I bolmə
Söz birləşmələrinin növləri. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 25.05.2011)
Söz birləşmələrinin növlərinə aid olanlardan biri yanlışdır:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Söz birləşməsi daxilində sözlərin mənası bir qədər konkretləşir
Söz birləşməsi səslərdən əmələ gəlir
Söz birləşməsi də sözlər kimi ad bildirir
Söz birləşməsi sözlərdən əmələ gəlir
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gələn sözlərə
Hərəkət və əlamət obyektini bildirir
Bitmiş fikir ifadə edən bir sözə və ya bir neçə sözün birləşməsinə
Məna və qrammatik cəhətdən bir – biri ilə əlaqədar olan, müəyyən suallara cavab verən sözlərə
Qabaqkı sıralar bomboş idi
Yaşıl zəmilər göz oxşayır
Aşağı mərtəbələr tərtəmiz idi
Daş hasarlar, torpaq damlar sökülür, şəhərə bir açıqlıq gəlir
Bura mənim vətənimdir – Azərbaycandır
Küçələrə çıxanların içərisində iki gənc – İlyasla Fəxrəddin də var idi
O, kəndimizə yaz aylarında – gül – çiçək fəslində gəlmişdi
Nitq hissələri ilə ifadə olunan zərfliklər quruluşca sadədir
Zərflik quruluşca üç cür olur
Cümlənin feli xəbərlərinə aid olur və yanaşma əlaqəsi ilə onlara bağlanır
İntonasiya cümlənin əsas göstəricilərindən deyil
Nida cümlələrinin xüsusi forması var
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulmur
Hər bir cümlə bitmiş fikir ifadə etməklə yanaşı, müəyyən münasibət də bildirir
Qeyri – müəyyən vasitəsiz tamamlığın cümlədə yeri sabitdir
Tərzi – hərəkət və kəmiyyət zərfliklərinin cümlədəki yeri sabitdir
Cümlədə cümlə üzvlərinin sırası heç bir qaydaya əsaslanmır
Cümlə sırası belədir: əvvəlcə mübtəda, sonra xəbər
Bir gün göyərçinlərim qanadlanıb uçdular
Gün o gün olsun ki, qurtarsın dava
Dünyada əlli milyon azərbaycanlı var
Yenə də hər zaman ürəyimdəki sənsən
Tabesiz mürəkkəb cümlədir
Cümlənin feli xəbəri sadədir
Feli bağlama tərkibi zaman zərfliyidir
Sənin dediklərin tamamilə düzdür
Düzdür, riyaziyyatdan bir az anlayıram
Yəqin etdim ki, sən düz demirsən
Güman gələn yerləri ələk – vələk etdilər
Azadlıq yolu çətin, ancaq şərəfli bir yoldur
Sənədləri gətirdim, amma onları imzalada bilmədim.
Sənədləri gətirdim, ancaq imzalamadılar
Əməksevən, cod, kobud əlləri vardır
2 uzlaşma, 1 yanaşma, 3 idarə
1 uzlaşma, 3 idarə, 1 yanaşma
sözdə 2 cingiltili və 1 kar samit var
deyilişi ilə yazılışı fərqlənmir
sözdəki o və a açıq saitdir
Cümlədə müraciət olunanı bildirən sözlərə deyilir
Danışanın ifadə etdiyi fikrə münasibətini bildirən sözlərə xitab deyilir
Cümlə üzvlərini aydınlaşdıran sözlərdir
Cümlənin aydın ifadə olunmasına kömək edən sözlərdir
Bir-birinə tabe olmayan, birini aydınlaşdırmayan, bərabərhüquqlu sözlərdir
Alpinistlər dağa sarı gedirlər
Uşaq xəstələndiyi üçün dərsə gəlməmişdi
Məktubu oxuyanda ananın gözləri yaşardı
Qardaşım qaça-qaça yanıma gəldi
Sinifdə oğlanlar və qızlar var idi
O həm irəliyə həm də geriyə gedirdi
O bacarıqlı və tərbiyəlidir
Həm şəhərdə həm də kənddə qaz var
Aysel gülləri və çiçəkləri sevir
uzlaşma, tabesizlik əlaqəsi
Dünən dostum bizə gəlmişdi.
Bayaq mən sevincimdən uçurdum.
Bacım dünən dərslərindən beş almışdı.
Mən bu uşağı yoldan keçirdim.
Mən dünən məktəbə getməmişdim.
2 və ya daha artıq xəbəri olan cümlələrdən
Nə edir? nə olacaq? nə etsə? və s. suallarından birinə cavab verir
Frazeoloji birləşmələr təsriflənən şəkildə cümlənin ismi xəbəri olur
Feli bağlamalarla ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
Adlarla (isim, sifət, say, əvəzlik, zərflə) ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
İsmi xəbərlər təyinə aid olur
İki müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsi ilə yaranır
Əsas və asılı tərəfi olur
Həm ayrı həm defislə yazılır
Əsasən cümlənin mürəkkəb üzvü olur
Quruluşuna görə sadə və mürəkkəb olur