I Bölmə. Fel
3. Felin quruluşca növləri. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__160197
(Əlavə edilib: 25.09.2012)
Tərkibi bağlayıcılarından ibarət olan cərgəni göstərim.
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
O, sözünü bitirib otağı tərk etdi.
Bağban gülləri sulayıb geri dondu.
Anam otağa girib hər yeri sahmana saldı.
Bütün pullar artıq xərclənib.
Siyahını köçürüb qalan sənədləri qaydaya saldı.
Bütün sadə fellər milli sözlərimizdir
Felin əmr şəkli xahiş, istək, göstəriş, təklif kimi mənalar da bildirir
Felin əmr şəkli zaman üzrə dəyişə bilir
Felin əmr şəklinin xüsusi qrammatik əlaməti yoxdur
Felin əmr şəklinin əsas mənası əmr bildirməkdir
Qoşmalar sözlər arasında məna fərqləri yaratmır
Sözlərə qoşularaq sözlər arasında əlaqə yaradan köməkçi nitq hissəsinə qoşma deyilir
Bəzən qoşmalar üslub fərqi əmələ gətirir
Qoşmalar sözlər arasında məna fərqləri də yaradır
Səndən sonra atan da gəlmişdi
Sadə zərflər heç bir başqa sözdən əmələ gəlmir
Sadə zərflər əslən zərflərdir
Tez, gec, yavaş, irəli, geri sadə zərflərdir
Sadə zərflər kök və şəkilçidən ibarət olur
Danışanın hiss və həyəcanını, qorxu və ya sevincini bildirən köməkçi nitq hissəsinə nida deyilir
Nidalar müəyyən hissi hallarla əlaqədar tələffüz edilən sözlərdir
Nidalar təəccüb, qorxu, təəssüf, hiddət və s. kimi hissləri ifadə edə bilir
Sözlərin və cümlələrin təsir gücünü qüvvətləndirən köməkçi nitq hissəsinə nida deyilir
Qaçıb gəlmək – birləşməsində qaçıb feli bağlaması gəlmək hərəkətinin necə icra edildiyini bildirir
Felin qrammatik məna növləri üzrə dəyişə bilmir
Azərbaycan dilində feli bağlama şəkilçiləri yoxdur
Feli bağlama cümlədə təyin olur
Dalğalar sahilə can atır, ancaq tez geri çəkilirdi
Çoxları məsləhət alır, ancaq təkcə ağıllılar ondan faydalana bilər
Təbiət yavaş-yavaş oyanır, ancaq hələ quşların səsi eşidilmirdi
Maraqlı məlumatdır, ancaq bir şey çatışmır
Açılmış səhərin ala gözləri
Günəş şəfəqlərlə bəzəyir yeri
İnsan! O, müqəddəs bir kainatdır
Mən orda olmasam, qan çıxar dizə, Quşlar da ağlayar ellərimizə
Mühəndis qız iş yerinə gələndə saat iki idi
-dıq şəkilçisi özündən sonra fel tələb edir
-malı və ası şəkil şəkil şəkilçiləridir
-dıq şəkilçisinin -dığı və -diyi formaları var
Feli bağlamanın tərkib yaratması onun felə aid olan əlamətidir
Bənzətmə və müqayisə növü
Isim sifət düzəldən ma-mə vurğu qəbul edir, inkar düzəldən ma-mə etmir
Isim sifət düzəldən şəkilçisi qrammatik, inkar düzəldən leksikdir
Felin ma-mə şəkilçisi sözə qoşularken sözün hərəkətini bildirmir, inkarlığını bildirir
Isimdən düzələn şəkilçi sözün inkarlığını bildirir
Akif bizimlə telefonla danışdı
O oğlan çox cəsarətlə danışırdı