|
Bölmə I
§3. Yazı. Hissə 1.
|
Test ID - 47674
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 07.04.2011)
Yazı ilə bağlı fikirlərdən hansı düzgündür?
CAVAB DÜZDÜR! Testin cavabını DÜZ tapdınız. Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın. CAVAB SƏHVDİR Paylaşın - Hamı bilsin
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
|
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Dilçiliyin danışıq səslərindən bəhs olunan bölməsi necə adlanır?
Morfologiya
Sintaksis
Fonetika
Leksika
Söz yaradıcılığı
Azərbaycan ədəbi dilinin hansı normasında dəyişmə gec olur?
Fonetik
Leksik
Qrammatik
Həm fonetik, həm leksik
“ Yazın əvvəlində yola çıxan karvan Miyanəyə yaxınnaşanda aləmi gül – çiçək bürümüşdü ” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Qrammatik
Leksik
Fonetik
Həm fonetik, həm qrammatik
Bu tip dillərdə sözün kökü içəridən dəyişir və şəkilçi sözün əvvəlində, axırında gəlir:
Flektiv
Həm iltisaqi, həm kök dillər
Kök dillər
İltisaqi dillər
Dilçilik elminin sahələri hansılardır?
Etimologiya, lüğətçilik, fonetika
Etimologiya, lüğətçilik, dialektologiya
Lüğətçilik, sintaksis, morfologiya
Dialektologiya, fonetika, lüğətçilik
Türkologiyada ilk lüğət kimə aiddir?
Mirzə Kazım bəyə
Hüsam Təbriziyə
Mahmud Kaşğariyə
Hinduşah Naxçıvaniyə
Aşağıdakı fikirlərdən biri səhvdir:
Azərbaycan dilindəki leksik şəkilçilər işlənmə yerinə görə ön və son şəkilçilər qrupuna bölünür
Bəzən bir sözə bir deyil, iki və daha artıq şəkilçi artırıla bilir
Morfoloji yolla söz yaratmaq prosesi söz köklərinə qrammatik şəkilçilər yaratmaqla yaranır
Dildə sözlərin öz əvvəlki mənasından fərqli olan yeni məna kəsb etməsinə leksik yolla söz yaratmaq deyilir
Aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Leksik şəkilçilər qoşulduqları sözlərin formasını dəyişir
Dildəki ayrı – ayrı sözlər kimi şəkilçi morfemlər omonim ola bilmir
Dilin mənalı hissələri, yəni kök, leksik və qrammatik şəkilçilər ayrı – ayrılıqda fonem adlanır
Morfemika dilçiliyin sözlərin tərkibindən, onların quruluşundan bəhs edən bölməsidir
Aşağıdakı fikirlərdən biri düzgündür:
Sintaktik yolla söz yaratma prosesi iki və daha artıq sözün birləşərək bir məna ifadə etməsi yolu ilə yaranır
Leksik şəkilçilər omonim olduqları halda, sinonim və antonim ola bilmirlər
Morfoloji yolla söz yaratmaq prosesi söz köklərinə qrammatik şəkilçilər yaratmaqla yaranır
Dildə yeni sözlər yalnız leksik və morfoloji yolla yaranır
Vurğu ilə bağlı düzgün fikri göstərin:
Vurğu hecalardan birinin digərinə nisbətən qüvvətli deyilməsidir
Türk mənşəli sözlərdə vurğu sözün əvvəlində olur
Alınma sözlər vurğu qəbul etmir
Şəkilçilər vurğu qəbul etmir
Müraciət etiketlərini göstərin:
Salam, bağışlayın, gecəniz xeyrə qalsın
Buyurun, əyləşin, xanım, cənab
Oğlum, uğur olsun, sağ olun
Təbrik edirəm, qızım, cənab
Nitq etiketləri haqqında səhv fikri göstərin:
Nitq etiketlərindən yerli – yerində istifadə olunması ünsiyyətin normal gedişinə, anlaşmaya kömək edir
Elə nitq etiketləri vardır ki, əsrlər, minilliklər boyu sabit qalır
Elə nitq etiketləri vardır ki, müəyyən dövrdə, mərhələdə işlənib, sonra ünsiyyətdən çıxır
Yoldaş! Vətəndaş! müraciət formaları fəal işlənən nitq etiketləridir
Frazeoloji vahidlər haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Frazeoloji birləşmələr sintaktik baxımdan parçalanır
Frazeoloji birləşmələr bir cümlə üzvü olur
Frazeoloji birləşmələr omonimlik, sinonimlik, antonimlik yarada bilir
"Nənəsinin nəsihəti Arifin bir qulağından girib, o biri qulağından çıxdı" cümləsi frazeoloji birləşməyə bir nümunədir.
Leksik normanın pozulduğu cümləni göstərin:
Qulağıma hardansa bir səs toxundu
Hər şey unudulmuşdur
Şagirdlərin ikisi dərsə hazır gəlməmişdilər
Qüdrətin böyükdür, çünki insansan
Nitq haqqında fikirlərdən biri düzgündür:
Nitq mədəniyyətinin ən mühüm şərti nitqin ifadəliliyinə əməl etməkdir
Nitq mədəniyyəti dilçiliyin nəzəri sahəsi sayılır
Nitqin ifadəliliyi dedikdə fikrin ifadəsi üçün birbaşa tələb olunan sözün, ifadənin və ya cümlənin seçilməsi nəzərdə tutulur
Nitq mədəniyyətinin konkret predmeti yoxdur.
Dil və nitq haqqında aşağıdakılardan biri səhvdir:
Nitq əsasdır, dil ondan törəmədir
Dil tarixən çox az dəyişikliklərə uğrayır
Ünsiyyət vasitəsi olan dilin ünsiyyət prosesi olan nitqə çevrilməsi çox mürəkkəb bir hadisədir
Nitq dilə nisbətən dəyişkəndir
Nitqin aydınlığı dedikdə nə başa düşülür?
Üslubi kateqoriyadır, nitqin keyfiyyətidir
Nitqdə işlənən dil ünsürlərinin müxtəlifliyi, rəngarəngliyi və çoxluğudur
Heç bir çətinlik çəkmədən izah və şərhə, əlavə vasitələrə tələb yaranmadan başa düşülməsidir
Nitqin təzahürü üçün lazım gələn ictimai, psixoloji və fizioloji aktların sistemidir
Norma nəyə deyilir?
Sözün fonetik tərkibinin, leksik mənasının və cümlənin qrammatik quruluşunun hamı tərəfindən qəbul olunan şəkildə fəaliyyətinə
Ədəbi dilin tabe olduğu qayda – qanunlar sisteminə
Milli dilin müəyyən qayda – qanunlara tabe olan nitq formasıdır
Xalq dilinin ciddi fonetik, leksik, morfoloji və sintaktik normalar əsasında fəaliyyət göstərən formasıdır
“ Onlar tez – tez bizə gələrlərdi ” cümləsində ədəbi dilin hansı norması pozulmuşdur?
Fonetik
Leksik
Həm fonetik, həm leksik
Qrammatik
Ədəbi dil haqqındakı fikirlərdən biri yanlışdır:
Şifahi ədəbi dil orfoepik normalara tabe olub, səslənən dildir
Ədəbi dilin yazılı və şifahi formaları var
Ədəbi dil həm fonetik, həm leksik, həm də qrammatik normalara əsaslanır
Nitqlər, çıxışlar, mühazirələr və s. yazılı ədəbi dilə aiddir
Nitq istisnaları hansı şəraitdə meydana çıxır?
Öz dövrünü keçirmiş nitq vahidləri bu və ya digər üslubda “ ilişib ” qalanda
Cümlədə durğu işarələri düzgün qoyulmadıqda
Orfoepiya qaydalarına əməl edilmədikdə
Qrammatik normalara etinasızlıq göstərildikdə
Aşağıdakılardan biri nitq istisnası ola bilər:
Arxaizmlər
Dialektizmlər
Milli mənşəli terminlər
Sinonimlər
Dilçilik haqqındakı fikirlərdən yalnız biri düzdür:
Bədii əsərlərin dilində dialekt sözlərə rast gəlmək olur
Yazının ən son və müasir növü piktoqrafik yazıdır
Azərbaycan dilinin elmi qrammatikasını Əliheydər Orucov yazmışdır
Azərbaycan milli dili XII əsrin sonlarında formalaşmışdır
Müasir həyatımızda piktoqrafik yazının izlərinə rast gəlmək olmur