I bolmə
Tabelilik əlaqəsi. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 14.09.2011)
Tabelilik əlaqəli cümləni seçin:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Yüksək hiss və həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə sual cümləsi deyilir
Bir iş hadisə əlamət haqqında məlumat verən adi təsvirə cümlələrə sual cümləsi deyilir
təkid, tələb məsləhət, nəsiyyət və s. ifadə edən cümlələrə sual cümləsi deyilir
sual məqsədilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir?
Əsas tərəfin tələbi ilə asılı tərəfin müəyyən hallara düşməsinə sual cümləsi deyilir
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
“ Sintaksis ” sözü yunan sözü olub, “ lüğət, təlim ” deməkdir
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında sintaktik əlaqələr olur
“ Şeir yazmaq ” birləşməsində şeir sözü mənaca yazmaq hərəkətinin obyektini bildirir, sintaktik cəhətdən də ona tabe olur
Bu cümlələr bir hadisə, əşya, əlamət və s. haqqında məlumat vermək məqsədi ilə işlədilir
Nəqli cümlələr adi intonasiya ilə tələffüz edilir
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Nəqli cümlələrdə sözlərin qrammatik sırası gözlənilmir
Yüksək hiss – həyəcanla tələffüz edilən cümlələrə əmr cümləsi deyilir
Əmr cümləsinin xəbəri felin xəbər şəkli ilə ifadə olunur
Əmr cüməsinin üç növü var
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə var
Bu əlaqədə asılı söz əsas sözün tələbi ilə ismin hal şəkilçilərini qəbul edir
İdarə əlaqəsində asılı söz isim və substantivləşmiş başqa nitq hissələrindən olur
Əsas söz çox vaxt isim olur
İdarə əlaqəsində bir qayda olaraq, əvvəl asılı söz, sonra isə əsas söz işlənir
İkinci tərəfi adlarla ifadə olunan birləşmələrdir
Azərbaycan dilində feli birləşmələrin növləri çoxdur
İkinci tərəfi felin təsriflənməyən formaları ilə ifadə olunan birləşmələrdir
Vətəni sevən, vətəni sevəndə, vətəni sevmək birləşmələri feli birləşmələr deyil
Qeyri – müəyyən vasitəsiz tamamlığın cümlədə yeri sabitdir
Tərzi – hərəkət və kəmiyyət zərfliklərinin cümlədəki yeri sabitdir
Cümlədə cümlə üzvlərinin sırası heç bir qaydaya əsaslanmır
Cümlə sırası belədir: əvvəlcə mübtəda, sonra xəbər
Feli xəbərli sadə cümlədir
Yanaşma əlaqəsində olan üç söz var
İdarə əlaqəsinin asılı tərəfi olan sözlər eyni cümlə üzvü deyil
Təyinləri quruluşca sadədir
yönlük, yerlik, çıxışlıq, təsirlik
adlıq, çıxışlıq, təsirlik
Bizim təbiəti ilə ürəkləri fəth edən torpaqlarimizi düşmən tapdağından azad olunacaqdır
Qoy həmişə ədalət hökm sürsün
Dərdini gizlədən dərmanını tapmaz
Vətənin hər qarışını qoruyaq
O, sərin dağ havasını ciyərlərinə çəkdi
Döysün qapıları külək doyunca
Bu adamı yaxşı tanımıram.
Ey gözəl insan qana susama!
Məlikməmməd qardaşlarının ucbatından quyuda qalmalı oldu.
Sakit-sakit bulanıb axan Araz çayı idi.
Dağlar oğlu, dağlar sənə yar olsun.
Arzu, sən dərslərini oxusan gözəl insan olarsan
Niyə dərslərini yazmırsan?
Rəna müəllimə mənə dərslərin yerini göstər
əlbəttə, gərək, məncə, deməli
şübhəsiz, həqiqətən, doğrudan, doğrusu
sözsüz, məncə, birincisi, deməli
beləliklə, xülasə, əvvəla, təəssüf ki
sadə, düzəltmə və mürəkkəb olur
sözlərə nisbətən konkretdir
İki müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsi ilə yaranır
Əsas və asılı tərəfi olur
Həm ayrı həm defislə yazılır
Əsasən cümlənin mürəkkəb üzvü olur
Quruluşuna görə sadə və mürəkkəb olur