Söz birləşmələri
Sintaktik əlaqələr. Hissə 1.
Müəllif: agilli_insan22
(Əlavə edilib: 17.05.2013)
"Uşaqlardan beşi" söz birləşməsində hansı əlaqə var?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Cümlə yeganə nitq vahididir ki, fikir ifadə edir
Cümlə iki və daha artıq sözdən ibarətdirsə, onlardan biri xəbər kimi formalaşmış olmalıdır
Xəbər cümlənin formalaşmasında əsas rol oynamır
Cümlə nitqin əsas vahididir
Fikir bitkinliyi şərti mənada işlənir
Hər cümlə bu və ya digər konkret fikri ifadə edir
Sinif nümayəndəmizi diplomla təltif etdilər
Sinif yoldaşlarımız-oğlanlar və qızlar hərbiyə hazırlaşır
Biz birgə kitabxanaya yollandıq
Sintaktik əlaqələrin 3 növü var
“ Sintaksis ” sözü yunan sözü olub, “ lüğət, təlim ” deməkdir
Söz birləşmələrini və cümlələri əmələ gətirən sözlər arasında sintaktik əlaqələr olur
“ Şeir yazmaq ” birləşməsində şeir sözü mənaca yazmaq hərəkətinin obyektini bildirir, sintaktik cəhətdən də ona tabe olur
Formasına və məna xüsusiyyətlərinə görə təyini söz birləşmələri üç növə ayrılır
Birinci növ təyini söz birləşmələrin əmələ gəlməsində heç bir formal əlamət iştirak etmir
Birinci növ təyini söz birləşməsinin ikinci tərəfi əsasən sifətlə ifadə olunur
Birinci növ təyini söz birləşmələrinin tərəfləri arasında məna əlaqələri olur
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gələn sözlərə
Hərəkət və əlamət obyektini bildirir
Bitmiş fikir ifadə edən bir sözə və ya bir neçə sözün birləşməsinə
Məna və qrammatik cəhətdən bir – biri ilə əlaqədar olan, müəyyən suallara cavab verən sözlərə
Cümlə bir sözdən ibarət ola bilər
Söz birləşmələri də sözlər kimi ad bildirir
Söz birləşməsi bitmiş fikir ifadə edir
Söz birləşməsi bir sözdən ibarət ola bilmir
Əmr, istək, arzu, xahiş, öyüd, məsləhət və s. kimi mənalar ifadə edir
Əmr cümləsinin xəbəri felin əmr şəkli ilə ifadə olunur
Felin əmr şəkli ilə əmr cümlələri arasında məna və qrammatik cəhətdən əlaqə yoxdur
Felin əmr şəklinin mənaları əmr cümlələrində dəqiqləşir
Aytacın atası yaxşı diş həkimidir
Bu uşaqlar şəhərdəki on nömrəli orta məktəbdə oxuyurdular
Biz bu gün yola düşəcəyik
Ramil istədiyi universitetə qəbul olundu
Bu birləşmələrin əmələ gəlməsində heç bir formal əlamət iştirak etmir
İkinci tərəfi, adətən, isimlə ifadə olunur
Tərəfləri arasında bir sıra məna əlaqələri olmur
Birinci tərəfi müxtəlif nitq hissələri ilə ifadə olunur
bərabərhüquqlu olmayan sözlərə
eynicinsli və bərabərhüquqlu sözlərə
Şəhərdə gördüyümüz həmin hündür qədim daş qala Qız qalasıdır.
İşimiz həm faydalı, həm də maraqlı idi.
Hər gecə kəndlərini, bir tərəfi çökmüş daxmalarını, babasının əkdiyi tut ağacını yuxusunda görürmüş.
Vətənpərvərlik, milli mənlik tərbiyəsi bu gün çox vacibdir.
Gülzarla Vüsal əlaçı şagirdlərdir.
1)məna və qrammatik cəhətdən
4)köməkçi nitq hissələri vasitəsilə
Cümlədə müəyyən sözün başqalarına nisbətən qüvvətli tələffüzünə məntiqi vurğu deyilir
Məntiqi vurğulu söz adətən xəbərin yanında gəlir
Məntiqi vurğulu söz cümlənin məqsəd və intonasiyaya görə növünü dəyişir
Xəbər özü də məntiqi vurğu altında deyilə bilər
Həmcins üzvlərə aid olur və onları izah edir
Əlavələrlə birlikdə işlənir
Balaca otaqda kiçik bir məclis qurulmuşdu
M.P.Vaqif ağıllı, savadlı, hazırcavab və mərd bir şəxsiyyət idi
Uca dağlar məskənin olsun
Nənəsini görmək üçün rayona getməli idi
Akif bu gün ailəsi ilə birlikdə gəzintiyə getmək üçün dərslərini tez qurtardı
Müalicəmi davam etdirmək üçün həkimin yanına getdik
Yağış yağdığı üçün binanın inşaatı yarımçıq qaldı
Yüksək qiymət aldığıma görə təriflədilər
Sən axşam və səhər çiçəkləri sulayarkən
Axşam dostlarımı qarşılayanda
Füzulinin məşhur "Leyli və Məcnun" poeması
Dağların və çəmənlərin gözəlliyi
Xəzər dənizinin qərb sahili
III növ təyini söz birləşməsi