfin bu növü hərəkətin icra olunduğu vaxtı bildirir
Axşamkı hadisə çoxlarının marağına səbəb oldu
Yavaş – yavaş axşam düşür
Ordumuz gecə hücuma keçdi
Məktəblilərin hazırladıqları gecə çoxlarının marağına səbəb oldu
qədər, -dək, üçün, sarı, -la2
qədər, kimi, ilə, tək, üçün
tək, tərəf, -can2, -dək, ötrü
qədər, kimi, sonra, əvvəl
Müəyyən məna çaları yaradan köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir.
Cümlələrin təsir gücünü artıran köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir
Cümlələri bir-birinə bağlayan köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir
Danışanın fikrə münasibətini bildirən köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir
Hiss-həyəcan ifadə edən nitq hissəsinə ədat deyilir
Açıq səmada ulduzları seyr etmək çox gözəldir
Pis uşaq yoxdur, pis tərbiyə var
Allah sizi iti gözdən qorusun
Ovçu ovunu sərrast nişan aldı
Kirpi bir anda sıx kolluqların içində yoxa çıxdı
Anam ilə mən mağazaya getdim
Mənim ilə zarafat etməyin!
Bacım dərslərini yaxşı oxuyur
Düzü, bu hərəkətimə peşmanam
Düzü səhvdən ayırmaq lazımdır
Mil düzü cənnətə dönməlidir
Buradakı düz cavab iyirmi yeddidir
Sözlər arasında məna çaları yaradır
Sözləri və cümlələri bir-birinə bağlayır
Əşyanın hərəkətini bildirir