|
Mürəkkəb cümlələr
Mürəkkəb cümlələrin təhlil qaydaları. Hissə 1.
|
Test ID - 57863
Müəllif: Taclı
(Əlavə edilib: 25.09.2013)
"Uşaq məktəbə gecikmişdi, çünki avtobus yolda xarab olmuşdu" tabeli mürəkkəb cümləsinin qrammatik təhlili haqqında verilənlərdən biri səhvdir:
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Yazılmış sərhlər
|
Müəllif: Qonaq__2370155
(Əlavə edilib: 26.05.2014 11:57:53)
salam cooox sagolun ki bele testler yaradmisiniz men test yollamaq istiyirem nece yollayim ki birdeki bu cumlede usaq mektebe getmemisdi yazmaq olarmiiiii?
|
Hansı sıradakı mürəkkəb cümlə deyil?
Uşaqlar həyətdə oynayır, evdə sakit otururdular
Aynur sevimli gəlinciyini də ozuylə götürdü
Anar həm çalışqandır, həm de əlaçı
Ana öz oğlunu doyunca öpdü, qoxuladı, bağrına basdı
Tankları yudular, rənglədilər, döyüşə hazırladılar
“ Axşam düşhadüş idi, amma hava hələ də bürkülü idi ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasındakı məna əlaqəsini göstərin:
Aydınlaşdırma
Qarşılaşdırma
Bölüşdürmə
Səbəb – nəticə
“ Gah güclü külək əsir, gah da yağış yağırdı ” tabesiz mürəkkəb cümləsinin tərkib hissələri arasında hansı məna əlaqəsi var?
Zaman
Səbəb – nəticə
Bölüşdürmə
Ardıcıllıq
“ ya ”, “ ya da ” bağlayıcılarının köməyi ilə hansı məna əlaqəli tabesiz mürəkkəb cümlələr yaranır:
İştirak
Qarşılaşdırma
Bölüşdürmə
Zaman
“ Hiss edirəm ki, siz zəhməti çox sevirsiniz ” cümləsində budaq cümlənin hansı növü işlənmişdir?
Mübtəda
Tamamlıq
Zaman
Xəbər
“ Dərsini gərək elə öyrənəydin ki, yadından çıxmayaydı ” cümləsi tabeli mürəkkəb cümlənin hansı növünə aiddir:
Tərzi – hərəkət
Təyin
Zaman
Şərt
Yer budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Yer budaq cümləsi baş cümlədəki hərəkətin yerini bildirir
Yer budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl gəlir
Yer budaq cümləsi baş cümləyə bəzən haraya, harada, haradan bağlayıcı sözlərlə bağlanır
Yer budaq cümləsində baş cümlədə yönlük, yerlik və çıxışlıq hallarda oraya, orada, oradan sözləri olmadıqda, onları bərpa etmək mümkün olmur
Kəmiyyət budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələrdən hansı səhvdir?
Arxa nə qədər möhkəm olsa, qohumlar özlərini o qədər arxayın sanar, asudə yaşayarlar
Öz evindir, nə qədər istəyirsən o qədər qal
Belə bir mənzərəni görmək Nəriman üçün nə qədər ağır olsa da, nəzərini çəkə bilmirdi
Sən nə qədər demişdin, mən də bir o qədər aldım
Xəbər budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Xəbər budaq cümləsi bəzən baş cümlədən əvvəl gəlir və baş cümləyə bağlayıcı sözlərlə bağlanır
Baş cümlənin xəbəri, adətən odur, budur, o idi, bu idi sözləri ilə ifadə olunur və budaq cümlə vasitəsilə izah edilir
Xəbər budaq cümləsi baş cümlənin işarə əvəzlikləri ilə ifadə olunmuş xəbərini izah edib aydınlaşdırır
Xəbər budaq cümləsi baş cümləyə bəzən haraya, harada, haradan, o yerdə ki, bağlayıcı sözlərlə bağlanır
Tərzi – hərəkət budaq cümləsi hansı suallara cavab verir?
Necə? nə cür?
Necə? nə cür? hansı?
Harada? haradan?
Nə qədər?
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin:
Coşğunu bir həftəlik gəzintiyə göndərdilər, ona görə ki, o dərs əlaçısıdır
Biz zəhməti ona görə sevirik ki, əsl insan kimi yaşayaq
Kəndlilər palçığa saman qatırdılar ki, qışda evin divarlarını yağış yumasın
Vüqar ona görə belə tez getdi ki, qatara vaxtında çatsın
Səbəb budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlələr haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən əvvəl işlənir
Səbəb budaq cümləsi baş cümləyə ki bağlayıcısı ilə bağlanır
Səbəb budaq cümləsində bəzən baş cümlədə ona görə, ondan ötrü, o səbəbə gəlib sözləri işlənir
Səbəb budaq cümləsi baş cümlədən sonra işlənir
Vasitəsiz tamamlıq budaq cümlələrinin sualları:
Nə? nəyi? kimi?
Kimdə? nədə? nədən?
Kimin? nəyin? haranın?
Nədir? necədir? nə cürdür?
Biri zərflik budaq cümləsi deyil:
Cəmiyyət hara vurursa, oradan dirilik suyu qaynayır
Bu qız nə qədər gözəldirsə, o qədər sadə və səmimidir
Beş – on dəqiqə keçməmişdi ki, külək güclənməyə başladı
Elə şagirdlər var ki, gözəl şeirlər də yazırlar
“ Səkinə bildi ki, kişi yenə öz işinin peşmançılığını çəkir ” tabeli mürəkkəb cümləsində budaq cümlənin növünü göstərin:
Mübtəda budaq cümləsi
Xəbər budaq cümləsi
Tamamlıq budaq cümləsi
Təyin budaq cümləsi
Vasitəli tamamlıq budaq cümləsi olan bəndi qeyd edin:
Gördülər ki, siz gəlirsiniz
Eşitdilər ki, siz gəlirsiniz
İnandıq ki, siz gələcəksiniz
Yazdıq ki, oxuyasınız
“ Bir yerə ki çağırılmadın, ora getmə ” cümləsinin növünü göstərin:
Zaman budaq cümləsi
Yer budaq cümləsi
Səbəb budaq cümləsi
Məqsəd budaq cümləsi
Səbəb və məqsəd budaq cümlələri arasındakı oxşar cəhət hansıdır?
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən əvvəl gəlir
Hər ikisində baş cümlə budaq cümlədən sonra gəlir
Məna cəhətdən eyni mənanı bildirirlər
İkisinin də xəbəri felin xəbər şəklində olur
İkisində də budaq cümlə baş cümləyə intonasiya ilə bağlanır
Tabeli mürəkkəb cümlə hansı növdədir: "Sən necəsən, mən də elə."
zaman
xəbər
səbəb-nəticə
ardıcıllıq
Biri tabesiz mürəkkəb cümlədir:
Hamıya məlum oldu ki, bu işdə Oqtayın heç bir günahı yoxdur
Əgər sən müəllimi dinləsəydin, bu suala asanlıqla cavab verə bilərdin
Elə qışqıraram ki, qulağın batar
Şiddətli külək əsir, güclü yağış yağırdı
Nə qədər demişdim, o qədər yaz!
Xəbər budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümləni göstərin
Bu elə meyvədir ki, yeyəndə cavanlaşırsan.
Sən nə cür istəyirsən, elə də düzəlt
Mən bilirəm. Sən nə fikirləşirsən.
Ölkəmizin təbii sərvətlərə malik olduğu hamıya məlumdur
Son söz bu idi ki, onu kəndlərinə aparsınlar
Tabelli mürəkkəb cümlənin hansı növündə odur, budur, elədir kimi sözlər istifadə olunur?
qarşılaşdırma
xəbər
səbəb-nəticə
bölüşdürmə
zaman
Tabesizlik bağlayıcılarından biri tabesiz mürəkkəb cümlənin tərkib hissələri arasında işlənə bilməz:
amma
və
ilə
hətta
həm də
Xəbər budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlə hansıdır?
Heç onun ixtiyarı yoxdur ki, sənə bir söz desin
Elə ki, Çənlibeldə yurd – yuva saldıq, onda onlar bizə lazım olacaq
Bizim kəndin vəziyyəti elədir ki, orada hər şey qurub – yaratmaq olar
Harada camaat varsa, biz orada qalmalıyıq
Mübtəda
Yer
Tamamlıq
Xəbər
Şərt
Böyükdən kiçiyə Rəsm kurslarımız mövcuddur
Tam məlumat...
LANGUAGEDOM-DA ŞAHMAT DƏRSLƏRİNƏ 10% ENDİRİM
Tam məlumat...
Kompüter kursları (word, excell, windows)
Tam məlumat...
......