|
Bölmə III
§23. Dil, nitq və nitq fəaliyyəti. Hissə 1.
|
Test ID - 48427
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 06.05.2011)
Nitqin aydınlığı dedikdə nə başa düşülür?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Əşyəvi yazı dedikdə nə başa düşürsünüz?
fikrin şəkillərdə ifadəsi
fikrin əşyalarda ifadəsi
fikrin səslərlə ifadəsi
fikrin sözlə ifadəsi
yazının bütün növlərinin ifadəsi
Natiqlik sənətinin əsas tələblərindən biri səhvdir:
Mümkün qədər geniş danışmaq
Düzgün, dəqiq və gözəl danışmaq
Nitqin intonasiyasına, ritminə fikir vermək, ritmin tələblərinə uyğun bədən, baş və əl – qol hərəkətləri etmək
Nitqə əvvəlcədən hazırlaşmaq
Azərbaycan ədəbi dilinin hansı normasında dəyişmə gec olur?
Fonetik
Leksik
Qrammatik
Həm fonetik, həm leksik
Azərbaycan dili hansı xüsusiyyətlərinə görə iltisaqi dillərə aiddir?
Morfoloji quruluşuna görə
Ahəng qanunun möhkəmliyinə görə
Alınma sözlərə görə
Türk dilləri ilə qohumluğuna görə
Aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Leksik şəkilçilər qoşulduqları sözlərin formasını dəyişir
Dildəki ayrı – ayrı sözlər kimi şəkilçi morfemlər omonim ola bilmir
Dilin mənalı hissələri, yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı – ayrılıqda fonem adlanır
Morfemika dilçiliyin sözlərin tərkibindən, onların quruluşundan bəhs edən bölməsidir
Vurğu haqqında aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Sözlərdə hecalardan birinin və cümlələrdə sözlərdən birinin digərlərinə nisbətən qüvvətli tələffüz olunmasına vurğu deyilir
Azərbaycan dilində vurğunun iki növü var
Türk mənşəli sözlərdə vurğulu heca sözün əvvəlində gəlir
Dilimizdəki bütün şəkilçilər vurğu qəbul edir
Vurğu ilə bağlı düzgün fikri göstərin:
Vurğu hecalardan birinin digərinə nisbətən qüvvətli deyilməsidir
Türk mənşəli sözlərdə vurğu sözün əvvəlində olur
Alınma sözlər vurğu qəbul etmir
Şəkilçilər vurğu qəbul etmir
Dilin funksiyaları haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Yalnız dil vasitəsilə insanlar bir – birilərini asanlıqla başa düşür
Dil canlılardan ancaq insana aiddir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
Dil cəmiyyətdə ünsiyyət vasitəsi kimi işlənir
Bu nitq normalarından hansında dəyişkənlik daha tez olur?
Qrammatik
Leksik
Fonetik
Həm fonetik, həm leksik
Bu fikirlərdən hansı səhvdir?
Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti, ədəbi dilin normalarına əməl etməkdir
Nitq mədəniyyəti dilçiliyin nəzəri yox, praktik sahəsi sayılır
Nitqin dəqiqliyi dedikdə üslub baxımından ən uğurlu bədii dil vahidinin işlədilməsi nəzərdə tutulur
Nitq mədəniyyəti nitqin ortaya çıxması üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji proseslərin toplusudur
Dil və nitq haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Nitq əsasdır, dil ondan törəmədir
Dil tarixən çox az dəyişikliklərə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Nitq dilə nisbətən dəyişkəndir
Nitqin düzgün tərifini tapın:
Nitq – ünsiyyət vasitəsi olub, mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Nitq – ünsiyyət prosesidir, bu və ya digər məlumatın ifadə tələbinə uyğun olaraq dilin ifadə imkanları əsasında meydana çıxır
Nitq – nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Özləşmə meyli haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Müasir Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində 60 – cı illərdən başlayaraq özləşmə meylləri müşahidə olunur
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir
Özləşmə dedikdə hər cür söz yaradıcılığı başa düşülür
Özləşmə üç yolla gedir
Aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir:
Ədəbi dil xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Ədəbi dil xalq dilinin cilalanmış təzahürüdür
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Şifahi ədəbi dilin ilk nümunələri dövlət sənədlərinin, dövlət başçılarının məktublarının dili olmuşdur
Hər hansı bir zonada yaşayan bir qrup əhalinin dilində işlənən söz və ifadələr adlanır:
Terminlər
Dialekt sözlər
Jarqonlar
Loru sözlər
Dilə aid edilən əlamətlərdən biri yanlışdır:
Mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Özünəməxsus quruluşu, ifadə imkanları yoxdur
Tarixən çox az dəyişikliyə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsidir
Natiqlik sənətinin əsas tələbləri sırasında verilənlərdən biri səhvdir:
Mövzu haqqında geniş danışmaq
Dinləyicilər üçün anlaşıqlı şəkildə danışmaq
Nitqin intonasiyasına uyğun əl – qol, baş və bədən hərəkətləri etmək
Nitqə əvvəldən hazırlaşmaq
Sözün ədəbi dildəki yazılış qaydası adlanır:
Orfoqrafik norma
Orfoepik norma
Qrammatik norma
Leksik norma
Şeirin, nəsrin məlahətlə, emosional ifa edilməsi natiqlik sənətinin hansı sahəsinə aiddir?
Bədii
Siyasi
Akademik
İşgüzar
Şəkilçi artırıldıqda vurğunu özündə saxlayan alınma sözləri göstərin:
Dünyagörünüşü, Ağdam, Ağdaş
Firma, ferma, kosmos
Fonetika, Afrika, ildırım
qıpqırmızı, əvvəl, lakin
alma, gəlin, lakin
Düzgün fikri müəyyənləşdir
Dil yalnız əşya və hadisələri adlandırır
Dil ünsiyyət vasitəsi kimi canlılardan yalnız insana məxsusdur
Dil cəmiyyət olmadan da yarana bilər
Dil və şüurun yaranması ayrı-ayrı ictimai proseslərdir
Dil mühitindən asılı olmayaraq, doğulan uşaq sonradan mütləq valideynlərinin dilində danışacaq.
"Azərbaycan qədim tarixə malikdir. Hətta milyon illər əvvəl bu ərazidə zəngin təbii sərvətlər olmuşdur. Burada yaşıl meşələr bitir, nəhəng heyvanlar yaşayırmış." Verilmiş mətndə ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur
leksik
leksik və qrammatik
fonetik
fonetik və leksik
qrammatik