Sadə cümlələr
Şəxssiz cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 01.03.2012)
Şəxssiz cümləni göstərin:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gələn sözlərə
Hərəkət və əlamət obyektini bildirir
Bitmiş fikir ifadə edən bir sözə və ya bir neçə sözün birləşməsinə
Məna və qrammatik cəhətdən bir – biri ilə əlaqədar olan, müəyyən suallara cavab verən sözlərə
Sual cümləsi dialoqlarda daha çox işlənir
Sual cümlələrinin növləri ilə əlaqədar olaraq onlara müxtəlif formalarda cavab vermək olmur
Sual cümlələri adi intonasiya ilə tələffüz edilir
Sual cümlələri başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Cümlə üzvündən sonra gələrək cümlə üzvünün mənasını izah edən, konkretləşdirən sözlərdir
Təyindən başqa, hər bir cümlə üzvünün əlavəsi ola bilər
Yazılı nitqdə əlavə ilə onun aid olduğu cümlə üzvü arasında tire, bəzən vergül qoyulur
Mübtəda üçüncü şəxsə aid sözlə ifadə olunursa, əlavə şəxs və kəmiyyətə görə onunla uyğun olmur
İş və hərəkətin məqsədini bildirir
Niyə? nədən ötrü? nə məqsədlə? suallarına cavab verir
Məqsəd zərfliyi səbəb zərfliyindən məna çalarına görə fərqlənmir
Üçün, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Daldan atılan daş topuğa dəyər
Arxı tullanmamış bərəkallah demə
Sözünü yerini bilməyənin gərək dərsini verəsən
Sahilboyu addımbaşı qazmalara rast gəlirsən
Feli xəbərli sadə cümlədir
Yanaşma əlaqəsində olan üç söz var
İdarə əlaqəsinin asılı tərəfi olan sözlər eyni cümlə üzvü deyil
Təyinləri quruluşca sadədir
Qeyri-müəyyənlik bildirən
yönlük, yerlik, çıxışlıq, təsirlik
adlıq, çıxışlıq, təsirlik
Yüksək hiss – həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə əmr cümləsi deyilir
Əmr cümləsinin xəbəri felin xəbər şəkli ilə ifadə olunur
Əmr cüməsinin üç növü var
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə var
sadə düzəltmə və mürəkkəb olur
sözlərə nisbətən konkretdir
bu cümlələrin xəbərləri ancaq üçüncü şəxsin cəmindən olur
bu cümlələrin xəbərləri feli xəbər olur yəni ya tək fellə ya da ikinci tərəfi fel olan birləşmələrlə ifadə olunur
bunlar qeyri muəyyən şəxsli cümlələrin formul cəhətləridir
bu cümlələrdə xəbərin ifadə etdiyi hərəkət qeyri muəyyən şəxslərə aid olur
tərkibində yalnız mübtəda olan sözlər
tərkibində yalnız xəbər olan
mübtəda və xəbər olan cümlələr
tərkibində ikinci dərəcəli üzvlər olan
Mən yazını qələmlə yazdım
Biz geniş vestibülə çıxdıq
birinci tərəfi yiyəlik hal ikinci tərəfi mənsubiyyət şəyli birləşmələrə üçüncü növ təyini söz birləsmələri deyilir
üçüncü növ təyini söz birləşmələri arasında istənilən qədər söz daxil edilir
üçüncü növün tərəfləri ayrı-ayrı cəmləndiyi kimi birlikdədə cəmlənə bilir
birinci tərəfi yiyəlik hal şəkilçisiz ikinci tərəfi mənsubiyyət şəkilçili birləşmələrə ikinci növ təyini birləşmə deyilir