Bölmə III

§24. Azərbaycan ədəbi dili. Hissə 1.

Test ID - 53017
Müəllif: Admin (Əlavə edilib: 19.12.2011)

Verilənlərdən biri şifahi ədəbi dilin orfoepik normalarına tabe deyil:

Nitqlər
Çıxışlar
Mühazirələr
Elmi əsərlər

CAVAB DÜZDÜR!

Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.

CAVAB SƏHVDİR

Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə 1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Testin cavabını göstər
Testdə səhv var?

Testin izahını yazın

Zəhmət olmasa testin izahını maksimum detaylı yazın.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı "Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.

Bu tip dillərdə sözün kökü içəridən dəyişir və şəkilçi sözün əvvəlində, axırında gəlir:

Flektiv
Həm iltisaqi, həm kök dillər
Kök dillər
İltisaqi dillər

Dilçilik elminin sahələri hansılardır?

Etimologiya, lüğətçilik, fonetika
Etimologiya, lüğətçilik, dialektologiya
Lüğətçilik, sintaksis, morfologiya
Dialektologiya, fonetika, lüğətçilik

Yazının ən mükəmməl, ən çevik forması hansıdır?

Fonoqrafik
İdeoqrafik
Sillabik
Piktoqrafik

“ Dil – dil ötmək ” Frazeoloji birləşməsinin sinonimini tapın:

Ağzına su almaq
Dilotu yemək
Ağzını qıfıllamaq
Ürəyi axmaq

Leksik normanın pozulduğu cümləni tapın:

Məsələnin təfsilatını heç kəs bilmirdi
Bu müdhiş mənzərə onu daha da narahat edirdi
Meyvələr ağacdan yerə dağıldı
Hər şey unudulmuşdur

Bu fikirlərdən hansı səhvdir?

Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti, ədəbi dilin normalarına əməl etməkdir
Nitq mədəniyyəti dilçiliyin nəzəri yox, praktik sahəsi sayılır
Nitqin dəqiqliyi dedikdə üslub baxımından ən uğurlu bədii dil vahidinin işlədilməsi nəzərdə tutulur
Nitq mədəniyyəti nitqin ortaya çıxması üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji proseslərin toplusudur

Nitqə aid edilə bilməz:

Nitqin gözəlliyi normalara formal əməl olunmasında da deyil
Nitqin məzmunu gözəl olmalı, dinləyənlərin səviyyəsinə uyğun gəlməli, anlaşılmalıdır
Nitq ünsiyyət vasitəsidir
Hər kəsin cəmiyyətdə ümumi davranış normalarına tabe olan hərəkət mədəniyyəti olduğu kimi, ünsiyyət səliqəsi, danışıq mədəniyyəti də olmalıdır

Nitq fəaliyyəti nədir?

Nitqin təzahürü üçün lazım olan ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitəsini tapmaqla müəyyən edilir
Dilin özünün səlisliyi, ifadə imkanlarının genişliyi
Üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işləmək

Nitq haqqında fikirlərdən biri yanlışdır:

O nitq forması düzgün hesab olunur ki, orada dilin fonetik, leksik, qrammatik qayda – qanunları pozulmasın
Nitqin ifadəliliyi – fikrin ifadəsi üçün bilavasitə tələb olunan dil vasitəsini tapmaqla müəyyən edilir
Mədəni nitq həm də dəqiq olmalıdır
Nitqin düzgünlüyü nitq mədəniyyətinin birinci şərtidir

Özləşmə meyli haqqında deyilənlərdən biri düzgündür:

Müasir Azərbaycan dilinin lüğət tərkibində 70 – cı illərdən başlayaraq özləşmə meylləri müşahidə olunur
Özləşmə dedikdə hər cür yeni söz yaradıcılığı başa düşülür
Azərbaycan xalqının müstəqillik qazanması Azərbaycan dilində özləşmə prosesi üçün sosial – ideoloji şərait yaratmamışdır
Dili tərk etmiş bir sıra türk mənşəli sözlərin yenidən qayıtması da özləşmə prosesinin təsiri ilə baş verir

Azərbaycan dili haqqında verilən fikirlərdən biri səhvdir:

Azərbaycan dili Azərbaycanda millətlərarası ünsiyyət vasitəsidir
Morfoloji quruluşuna görə Azərbaycan dili aqqlütinativ ( iltisaqi ) dil tipinə aiddir
Dünyada ən çox Azərbaycan dilində danışan insanların yaşadığı ölkə Azərbaycan Respublikasıdır
Azərbaycan dilinin fonetik sistemi, əsas lüğət fondu, qrammatik quruluşu ilk orta əsrlərdə təşəkkül tapmışdır

Hansı fikir səhvdir?

Dilin inkişafı xalqın tarixi ilə bilavasitə bağlıdır
Dil faktları xalqın mədəni – tarixi səviyyəsi haqqında təsəvvür yaradır
Qohum tayfaların dili birləşərək həmin xalqın dilinə çevrilir
Dil müstəqil inkişaf qanunlarına malik olduğundan cəmiyyətdəki dəyişikliklərə reaksiya vermir

Dil haqqındakı fikirlərdən biri səhvdir:

Ünsiyyət vasitəsidir
Dil tarixən çox dəyişkəndir
İctimai hadisədir
Dil yalnız insana məxsusdur, heyvanlarda səs dili olmur

Nitq mədəniyyətinin əsasını nə təşkil edir?

təbəssümlü, xoş rəftar olmaq
jestlərdən istifadə etmək
ədəbi dil normalarına əməl etmək
natiqlik sənətinə yiyələnmək

Nitqdə zərb – məsəllərdən, frazeoloji vahidlərdən istifadə edilməsi nə ilə bağlıdır?

Nitqin elmiliyi ilə
Nitqin zənginliyi ilə
Nitqin ardıcıllığı ilə
Nitqin konkretliyi ilə

Hansı nümunədə ədəbi dilin orfoepik norması pozulmuşdur:

[ mə:llim ]
[ otax ]
[ mənnən ]
[ şəfək ]

Uyğun variantı seçin:

Ritorika - ədəbi dilin normaları
Mimika – nitqə uyğun əl – qol hərəkətləri
Nitq istisnaları - ədəbi dildəki qeyri – normativ hallar
Jest – üz əzələlərinin mənalı hərəkəti

Biri natiqliyin sahəsi deyil:

Bədii natiqlik
Siyasi natiqlik
İşgüzar natiqlik
Publisistik natiqlik

Verilənlərdən biri şifahi ədəbi dilin orfoepik normalarına tabe deyil:

Nitqlər
Çıxışlar
Mühazirələr
Elmi əsərlər

Bir hərfə görə fərqlənən sözlər adlanır:

Fonem
Paronim
Dominant
Törəmə

1964-1987 ci illərdə nəşr olunmuş “Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti” kitabının müəllifi və rəhbəri kim olmuşdur?

Əliheydər Orucov
Heydər Hüseynov
Mirzə Kazımbəy
Üzeyir Hacıbəyov
Əliağa Şıxlinski

1072-ci ildə yazılmış lüğət?

Rusca-Azərbaycanca lüğət
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Divani-lüğət-it-türk
Tərcümə lüğəti
Terminoloji lüğət
......
Insert Error: Table './shagird_myusers/spam_checker' is marked as crashed and last (automatic?) repair failed