I bolmə
Sual cümləsi. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 31.07.2011)
Sual cümləsi haqqında səhv fikri seçin:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Cümlədə hərəkəti bildirir
Cümlədə hərəkəti müxtəlif cəhətdən izah edir
Cümlədə müraciət olunanı bildirir
Cümlədə hərəkəti icra edəni bildirir
Usta Mehdi mənim babamdır.
Firudin bu tayfanın igid oğullarından biri idi.
Daldan atılan daş topuğa dəyər.
Körpə gülüşü... Ana sevinci...
Cümlə yeganə nitq vahididir ki, fikir ifadə edir
Cümlə iki və daha artıq sözdən ibarətdirsə, onlardan biri xəbər kimi formalaşmış olmalıdır
Xəbər cümlənin formalaşmasında əsas rol oynamır
Cümlə nitqin əsas vahididir
mürəkkəb söz birləşməsi 3 və daha artıq sözün, sadə söz birləşməsi isə 2 sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gəlir.
Onlar arasında fərq yoxdur!
Mürəkkəb söz birləşməsi, məcazi mənada işlənir, sadə söz birləşməsi isə məcazi mənada işlənmir.
Sadə söz birləşməsi yalnız isimdən və saydan, mürəkkəb söz birləşməsi isə sifətdən və feldən ibarət olur.
Sadə söz birləşmələrində köməkçi nitq hissəsi istifadə olunur, mürəkkəb söz birləşməsində isə istifadə olunmur.
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
“ Sintaksis ” sözü yunan sözü olub, “ lüğət, təlim ” deməkdir
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında sintaktik əlaqələr olur
“ Şeir yazmaq ” birləşməsində şeir sözü mənaca yazmaq hərəkətinin obyektini bildirir, sintaktik cəhətdən də ona tabe olur
II və III növ təyini söz birləşmələri tərəflərinə ayrılmadan bütövlükdə cümlənin bir üzvü kimi çıxış etmir
I növ təyini söz birləşmələrinin tərəflərinin hər biri ayrı – ayrılıqda cümlə üzvü olur
Tərkibindəki sözlərin mənası ayrılmağa imkan vermədikdə I növ təyini söz birləşmələri bütövlükdə cümlənin bir üzvü olur
I növ təyini söz birləşməsində I tərəf təyin rolunda, II tərəf isə cümlənin müxtəlif üzvləri rolunda çıxış edir
Xəbər cümlənin əmələ gəlməsində xüsusi rol oynayan cümlə üzvüdür
Cümlənin əsas əlamətlərindən biri xəbərə malik olmaqdır
Əgər xəbər yoxdursa, cümlə də yoxdur
Xəbər məna və qrammatik cəhətdən mübtədaya tabe olmur
Yanaşma əlaqəsinin qrammatik göstəriciləri yoxdur
Tabesizlik əlaqəsinin bir növüdür
Asılı tərəf əsas tərəfdən əvvəl gəlir
Daha çox I növ təyini söz birləşmələrinin tərəfləri arasında olur
Sənin kimi gənclərin əsil cəbhəsi buradır – kənddir
Bura mənim vətənimdir – Azərbaycandır
Fərhad öz təhsilini Xətada – Çində almış, qüdrətli bir sənətkar olmuşdur
İndi bahar fəslidir – yazdır
Verilən tapşırığı vaxtında yerinə yetirərlər
İdarədə sənədlərin qəbul ediləcəyinə söz verildi
Onlardan sonra, elə bil ki, onun yenidən tərpənməyə qoymurdular
Gələcəyi bu gündən düşünüb, ona görə hərəkət edərlər
Bəh-bəh nə gözəl havadır!
Dedim axı bu işin axırı yoxdur.
Beləliklə, xilafət parçalandı.
Qızın bu işdən xəbəri yoxdur.
Siz məgər belə danışmışdınız?
Düzü bu işdən mənim gözüm su içmir
Sözün düzünü zarafatda deyərlər
Həmcins üzvlərə aid olur və onları izah edir
Əlavələrlə birlikdə işlənir
birinci tərəfi yiyəlik hal ikinci tərəfi mənsubiyyət şəyli birləşmələrə üçüncü növ təyini söz birləsmələri deyilir
üçüncü növ təyini söz birləşmələri arasında istənilən qədər söz daxil edilir
üçüncü növün tərəfləri ayrı-ayrı cəmləndiyi kimi birlikdədə cəmlənə bilir
birinci tərəfi yiyəlik hal şəkilçisiz ikinci tərəfi mənsubiyyət şəkilçili birləşmələrə ikinci növ təyini birləşmə deyilir
nə etdi? nə oldu? nədir? kimdir? suallarına cavab verir
şəkillər və frazeoloji birləşmələr feli xəbər olur