|
Bölmə III
§25. Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları. Hissə 1.
|
Test ID - 48780
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 29.05.2011)
Sözün ədəbi dildəki tələffüz qaydası hansı normaya aiddir?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
"Irlandiya" sözü ilə "yazarkən" sözündə vurğu neçənci hecaya düşür?
1-ci hecaya düşür.
2-ci hecaya düşür.
3-cu hecaya düşür.
4-cu hecaya düşür.
5-ci hecaya düşür.
Milli 1-cur yazılan şəkilçilərimiz hansılardır?
-lov, -sov, -ey, -gər, -daş, -gil
-keş, -xana, -lıq, -lov
-lov, -sov, -ey, -liq, -dan
-siniz, -ış, -daki, -ki
-imtil, -araq, -madan
“ Yazın əvvəlində yola çıxan karvan Miyanəyə yaxınnaşanda aləmi gül – çiçək bürümüşdü ” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Qrammatik
Leksik
Fonetik
Həm fonetik, həm qrammatik
Türkologiyada ilk lüğət kimə aiddir?
Mirzə Kazım bəyə
Hüsam Təbriziyə
Mahmud Kaşğariyə
Hinduşah Naxçıvaniyə
Omonim şəkilçilər olan cərgəni seçin:
a) san²
b) ıq²
c) madan²
d) ar²
e) am²
ə) acaq²
a,c,e
b,d,ə
c,e,ə
a,b,d
Qıpçaq qrupuna daxil olan cərgə hansıdır?
Qazax, qırğız, tatar, başqırd, qumuq
Qırğız, türkmən, özbək, uyğur
Uyğur, salur, qırğız, tatar
Qaqauz, türkmən, qumuq, salur
Frazeoloji vahidlər haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Frazeoloji birləşmələr sintaktik baxımdan parçalanır
Frazeoloji birləşmələr bir cümlə üzvü olur
Frazeoloji birləşmələr omonimlik, sinonimlik, antonimlik yarada bilir
"Nənəsinin nəsihəti Arifin bir qulağından girib, o biri qulağından çıxdı" cümləsi frazeoloji birləşməyə bir nümunədir.
Dil haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dil bioloji hadisədir
Dili bioloji hadisə sayanlar da var
Dilin birinci funksiyası fikir ifadə etməkdir
İnsanlara qulluq göstərən başqa ictimai hadisələr yoxdur
“ Qapını çalmaq ” ifadəsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Leksik
Fonetik
Leksik və fonetik
Qrammatik
Leksik normanın pozulduğu cümləni tapın:
Məsələnin təfsilatını heç kəs bilmirdi
Bu müdhiş mənzərə onu daha da narahat edirdi
Meyvələr ağacdan yerə dağıldı
Hər şey unudulmuşdur
Leksik normanın pozulduğu cümləni göstərin:
Qulağıma hardansa bir səs toxundu
Hər şey unudulmuşdur
Şagirdlərin ikisi dərsə hazır gəlməmişdilər
Qüdrətin böyükdür, çünki insansan
Nitqin düzgün tərifini tapın:
Nitq – ünsiyyət vasitəsi olub, mücərrəd işarələr sistemindən ibarətdir
Nitq – ünsiyyət prosesidir, bu və ya digər məlumatın ifadə tələbinə uyğun olaraq dilin ifadə imkanları əsasında meydana çıxır
Nitq – nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Dilin xarici quruluşunu onun fonetikası, leksikası və qrammatikası təşkil edir
Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin normaları bu dilin dialekt, yaxud şivələrinə məxsus normalardan və xalq danışıq dilindəki qeyri – sabit normalardan fərqlənmir
Ədəbi dilin normaları bir sistem olsa da, onların müstəqilliyi də vardır
Fonetik normada dəyişmə tez olur
Mübtəda ilə xəbər cümlədə şəxsə müəyyən dərəcədə isə kəmiyyətə görə uzlaşmazsa bu zaman ədəbi dilin hansı norması pozulmuş olar?
Fonetik
Leksik
Qrammatik
Həm qrammatik, həm fonetik
Özləşmə üç yolla gedir. Bunlardan biri səhvdir:
Hər hansı söz ustasının qədim mənbələrdən, xalq dilindən söz götürməsi yolu ilə
Cəmiyyətin özündə müəyyən hadisə ilə bağlı « söz partlayışı » yolu ilə
Türk dillərinin təsiri ilə
Alınma sözlərin təsiri ilə
Özləşmə meyli haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Müasir Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində 60 – cı illərdən başlayaraq özləşmə meylləri müşahidə olunur
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir
Özləşmə dedikdə hər cür söz yaradıcılığı başa düşülür
Özləşmə üç yolla gedir
Aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir:
Ədəbi dil xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
Ədəbi dil xalq dilinin cilalanmış təzahürüdür
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Şifahi ədəbi dilin ilk nümunələri dövlət sənədlərinin, dövlət başçılarının məktublarının dili olmuşdur
Dil haqqındakı fikirlərdən biri səhvdir:
Ünsiyyət vasitəsidir
Dil tarixən çox dəyişkəndir
İctimai hadisədir
Dil yalnız insana məxsusdur, heyvanlarda səs dili olmur
XIX əsrdə Azərbaycan dilinin dövlət dili olmaması nə ilə bağlı idi?
Azərbaycan xanlıqlarının ləğv edilməsi ilə
Mətbuatın geniş yayılmaması ilə
Müstəqil dövlətimizin olmaması ilə
Məktəblərin az olması ilə
Cəmiyyətin bütün sahələrini əhatə etməsi ilə aşağıdakılardan biri digərlərindən fərqlənir:
İqtisadiyyat
Dil
Siyasət
Mədəniyyət
Aydın nitq adlanır:
Tərcümə yolu ilə çatdırılan nitq
Azərbaycan dilində olan nitq
Sənət adamlarının nitqi
Əlavə vasitələr olmadan başa düşülən nitq
Sözün ədəbi dildəki yazılış qaydası adlanır:
Orfoqrafik norma
Orfoepik norma
Qrammatik norma
Leksik norma
Nitq istisnaları hansı şəraitdə meydana çıxır?
Öz dövrünü keçirmiş nitq vahidləri bu və ya digər üslubda “ ilişib ” qalanda
Cümlədə durğu işarələri düzgün qoyulmadıqda
Orfoepiya qaydalarına əməl edilmədikdə
Qrammatik normalara etinasızlıq göstərildikdə
Azərbaycan Respublikasında bütövlükdə latın qrafikasına keçilməsi nə vaxta qədər təmin edilmişdir?
12 noyabr 1995 – ci ildə
22 dekabr 1992 – ci ilə qədər
1 avqust 2001 – ci ilə qədər
28 may 1918 – ci ilə qədər
Alınma sözlər cərgəsini göstərin
Vətən, ana, sait
Məktub, şəfəq, təbii
Səkkiz, uşaq yurd
Motor, torpaq, yeddi
Bacı, su, oxumaq
Hansı qarşılıq düzgün verilməyib?
neologizm-yeni söz
arxaizm-köhnəlmiş sözdür
etiket-yarlıq
leksikoqrafiya-nitq hissələri
dialektizm bədii əsərdə işlənmiş məhəlli söz