II Bölmə. Zərf
Zaman zərfləri və onların zaman mənalı isimlərdən fərqi. Hissə 1.
Müəllif: Admin
(Əlavə edilib: 14.08.2011)
Zaman zərfləri haqqında fikirlərdən biri səhvdir:
Testin cavabını DÜZ tapdınız.
Zəhmət olmasa testin izahını aşağıdakı hissədə yazaraq digərləri ilə paylaşın.
Hörmətli dost! Siz bu gün bizə dəstək olmamısınız. Yuxarıda olan paylaşma yollarından gendə
1 dəfə paylaşanın saytımızda olan bütün hər bir hissəsindən istifadə edəcəksiniz. Əvvəlcədən təşəkkürlər.
Bu testə aid şərhlər yazılmayıb. Öz şərhlərinizi göndərmək üçün yuxarıdakı
"Testin izahını yazın" bölməsinə yazın.
Təsriflənən və təsriflənməyən olur
Mənsubiyyətə görə dəyişir
Təsniflənən və təsniflənməyən olur.
Mənsubiyyətə görə dəyişir
Təsirli və təsirsiz olur.
Düzəltmə felə malı-məli şəkilçisini artırılıb.
Sözün başlanğıc forması düzəltmə feldir
– malı2 felin vacib şəklinin şəkilçisidir
Felin xəbər şəkli hərəkətin müəyyən zaman daxilində icra olunduğunu bildirir
Felin xəbər şəklinin xüsusi qrammatik əlaməti yoxdur
Zaman şəkilçiləri qəbul edir
Felin bildirdiyi hərəkət ayrı – ayrı şəxslər tərəfindən icra edilir
Azərbaycan dilində qrammatik cəhətdən 3 şəxs var
Fellər şəxslərə aid şəkilçilər qəbul etsələr də dəyişmir
Felin şəxs və kəmiyyətə görə dəyişməsini göstərən şəkilçilər şəxs sonluqları adlanır
Qeyri – qəti gələcək zaman – acaq2 şəkilçisi ilə düzəlir
Gələcək zamanın iki növü var
Felin gələcək zamanı hərəkətin gələcəkdə, danışıq vaxtından sonra baş verəcəyini bildirir
Qəti gələcək zaman hərəkətin gələcəkdə icra olunacağının qətiliyini bildirir
Sən, yəqin ki, bu işdən xəbərdarsan
Sən öz istəyinə çatacaqsan, əlbəttə
Yəqin, kəndlərdən şəhərə müşavirəyə gəlirlər
Görünür, düşmən bizim zəif yerimizi bilir
Sirrini dostuna demə, dostunun da dostu var
Elə danışır, elə bil uşaqdır
Qəti gələcək zamanda olan fellər hərəkətin icrası haqqında qeyri – qəti məlumat verir
Qeyri – qəti gələcək zaman şəkilçisi –ar, -ər inkar şəkilçili fellərə əlavə olunanda iki cür işlənir
Felin gələcək zamanı hərəkətin gələcəkdə, danışıq vaxtından sonra baş verəcəyini bildirir
Qeyri – qəti gələcək zaman şəkilçisi –ar, -ər təsdiq fellərə əlavə olunanda onlarda dəyişiklik olur
“ ki ” köməkçi feli yerinə görə həm bağlayıcı, həm də ədat olur
“ ki ” ədatı cümlədən vergüllə ayrılır
Cümlənin ifadə etdiyi fikrində müxtəlif məna çalarları əmələ gətirən köməkçi nitq hissəsinə ədat deyilir
“ ki ” ədatından sonra vergül qoyulmur
-mı4 ədatının ayrı yazılması halları var
da , də ədatı əlaqədar olduğu sözdən ayrı tələffüzdə sözün ahənginə tabe olmur
-ca2 ədatı sözlərə bitişik yazılır
-sana2 ədatı sözlərə bitişik yazılır
Nəhayət, gözlədiyimiz gün gəlib çatdı
Təəssüf ki, biz mənəviyyata az əhəmiyyət veririk
Əlbəttə ki, düz sözə zaval yoxdur
Birincisi, o, hələ uşaqdır
Biri əsas nitq hissəsi,digəri köməkçi nitq hissəsidir.
Qoşma sözlərə qoşularaq müəyyən məna çaları yaradır, bağlayıcı isə sözləri və cümlələri əlaqələndirir.
İkisi də cümlələri bir-biri ilə əlaqələndirir.
ayda, içəri, səhər, uzaq, gözəl, elə
çox, cəld, xeyli, bir qədər, əlüstü, igidcəsinə
bərk, yaxşı, yaxın, açıq, qəşəng, iti
şirin, asta, səliqəli, zarafatcıl
çəpəki, türkcə, sərin, evdəki, astaca
O sözlərini inamla deyirdi
Zeynəb ilə Aynur yaxın dostdurlar
Onlar dağ yolu ilə getməyə başladılar
Bağban əkdiyi ağaclara heyranlıqla baxırdı