I Bölmə. Fel
11. Feli bağlama. Hissə 1.
Müəllif: ayka_sweet
(Əlavə edilib: 10.01.2013)
Şəkilçilərdən biri həm nəqli keçmiş zaman, həm feli bağlama şəkilçisidir
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
leksik şəkilçinin köməyi ilə düzəlir
iki və daha artıq kökdən ibarət olur
-ca, -cə şəkilçisi ilə düzəlir
-araq, -ərəq şəkilçisi ilə düzəlir
Azərbaycan dilində hərəkət bildirən mürəkkəb söz yoxdur
Mürəkkəb fellər iki və daha artıq sözün birləşməsi ilə yaranır
Mürəkkəb fellər frazeoloji feli birləşmələrdən də ibarət olur
Gedib – gəlmək, atılıb – düşmək tipli ifadələr sözə bərabər bir məna bildirdiklərinə görə onlara şərti olaraq mürəkkəb fel demək olmur
Fellər öz – özlüklərində təsdiq formasında olmur
Bəzən felin inkar şəkilçisinin saiti düşür
İnkar şəkilçisi –ma, - mə vurğu qəbul etmir
Felin inkar şəkilçisi qrammatik şəkilçidir
Köməkçi nitq hissələrinə aid sözlərin lüğəvi mənaları olmur
Köməkçi nitq hissələrinə aid sözlər müstəqil işlənə bilmir
Köməkçi nitq hissələri ayrılıqda cümlə üzvü ola bilir
Köməkçi nitq hissələrinə aid sözlər heç bir suala cavab vermir
Feli sifət həm felin, həm də sifətin əlamətini daşıyır
Feli sifətin əmələ gəlməsində bir neçə şəkilçi iştirak edir
Feli sifət həm felin, həm də ismin xüsusiyyətlərini daşıyır
Feli sifətin əsas şəkilçiləri – an2 , - mış4 , - dığım şəkilçiləridir
Yuxarı, aşağı, irəli və s. yer zərfləri deyil
Zərfin bu növü hərəkətin icra olunduğu yeri bildirir
Hara? haraya? harada? haradan? suallarına cavab verir
Uzaq, yaxın, bayır, içəri və s. yer zərfləridir
Bütün adamlar bu barədə danışır
Qadınlar bulaqdan su aparırlar
Odur, bax, orada durublar, onlar deyirdi
Yenə də yamyaşıl geyinir dağlar
Uşaq çörək qırıntılarını yerdən yığıb ovçuna cəmləşdirdi
Nizami “Xosrov və Şirin” poemasını bitirib Cahan Pəhləvana göndərdi
Aysel tutduğu işdən utanıb çox pərt olmuşdu
Həyətdəki otlar çiçəklər istinin təsirindən saralıb solmuşdu
Bahar gələndə məndə Bitirəm göy çəməndə.(H.Baxış)
Cümlədə modallıq yaratmaq
Isim sifət düzəldən ma-mə vurğu qəbul edir, inkar düzəldən ma-mə etmir
Isim sifət düzəldən şəkilçisi qrammatik, inkar düzəldən leksikdir
Felin ma-mə şəkilçisi sözə qoşularken sözün hərəkətini bildirmir, inkarlığını bildirir
Isimdən düzələn şəkilçi sözün inkarlığını bildirir
Hər kəsin dediyinə kor-koranə inanmaq cahillikdir
Axşamdan başlayan yağış səhər kəsdi
Bir xeyli getmişdilər ki, Rövşən Qıratın başını çəkdi
Qaranquşlar alçaqdan uçaraq ora-bura vurnuxurdular
Şimal tərəfdən qəflətən güclü külək başladı
birincisi, xülasə, əlbəttə
sanki, elə bil. belə bil ki