III Bölmə. Köməkçi nitq hissələri
19. Qoşma. Hissə 1.
Müəllif: imaj
(Əlavə edilib: 01.11.2016)
O, hansı nitq hissəsidir ki, qoşulduğu sözlə birlikdə cümlə üzvü olur?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Sadə, düzəltmə və mürəkkəb
Men yıxıldım ,yuva isə uçub töküldü.
Ovcunun atdığı ox maralın ayağına sancıldı.
Siz haradan göndərilibsiniz?
O, yavaşdan yoldaşının qulağına pıçıldadı.
Felin təsriflənən formaları ilə eyni leksik mənanı bildirir.
Mənsubiyyətə görə dəyişir.
Təsirli və təsirsiz olur.
Felin müxtəlif qrammatik məna növlərində olur.
və bağlayıcısı ilə əvəz etməklə
-la, -lə şəkilçisi əlavə etməklə
nə, nə də bağlayıcısı ilə əvəz etməklə
Şəkilçilər vasitəsilə ilə təsirli fellər təsirsiz fellərə, təsirsiz fellər isə təsirli fellərə çevrilə bilir
Təsirli olub – olmamağa görə fellər iki növ olur
Bükülmək, sevinmək, atılmaq sözləri təsirsiz fellərin təsirli fellərə çevrilməsi nəticəsində əmələ gəlib
Gül, gəl, get, yat, dur felləri təsirsiz fellərdir
Məsdər, feli sifət, feli bağlama felin təsriflənməyən formalarıdır
həm bağlayıcısı, adətən, cümlədə təkrarla reallaşır
ilə bağlayıcısı samitlə bitən sözlərdən sonra iki cür tələffüz olunur və iki cür yazılır
ilə bağlayıcısı saitlə bitən sözlərdən sonra, bir qayda olaraq bitişik yazılır
gah bağlayıcısı cümlədə təkrarlanır və ayrı yazılır
Modal sözlər cümlədə başqa sözlərdən ayrı tələffüz edilir və ayrı yazılır
Cümlənin əvvəlində işlənən modal sözlərdən sonra vergül qoyulur
Modal sözlər şifahi nitqdə xüsusi fasilə ilə cümlənin başqa hissələrindən ayrılır
Modal sözlər heç bir köməkçi vasitə olmadan cümlədə işlənə bilmir
Modal sözlər cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır və cümlənin əvvəlində, ortasında və sonunda işlənə bilir
Modal sözlər quruluşca sadə, düzəltmə və mürəkkəb olur
«Xülasə » sözü həm isim, həm də modal söz kimi işlənir
Əlbəttə, bəlkə də, doğrudan da sözləri quruluşca sadə modal sözlərdir
Qaçıb gəlmək – birləşməsində qaçıb feli bağlaması gəlmək hərəkətinin necə icra edildiyini bildirir
Felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilmir
Azərbaycan dilində feli bağlama şəkilçiləri yoxdur
Feli bağlama cümlədə təyin olur
Yarpaqlar payızda saralır
Kaş ki sen deyənə qulaq asardım
Qayış nə bilir, öküz nə çəkir
Ehey atlılar xan evinə gedərsiz
Düşdü bütün qəzetlər qiymətdən ay can ay can
Of əllərin qurusun cəllad
Təsriflənən və təsriflənməyən olur
Mənsubiyyətə görə dəyişir
əgər cümlədə təkrarlanarsa
ondan sonra vergül qoyularsa
kimdə? nədə? harada? suallarına cavab verərsə
necə? sualına cavab verərsə
qarşılıq-birgəlik növdədir