Cümlə üzvləri
Xəbər. Hissə 1.
Müəllif: Taclı
(Əlavə edilib: 21.02.2014)
Xəbər hansı cümlə üzvündən asılıdır?
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Sözlərlə söz birləşmələri arasında yaxınlıq var
Söz birləşməsi həm formasına, həm də mənasına görə sözdən fərqlənir
Söz səslərdən, söz birləşməsi isə sözlərdən əmələ gəlir
Həm söz, həm də söz birləşməsi konkret ad bildirir
Əsas söz asılı sözə tabe olur və onu müxtəlif cəhətlərdən izah edir
Söz birləşməsinin tərkib hissələrindən biri əsas söz, o biri isə asılı söz olur
Asılı söz əsas sözə tabe olur və onu müxtəlif cəhətdən izah edir
Bəzən birinci tərəf əvəzinə tabe tərəf, ikinci tərəf əvəzinə tabeedici tərəf terminləri işlənir
Xəbər cümlənin əmələ gəlməsində xüsusi rol oynayan cümlə üzvüdür
Cümlənin əsas əlamətlərindən biri xəbərə malik olmaqdır
Əgər xəbər yoxdursa, cümlə də yoxdur
Xəbər məna və qrammatik cəhətdən mübtədaya tabe olmur
Aytacın atası yaxşı diş həkimidir
Bu uşaqlar şəhərdəki on nömrəli orta məktəbdə oxuyurdular
Biz bu gün yola düşəcəyik
Ramil istədiyi universitetə qəbul olundu
Utandığından uşağın sifəti qızarmışdı
Mən onu uşaqlıq illərindən tanıyıram
Bu sözü mən sizə dəfələrlə demişəm
Cümlə üzvündən sonra gələrək cümlə üzvünün mənasını izah edən, konkretləşdirən sözlərdir
Təyindən başqa, hər bir cümlə üzvünün əlavəsi ola bilər
Yazılı nitqdə əlavə ilə onun aid olduğu cümlə üzvü arasında tire, bəzən vergül qoyulur
Mübtəda üçüncü şəxsə aid sözlə ifadə olunursa, əlavə şəxs və kəmiyyətə görə onunla uyğun olmur
İki və daha artıq müstəqil sözün məna və qrammatik cəhətdən birləşməsindən əmələ gəlir
Quruluşuna görə iki cür olur
Əsas və asılı tərəfi olur
Həm ayrı, həm defislə yazılır
Söz birləşməsi və söz arasında oxşar cəhət yoxdur
Söz birləşməsi yalnız formasına görə sözdən fərqlənir
Söz birləşmələri ilə mürəkkəb sözlər bir – birinə daha çox oxşayır
Söz birləşməsi yalnız mənasına görə sözdən fərqlənir
Vətənin keşiyində duranlara qayğı gərəkdir
Tükəz xala tez çırağı yandırdı
Elin sərvətini göz bəbəyi kimi qoruyun
Mətni düzgün oxumağı öyrənin
Mübtəda buraxıla da bilər
Hər iki baş üzvün iştirakı ilə yaranır
Dostlar hər dərdimizə şərik çıxdılar
yönlük, yerlik, çıxışlıq, təsirlik
adlıq, çıxışlıq, təsirlik
Sintaktik cəhətdən bağlıdır
Qrammatik cəhətdən bağlıdır
Heç bir bağlılıqları yoxdur
Çeşmək "eynək" sözü ilə sinonimdir
Vətənini sevmək hər bir insanın borcudur
Öyrənmək heç zaman gec deyil
Danışmaq üçün icazə istədilər
Qaymaq satan kişinin səsi hər səhər küçəni bürüyərdi
Rüfət, sən axır ki, pis işlərindən əl çəkməyi bacardın
Sevil bu işi ilə hamının gözündə yüksəldi
Yaşasın Azərbaycanın mərd oğul və qızları!
Yurdum, yuvam, məskənimsən Azərbaycanım!
Daha sənə inanmıram, çünki sən yalan danışmağı hələ də tərgitməmisən!
tərkibində yalnız mübtəda olan sözlər
tərkibində yalnız xəbər olan
mübtəda və xəbər olan cümlələr
tərkibində ikinci dərəcəli üzvlər olan
söz birləşməsi sözdən frazeoloji birləşmə hərfdən ibarət olur
söz birləşməsinin asılı tərəfi isim frazeoloji birləşmənin asılı tərəfi feldən ibarətdir.
söz birləşməsi həqiqi frazeoloji birləşmə məcazi mənada işlənir
söz birləşməsi 2, 3 və s müstəqil sözün birləşməsindən ibarətdir frazeoloji birləşmə isə 2 tərəfdən ibarət olur
söz birləşməsi ilə frazeoloji birləşmənin fərqi yoxdur
sadə, düzəltmə və mürəkkəb olur
sözlərə nisbətən konkretdir
III növ təyini söz birləşməsi
Yetər artıq, ayaqlarda süründük
Nə edir? nə olacaq? nə etsə? və s. suallarından birinə cavab verir
Frazeoloji birləşmələr təsriflənən şəkildə cümlənin ismi xəbəri olur
Feli bağlamalarla ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
Adlarla (isim, sifət, say, əvəzlik, zərflə) ifadə olunan xəbərlər ismi xəbərlərdir
İsmi xəbərlər təyinə aid olur
Pəncərədən işıq görünürdü
Bakının küləkli günlərindən biri idi