Söz birləşməsi və söz. Hissə 1.
Müəllif: Qonaq__17267172
(Əlavə edilib: 25.09.2016)
Verilmiş II növ təyini söz birləşmələrindən yalnız birini III növə keçirmək mümkündür?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Yazılmış sərhlər
Əvvəla, sən danışmalı idin.
Rastlaşdığımız andan sonra zəng et.
Günortayacan kəndə çatdıq.
Ayın sonuna qədər tələblər yerinə yetiriləcək.
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gələn sözlərə
Hərəkət və əlamət obyektini bildirir
Bitmiş fikir ifadə edən bir sözə və ya bir neçə sözün birləşməsinə
Məna və qrammatik cəhətdən bir – biri ilə əlaqədar olan, müəyyən suallara cavab verən sözlərə
O şərəfli günlər unudularmı?
Ana oğlunu məktəbə gətirdi
Balaş kişi Hürünü anasına tapşırdı
İş və hərəkətin nə qədər icra olunduğunu bildirir
Necə? nə cür? suallarına cavab verir
Nə qədər? sualına cavab verir
Miqdar zərfləri və ismi birləşmələrlə ifadə olunmur
İş və hərəkətin nə qədər icra olunduğunu bildirir
Nə qədər? sualına cavab verir
Miqdar zərfləri və ismi birləşmələrlə ifadə olunur
Sənin kimi gənclərin əsil cəbhəsi buradır – kənddir
Bura mənim vətənimdir – Azərbaycandır
Fərhad öz təhsilini Xətada – Çində almış, qüdrətli bir sənətkar olmuşdur
İndi bahar fəslidir – yazdır
Vətəni qorumaq üçün vətənpərvər övladlar yetişdirməliyik
Oğlum universitetə qəbul olunduğu üçün çox sevinirəm
Uşaq dincəlmək üçün bağa getdi
Öskürməmək üçün əlimi ağzıma tutmuşdum
İş və hərəkətin məqsədini bildirir
Niyə? nədən ötrü? nə məqsədlə? suallarına cavab verir
Məqsəd zərfliyi səbəb zərfliyindən məna çalarına görə fərqlənmir
Üçün, ötrü qoşmaları ilə də ifadə olunur
Cümlə intonasiyasının olması
Bitmiş fikir ifadə etməsi
Qrammatik cəhətdən formalaşmış xəbərə malik olması
Nəqli cümlələrdə sözlərin qrammatik sırası daha çox gözlənilir
Azərbaycan dili cümlələrində sözlərin qanunauyğun sırasından danışanda, əsasən, sual cümlələri nəzərdə tutulur
Nəqli cümlələr başqa cümlə növlərinə nisbətən daha çox işlənir
Nəqli cümlələrin xəbərlərinin ifadə vasitələri azdır
Cümlə üzvləri müəyyən qanunauyğunluqla sıralanır
Mübtəda ilə xəbər heç vaxt yerini dəyişmir
Bəzən cümlə üzvlərinin qanunauyğunluqla sırası pozulur
Şeirlərdə cümlə üzvlərinin sıralanmasının nisbi sərbəstliyi təbiidir
Düz danışsan başın ağrımaz
Düzü bu işdən mənim gözüm su içmir
Daldan atılan daş topuğa dəyər
Arxı tullanmamış bərəkallah demə
Sözünü yerini bilməyənin gərək dərsini verəsən
Sahilboyu addımbaşı qazmalara rast gəlirsən
Bəzən ədatlar və modal sözlər dialoqda ayrılıqda işləndikdə söz – cümlə kimi formalaşır
Cümlə üzvlərindən vergüllə ayrılır
Söz – cümlələr əsasən cümlədə xəbər vəzifəsində işlənir
Həm müxtəsər , həm də geniş ola bilər
2-ci tərəf mənsubiyyət şəkilçisi qəbul edir
Arasına istənilən qədər söz artırmaq olur
1-ci tərəf qeyri müəyyən təsirlik halda olur
3-cü növ təyini söz birləşməsinin tərəfləri arasında yanaşma əlaqəsi olur
bu cümlələrin xəbərləri ancaq üçüncü şəxsin cəmindən olur
bu cümlələrin xəbərləri feli xəbər olur yəni ya tək fellə ya da ikinci tərəfi fel olan birləşmələrlə ifadə olunur
bunlar qeyri muəyyən şəxsli cümlələrin formul cəhətləridir
bu cümlələrdə xəbərin ifadə etdiyi hərəkət qeyri muəyyən şəxslərə aid olur
iki müstəqil sözün məna və məzmunca birləşməsindən əmələ gəlir
tərəfləri əsas və asılı olur
əsas tərəfinə görə söz birləşmələri iki yerə bölünür
birinci növ təyini söz birlşməsinin tərəfləri birlikdə bir sintaktik vəzifə daşıyır
söz birləşmələri bir sözdən ibarət ola bilmir
birinci növ təyini söz birləşməsi
üçüncü növ təyini söz birləşməsi