Mürəkkəb cümlələr
Tabeli mürəkkəb cümlələr. Hissə 1.
Müəllif: zahrafiregirl123
(Əlavə edilib: 14.11.2012)
Tabeli mürəkkəb cümlənin ən azı neçə qrammatik əsası olur?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
səbəb-nəticə əlaqəli mürəkkəb cümlə iki tərkib hissədən ibarət olmur.
ardıcıllıq əlaqəli mürəkkəb cümlələr isə iki sayda tərkib hissədən ibarət olur.
səbəb-nəticə əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlədə tərəflərdən biri görülmüş işin səbəbini, digəri isə nəticəsini bildirir.
ardıcıllıq əlaqəli mürəkkəb cümlədə işin ardıcıl icrası baş vermir.
heç biri düzgün variant deyil.
Uşaqlar həyətdə oynayır, evdə sakit otururdular
Aynur sevimli gəlinciyini də ozuylə götürdü
Anar həm çalışqandır, həm de əlaçı
Ana öz oğlunu doyunca öpdü, qoxuladı, bağrına basdı
Tankları yudular, rənglədilər, döyüşə hazırladılar
Uşaq həm çalışqandır, həm də intizamlıdır
Uzaqdan toplar guruldayır, pulemyotlar havaya od sovururdu
Göyərtədə adam çox idi, lakin kimsə dinmirdi
İmran həyətdən yenicə çıxmışdı ki, Badam xala gəldi
Mən kəndə çatanda külək davam edir və küçələrdən sel axırdı
Evdəki uşaqlardan biri dərsini yazır, biri kitab oxuyur, biri şəkil çəkirdi
Elektrik naqilləri qırıldı, işıq söndü
Qarmon çalınır, nəğmə oxunur, rəqs edilir
Arxa nə qədər möhkəm olsa, qohumlar özlərini o qədər arxayın sanar, asudə yaşayarlar
Öz evindir, nə qədər istəyirsən o qədər qal
Belə bir mənzərəni görmək Nəriman üçün nə qədər ağır olsa da, nəzərini çəkə bilmirdi
Sən nə qədər demişdin, mən də bir o qədər aldım
Tamamlıq budaq cümləsi daha çox baş cümlənin ismi xəbərinə aid olur
Tamamlıq budaq cümləsi baş cümləyə ki bağlayıcısı olmadan da bağlana bilir
Bəzən tamamlıq budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir və ona bağlayıcı sözlə bağlanır
Tamamlıq budaq cümlələri də vasitəsiz və ya vasitəli tamamlığın suallarına cavab verir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə nə qədər bağlayıcı sözü, -sa, sə şəkilçisi ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsində budaq cümlə əvvəl gəlir
Şərt budaq cümləsi baş cümləyə əgər, hərgah, madam ki, indi ki, bir halda ki bağlayıcıları ilə bağlanır
Şərt budaq cümləsi niyə? nə üçün? nəyə görə? Suallarından birinə cavab
Səbəb budaq cümləsinin xəbəri əksərən felin xəbər şəklində, məqsəd budaq cümləsinin xəbəri isə əmr və ya arzu şəklində olur
Səbəb budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma, məqsəd budaq cümləsi isə məsdər tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Səbəb budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən əvvələ, məqsəd budaq cümləsinin ifadə etdiyi iş baş cümlədəki işdən sonraya aid olur
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra, məqsəd budaq cümləsi isə baş cümlədən əvvəl işlənir
Məqsəd budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin məqsədini bildirir
Məqsəd budaq cümləsi niyə? nə üçün? nə məqsədlə? Suallarından birinə cavab verir
Məqsəd budaq cümləsi feli sifət tərkibi və qoşma şəklində sadələşir
Məqsəd budaq cümləsinin xəbəri əmr və ya arzu şəklində olur
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Elə oxu ki, mən də eşidim
Elə danışmalısan ki, sözlərini hamı eşitsin
Danılmaz həqiqətdir ki, Azərbaycan müstəqillik yollarında inamla irəliləyir
Düz deyiblər ki, ata olmayan adam bala qədrini bilməz
Qədimdə ruslar uşağa Volk(canavar)adı verərmişlər ki, güclü olsun
Dağların qarı əriməyə başlasa, çaylarda suyun səviyyəsi qalxacaqdır
hər kəs, hər şey, kim isə
Bu cümlədəki vasitəsiz nitq qarşılaşdırma əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlədir
Vasitəsiz nitqdəki mürəkkəb cümlənin tərəfləri intonasiya ilə bağlanmışdır
"səndən", "məndən" sözləri çıxışlıq hallı əvəzliklə ifadə olunmuş vasitəsiz tamamlıqlardır
Vasitəsiz nitqli bu cümləni vasitəli nitqə çevirsək tamamlıq budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlə alınar
Müəllifin sözləri müxtəsər cümlədir, feli xəbərlidir
Budaq cümlələr yarımçıq, tərkiblər bütöv olur
Budaq cümlələr cümlə formasında, tərkiblər söz birləşmələri formasında olur
Biri antonim, o biri sinonim olur
inkarlıq - birləşdirmə - qarşılaşdırma
birləşdirmə - aydınlaşdırma
inkarlıq - iştirak - birləşdirmə