Söz birləşmələri
Tabelilik əlaqəsi. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 15.02.2012)
Tabelilik əlaqəsində olan cümləni tapın: a) O, gülləri, çiçəkləri sevir b) Mən dünən dostumu bağda gördüm c) Biz nöqtə qoymuşuq acıya, dərdə d) Var olsun şeirimiz, şairlərimiz
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
ey, ay, a kimi nidalarla işlənir.
Həm sözlərlə, həm de söz birləşmələri ilə ifadə olunur.
Müraciət olunan şəxsi bildirir.
Xitab cümlədə xəbərlə uzlaşır.
Xitab cümlənin əvvəlində, ortasında, sonunda gələ bilər.
Leksik mənası olmadığına görə
Qrammatik mənası olmadığına görə
Azərbaycan dili leksikologiyasında olmadığına görə
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında həm məna əlaqələri, həm də sintaktik əlaqələr olur
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
Sözlər məna və sintaktik cəhətdən əlaqələnməsə, nə söz birləşməsi, nə də cümlə əmələ gələr
Sintaktik əlaqələrin 2 növü var
Söz birləşmələri quruluşuna görə sadə və mürəkkəb olur
Sadə söz birləşməsi üç və daha artıq müstəqil sözdən ibarət olur
Söz birləşməsi iki sözdən ibarətdirsə onların hər biri müstəqil mənalı söz olmalıdır
Mürəkkəb söz birləşməsi üç və daha artıq müstəqil sözdən ibarət olur
Aygün sinfimizin əlaçısıdır
Sən çıraqsan, mən pərvanə
Elin sözü, axır ki, eşidildi
Sual məqsədilə işlədilən cümləyə sual cümləsi deyilir
Sual cümləsinin işlədilməsində məqsəd ya yeni məlumat almaq, ya da hər hansı məlumatı dəqiqləşdirməkdir
Sual cümləsinin üç növü var
Sual cümləsinin xəbəri əmr şəkli ilə ifadə olunur
Söz birləşməsini əmələ gətirən sözlərdən biri əsas, digəri ondan asılı olur
Asılı söz əsas sözə tabe olur və onu müxtəlif cəhətlərdən izah edir
Asılı söz əvəzinə daha çox birinci tərəf, əsas söz əvəzinə isə ikinci tərəf ifadələri işlənir
Dilimizdə bir qayda olaraq, əvvəl əsas söz, sonra isə asılı söz işlənir
Yanaşma əlaqəsinin qrammatik göstəriciləri yoxdur
Tabesizlik əlaqəsinin bir növüdür
Asılı tərəf əsas tərəfdən əvvəl gəlir
Daha çox I növ təyini söz birləşmələrinin tərəfləri arasında olur
İş və hərəkətin nə qədər icra olunduğunu bildirir
Necə? nə cür? suallarına cavab verir
Nə qədər? sualına cavab verir
Nəqli cümlələrdə sözlərin qrammatik sırası daha çox gözlənilir
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulur
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Nəqli cümlələrin xəbərlərinin ifadə vasitələri azdır
Axşam narın yağış yağırdı
Zarafatdır bəyəm hökumət işi
Dünən məktəbimizdə gənc şairlərlə görüş keçirildi
Müəllim yeni sözləri ucadan və xüsusi vurğu ilə deyirdi
Bəzən ədatlar və modal sözlər dialoqda ayrılıqda işləndikdə söz – cümlə kimi formalaşır
Cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır
Söz – cümlələr əsasən cümlədə xəbər vəzifəsində işlənir
Həm müxtəsər , həm də geniş ola bilər
Sənin dediklərin tamamilə düzdür
Düzdür, riyaziyyatdan bir az anlayıram
Yəqin etdim ki, sən düz demirsən
Güman gələn yerləri ələk – vələk etdilər
Sənin dediklərin tamamilə düzdür
Düzdür, riyaziyyatdan bir az anlayıram
Yəqin etdim ki, sən düz demirsən
Güman gələn yerləri ələk – vələk etdilər
bərabərhüquqlu olmayan sözlərə
eynicinsli və bərabərhüquqlu sözlərə
cümləni genişləndirmək üçün
fikrimizi dəqiq şəkildə ifadə etmək üçün
hiss-həyəcan ifadə etmək üçün
İİ növ təyini söz birləşməsi ilə
İİİ növ təyini söz birləşməsi ilə
Balaca otaqda kiçik bir məclis quruldu
Bu gün dilara məktəbdən tez gəlmişdi
Onlar dəniz kənarında gəzişirdilər
Mən indi uşaqlıq illərimi tez-tez xatırlayıram
Işdən qayıdanda hava qaralırdı
Sinifdə oğlanlar və qızlar var idi
O həm irəliyə həm də geriyə gedirdi
O bacarıqlı və tərbiyəlidir
Həm şəhərdə həm də kənddə qaz var
Aysel gülləri və çiçəkləri sevir
III növ təyini söz birləşməsi
Azərbaycan dünyanın gözəl ölkələrindən biridir
Azərbaycana getmək üçün hazırlaşıram
Biz Azərbaycanda yaşayırıq
Bakı Azərbaycanın paytaxtıdır