Mürəkkəb cümlələr
Tabeli mürəkkəb cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: Sema_nur
(Əlavə edilib: 05.01.2014)
Səbəb və məqsəd budaq cümlələri arasındakı oxşar cəhət hansıdır?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Yazılmış sərhlər
Mən hiss etdim ki, sən bu gün dərsə hazır deyilsən
Payız gəldi havalar soyudu.
Yaşar dərsini elədi, dostları ilə gəzməyə getdi
Taxıl vağamlayıb tökülür, bostanı alaq basır, bağlar suvarılmır, tədarük dəmir yol stansiyasına aparılıb təhvil verilmirdi
Amma, ancaq bağlayıcılarının köməyi ilə
İstər, istərsə də bağlayıcılarının köməyi ilə
Lakin bağlayıcısının köməyi ilə
Yəni bağlayıcısının köməyi ilə
Niyə? nə üçün? nə səbəbə?
Niyə? nə üçün? nə məqsədlə?
Tamamlıq budaq cümləsi daha çox baş cümlənin ismi xəbərinə aid olur
Tamamlıq budaq cümləsi baş cümləyə ki bağlayıcısı olmadan da bağlana bilir
Bəzən tamamlıq budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir və ona bağlayıcı sözlə bağlanır
Tamamlıq budaq cümlələri də vasitəsiz və ya vasitəli tamamlığın suallarına cavab verir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə intonasiya ilə bağlanmır
Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrin elə tipi də var ki, baş cümlə əvvəl işlənir
Şərt budaq cümləsində bu şərtlə, o şərtlə, bir şərtlə qəlib sözlərindən biri iştirak edir
Məqsəd budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Məqsəd budaq cümləsi niyə? nə üçün? nə məqsədlə? Suallarından birinə cavab verir
Məqsəd budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Məqsəd budaq cümləsinin xəbəri əmr və ya arzu şəklində olur
Şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Mədsəq budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Qarşılıq – güzəşt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlədə
Kim tez gəlsə, tapşırığı ona verərik
Gördüm ki, həyatın çətin yolları var
Bilirəm, ellərin düz vəfası var
Qəşəm kişi bunu da hiss etdi ki, həmin hadisə cavanlıqla bağlıdır
Gördülər ki, siz gəlirsiniz
Eşitdilər ki, siz gəlirsiniz
İnandıq ki, siz gələcəksiniz
Budaq cümlənin bu növü baş cümlədən əvvəl işlənir
Qarşılaşdırma budaq cümləsi baş cümlənin məzmunu ilə bağlı olmur
Baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi və da, də, belə ədatları ilə bağlanır
Qarşılaşdırma budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdə baş və budaq cümlənin məzmunu bir – biri ilə qarşılaşdırılır
Tabesiz mürəkkəb cümlədir
Tərəfləri intonasiya ilə əlaqələnmişdir
Tərəfləri arasında səbəb-nəticə əlaqəsi var
Bağlayıcılı tabesiz mürəkkəb cümlədir
Əgər Viktor Hüqo yeni bir əsər yazsa, mən onu mütləq oxuyacağam.
Anam fikirləşirdi ki, bu güllər çox gözəl deyil.
Dünənki hadisələrdə mən ki günahkar deyiləm.
Bizim internetimiz o qədər sürətlidir ki, mən kifayət qədər sual göndərə bilirəm.
Sən elə adam olmalısan ki, hamı səni bəyənsin.
yer, kəmiyyət, qarşılıq-güzəşt
inkarlıq - birləşdirmə - qarşılaşdırma
birləşdirmə - aydınlaşdırma
inkarlıq - iştirak - birləşdirmə
Mənim getməyimə baxmayaraq, o gəlməmişdi
Mən getmişdim ki, dərs oxuyum
Hava buludlu idi, yağış isə yağmırdı
Mən oxuduğum halda, o oxumadı
Heç biri mürəkkəb cümlə deyil
hal və hərəkətin tərzini hərəkətini
hal və hərəkətin səbəbini
hal və hərəkətin hansı tərzdə olduğunu
Mənə elə gəldi ki, bizə kimsə göz qoyur.
Elə gecələr də var idi ki, sevincdən səhərə kimi yata bilmirdim.
Biz qərara aldıq ki, sabah iməcilik keçirilsin.
Kim sualın cavabını bilirsə, o cavab versin.